«Η υπέροχη δυστυχία»

Τελικά μόνο εγώ πιστεύω, ότι μέσα από αυτήν την καθημερινή στήλη αναβλύζει αισιοδοξία. Το «γράψε και κάτι αισιόδοξο»,αποτελεί συχνή πλέον προτροπή των αναγνωστών. Κατά καιρούς κάνω στάσεις, δίνοντας τις αναγκαίες διευκρινήσεις, φαίνεται πως τα επιχειρήματα δεν είναι πειστικά. Η δική μου αισιοδοξία δεν κατάφερε μέχρι σήμερα να αποτυπωθεί και να φτάσει στον τελικό αποδεκτή.
Ζήτησα τη συνδρομή της φίλης μου, συγγραφέα και βιβλιοκριτικού Ελένης Γκίκα. με παρέπεμψε στο πιο αισιόδοξο βιβλίο της γης «Ο ευαίσθητος εαυτός» του Μπορις Σιρούλνιν
«Στην ιστορία μιας ζωής, δεν έχουμε παρά ένα πρόβλημα να λύσουμε: το πρόβλημα που δίνει νόημα στην ύπαρξή μας και επιβάλλει ένα στιλ στις σχέσεις μας».
Μπορεί να ακούγεται πολυτελές πλεονέκτημα αλλά αποτελεί βασικό δομικό υλικό της ψυχοσύνθεσης και της υπαρξιακής ραχοκοκαλιάς μας. Μπορεί να φαίνεται ως επακόλουθο μιας πορείας, αλλ’ είναι αυτός καθ’ εαυτός ο σχεδιασμός της πορείας. Δίχως νόημα ύπαρξης, η ζωή γίνεται αδιάβατη. Αποδεικνύεται έρημος.
Η ανάκαμψη δεν είναι ουτοπία, υποστηρίζει ο συγγραφέας και ψυχίατρος. Στηρίζοντας ολόκληρο το βιβλίο στο τι είναι, τελικά, αυτό που κάνει άλλους ν’ αντέχουν και κάποιους άλλους να καταποντίζονται στα τάρταρα, να χάνονται.

Η μαγική έννοια της ανθεκτικότητας, ευθύνεται για όλα αυτά.
Και για τον Σιρούλνικ «ανθεκτικότητα» σημαίνει τη δυνατότητα που έχει ένα πρόσωπο αντιμέτωπο με οδυνηρές καταστάσεις να κινητοποιεί μηχανισμούς άμυνας που του επιτρέπουν να απορροφήσει το σοκ, να ανταπεξέλθει και να αντλήσει από αυτό οφέλη.
Και επειδή «γράφουμε με αυτό που είμαστε» το βιβλίο του είναι ακριβώς αυτό: φαναράκι που υποδεικνύει με τον πιο μεταξωτό τρόπο, το πώς θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την οδύνη. Διότι τραύματα υπάρχουν για τον καθένα, και περισσότερο από μια φορά στη ζωή.
Αντιτασσόμενος με όλη του την ψυχή «σε κάθε μορφή προδιαγεγραμμένης ερμηνείας της ύπαρξης» ο συγγραφέας, υποστηρίζει πως έτσι ή αλλιώς η απουσία και το ανέφικτο είναι η κινητήρια δύναμη της δημιουργίας. Το μόνο που οφείλουμε εμείς να κάνουμε, είναι να αντέξουμε. Και οι σελίδες του βρίθουν από ιστορίες επιβιωσάντων: Μαρία Κάλλας, Μέριλιν Μονρόε, Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, Πρίμο Λέβι, Χόρχε Σεμπρούν, είναι μονάχα ελάχιστοι μέσα από αυτούς που έζησαν μια ζωή που έμοιαζε να είναι εξαρχής υποθηκευμένη.
Όσο για το βιβλίο του, σίγουρα, πρόκειται για το πιο αισιόδοξο βιβλίο της γης. Εφόσον αποδεικνύεται πως η έλλειψη, και άρα το τραύμα, είναι πάντα από τη πλευρά της ζωής.
Τα ολοζώντανα παραδείγματα το αποδεικνύουν. Και πάνω απ’ όλα ο ίδιος ο συγγραφέας, όχι μονάχα με την αμεσότητα, την ποιητικότητα, τη λογοτεχνικότητα ή με το επιστημονικό βάθος του. Αλλά το υπογράφει κιόλας. Με την ίδια του τη ζωή.
Δώρο για το καλοκαίρι στους αναγνώστες που διαμαρτύρονται…

Μας έμεινε ο Καλλικράτης

Δυστυχώς οι υποχρεώσεις της κυβέρνησης για την αυτοδιοίκηση, εξαντλήθηκαν στην σύνταξη του νομοσχεδίου για την διοικητική μεταρρύθμιση. Μας άφησαν τον «Καλλικράτη» να μας κάνει παρέα και που τους είδατε.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία: η πολυδιαφημισμένη διοικητική μεταρρύθμιση, ήταν μέρος της προσπάθειας της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας.
Για άλλη μια φορά η αυτοδιοίκηση καλείτε να μπει μπροστά στην πολιτική του μνημονίου, να πορευτεί με τις δικές της δυνάμεις, προστατεύοντας το θεσμό και ενισχύοντας την προσπάθεια για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης της κάθε τοπικής κοινωνίας.
Η απουσία πολιτικής στρατηγικής, για τους Δήμους, από τα συλλογικά όργανα, θα πρέπει να καλυφθεί κατά τόπους, από τους οργανισμούς αυτοδιοίκησης, χωρίς καμία χρονοτριβή, άλλωστε η στήριξη από την κεντρική εξουσία, προστέθηκε στις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.
Στις δύσκολες μέρες που περνάει η κοινωνία, οι δυνάμεις της αυτοδιοίκησης είναι υποχρεωμένες να εργαστούν για την ανάδειξη της πολιτικής και τις σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης με τους πολίτες, να εργαστούν για την κοινωνική συνοχή την ανάπτυξη, τη δημοκρατία και την ενδυνάμωση του θεσμού, με την συμμετοχή των πολιτών.

Οι σημερινές ανάγκες, δεν μας αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού, δεν μας παρέχουν την πολυτέλεια για στείρες αντιπαραθέσεις. Σ’ αυτήν την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς, χρειάζονται όλες οι δυνάμεις του τόπου και σε επίπεδο θεσμικών φορέων, αλλά κυρίως σε επίπεδο κοινωνίας.
Οι σχέσεις, που έχουν οικοδομηθεί όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ πολιτών και των θεσμικών οργάνων της αυτοδιοίκησης, θα πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος της κάθε τοπικής κοινωνίας, ιδιαίτερα σήμερα που οι σχέσεις της κοινωνίας με το κεντρικό κράτος, βρίσκονται στο χειρότερο σημείο από ποτέ.
Η αυτοδιοίκηση, πρέπει να ξεφύγει από την λογική του μνημονίου και σαν τοπική εξουσία να χαράξει το δικό της δρόμο.

«Η αληθινή κρίση είναι η κρίση της ασχετοσύνης»

Για όσους προβλέπουν τον καιρό, η καταιγίδα ήταν αναπόφευκτη. Τα χρόνια πριν τη μεγάλη κρίση, δεν ήταν και τα καλύτερα για την ελληνική κοινωνία. Και επειδή οι αναμονές ανήκουν στα βαρέως ανθυγιεινά επαγγέλματα, εκείνοι που περίμεναν, πέρασαν δύσκολες μέρες. Γράψαμε για τη μανία της καταναλωτικής κοινωνίας, για την έλλειψη επικοινωνίας, για τις πελατειακές σχέσεις, για την εγκατάλειψη της υπαίθρου, για την μείωση της παραγωγής. Δεν ήταν και οι καλύτερες μέρες, πριν την κρίση. Η παιδεία, η υγεία, ο πολιτισμός, οι υποδομές, στο επίκεντρο των μεγάλων προβλημάτων.
Σήμερα έγιναν όλα επί μέρους και μια λέξη δεσπόζει στο στερέωμα Κρίση!
Μια κρίση που πάει με όλα, που δικαιολογεί πισωγυρίσματα, που στέλνει διεκδικήσεις στις καλένδες και επαναφέρει την ανάγκη της επιβίωσης στη πρώτη γραμμή των αιτημάτων. Μια κρίση που επικεντρώνει το ενδιαφέρον στο τρόπο που θα την ξεπεράσουμε. Συγκεντρώνει τα προβλήματα σε ένα λογαριασμό και ότι πέρασε σε δεύτερο πλάνο, φαίνετε πιο εύκολο να διορθωθεί, όταν την ξεπεράσουμε.
Αν ο Αϊνστάιν είχε δίκιο μπορεί να αποδειχθεί και ευλογημένη…
«… Να μην απαιτούμε να αλλάξουν τα πράγματα αν συνεχώς κάνουμε το ίδιο.
Η κρίση είναι η πιο ευλογημένη κατάσταση η οποία μπορεί να εμφανιστεί για χώρες και άτομα, διότι έλκει προόδους !
Η δημιουργία γεννιέται από την αναγκαιότητα όπως η μέρα γεννιέται από την νύχτα.
Κατά την διάρκεια της κρίσης γεννιούνται οι εφευρέσεις, οι ανακαλύψεις και οι μεγάλες στρατηγικές. Όποιος ξεπερνάει την κρίση ξεπερνάει τον εαυτό του, χωρίς να μένει «ξεπερασμένος».

Οποίος κατοχυρώνει στην κρίση την αποτυχία, απειλεί το δικό του ταλέντο και σέβεται περισσότερο τα προβλήματα πάρα τις λύσεις.
Η αληθινή κρίση είναι η κρίση της ασχετοσύνης.
Το πρόβλημα των ατόμων και των χωρών είναι η τεμπελιά και η αδιαφορία το να βρίσκουμε λύσεις και εξόδους από τέτοιου είδους καταστάσεις.
Χωρίς κρίση δεν υπάρχει μάχη, χωρίς μάχη η ζωή είναι μια ρουτίνα, μια αργή αγωνία.
Χωρίς κρίση δεν υπάρχει αξία. Στην περίοδο της κρίσης ανθίζει ό,τι είναι το καλύτερο στον κάθε ένα, διότι χωρίς κρίση ο κάθε άνεμος είναι ένα χάδι.
Αν μιλάμε για την κρίση την προωθούμε ενώ η σιωπή είναι μια «άνθιση του καθωσπρεπισμού ».
Αντί για όλα αυτά, είναι καλλίτερα να δουλέψουμε. Να τελειώσουμε επιτέλους με την μοναδική απειλητική κρίση: την τραγωδία το να μην θέλουμε να πολεμήσουμε για να την ξεπεράσουμε.…»

Ένα μεγάλο μπουμ

Ένα παλαιότερο κείμενο που γράφτηκε όταν ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση. «Η κρίση που γεννάει ελπίδες ο πρώτος τίτλος. Σε τι να ελπίζουμε; Σε ένα μεγάλο μπουμ, έγραφα παλιότερα. Αρχίζω να βλέπω με συμπάθεια την κρίση που ξέσπασε, άλλωστε εμείς της γης οι κολασμένοι μια ζωή χαμένοι είμαστε, αν στερηθούμε και κάτι ακόμα, λίγο το κακό. Και αφού οι εξεγέρσεις είναι δύσκολες στις μέρες μας και οι τράπεζες φορούν αλεξίσφαιρα γιλέκα, ας τιναχτούν από μόνες τους στον αέρα.
Και πώς να βρεις εφαρμογή σ’ αυτόν τον κόσμο. Το κακό είναι ότι όποιος δεν μπορεί να αφομοιωθεί, να εξομοιωθεί να γίνει φωτοτυπία, τον απομακρύνει, τον αποκόπτει, τον ξερνάει. Όποιος κάνει μια σκέψη παραπάνω, όποιος διαφοροποιεί τον βηματισμό του βρίσκεται εκτός. Ο κόσμος όταν δεν βουλιάζεις στα νερά του, είναι μια ξένη πόλη.
Μια κόπια, κακέκτυπο, πλημμυρισμένη από παράξενα υβρίδια, η πόλη μας. Θύμα κι αυτή της διαπλοκής. Της διαπλοκής που χρόνο με το χρόνο πιπιλίζοντας την καραμέλα της ανάπτυξης έγινε οικονομική εξουσία. Όλα σε ένα. Δεν υπάρχουν πλέον ρόλοι διακριτοί. Και επιχειρηματίας και πολιτικός και καθοδηγητής της κοινής γνώμης. Σε τι να ελπίζουμε;.

«Σε ένα μεγάλο μπουμ, που τα πλάνα της καταστροφής, θα είναι η πιο σύγχρονη μορφή τέχνης. Τι να κάνει η ζωγραφική, η φωτογραφία, η ποίηση; Η σπουδαιότερη τέχνη είναι η ίδια η ζωή. Η ζωή η τεμαχισμένη, η πολτοποιημένη, αυτή που κρέμεται σε φέτες από τα νύχια του ισχυρού, τα σώματα που θα γεμίσουν το χώμα σάπια όνειρα, οι ανάσες που θα παύσουν για να αυξηθεί το οξυγόνο στον πλανήτη, η οικολογική καταστροφή που θα επέλθει για να επιπέσουν οι ντιζαινάτοι αρχιτέκτονες να χτίσουν πόλεις επιστημονικής φαντασίας πάνω στα κόκαλα των σκοτωμένων»
Όταν η ερμηνεία της ανάπτυξης, στα σύγχρονα λεξικά θα σημαίνει καταστροφή, ίσως τότε να είναι αργά για να σώσουμε την παρτίδα. Για την ώρα παρακολουθούμε «τα όλα σε ένα» να γεμίζουν τις τσέπες τους και να υποθηκεύουν το μέλλον.
Μια κόπια κακέκτυπο, πλημμυρισμένη από παράξενα υβρίδια η πόλη μας. Τα εντός εισαγωγικών χρησιμοποιούνται ως πρωτότυπο.

«Δεν αντέχουμε άλλο»

Είναι σαν τον έρωτα, που «λογικές» ερμηνείες δεν χωράει. Τα λόγια είναι περιττά, μια λέξη μπορεί να χαλάσει τη μαγεία. Και ακούμε πολλές λέξεις, πολλά ανέξοδα λόγια, πολλές πρόχειρες αναλύσεις, πολλές εύκολες προβλέψεις, γι’ αυτό το μαγικό που συμβαίνει κάθε βράδυ στις πλατείες της Ελλάδας.
«Δεν αντέχουμε άλλο», λένε εκεί κάτω στην πλατεία. Αυτό είναι που ενώνει ένα πλήθος μωσαϊκό. Η πλατεία είναι γέννημα της ανάγκης. Οι βιαστικές και πρόχειρες αναλύσεις, μόνο να νοθεύσουν μπορούν, αυτό που πραγματικά συμβαίνει.
Είναι φυσικό, η ρευστότητα των πρώτων ημερών, να δημιουργεί αντιφάσεις, αντιθέσεις, συγκρούσεις. Είναι φυσικό να έχουμε διαφορετική έκφραση του θυμού. Είναι παράλογο όμως να βγάζουμε πορίσματα εν αγνοία των γεγονότων. Η πλατεία παραταυτα είναι γεμάτη, από αγανακτισμένους πολίτες, που ο καθένας με τρόπο του εκφράζει το θυμό του και αυτό μπορούμε για την ώρα να κρατήσουμε.
Ναι, δεν λείπουν οι υπερβολές, πως όμως να τονίσεις την αντίθεση, μπροστά σε μια τέτοια επίθεση. Ο κόσμος βγαίνει έξω να συναντήσει το κόσμο, να ενώσει την φωνή του για όλα αυτά που τον ενώνουν, να δυναμώσει η φωνή, να δυναμώσει η διεκδίκηση.
Μόνο γι’ αυτό μπορούμε να μιλάμε σήμερα. Να δυναμώσει! Όχι να ωριμάσει, πιο ώριμο δε γίνεται. Να δυναμώσει όχι να σχηματοποιηθεί. Σχηματοποίηση σημαίνει αποσύνθεση.
Η πλατεία στέλνει μήνυμα ξεκάθαρο. «Δεν αντέχουμε άλλο». Δεν είναι στη δική της ευθύνη, να εκπονεί σχέδια, να προτείνει λύσεις. Η πλατεία δεν είναι κυβέρνηση δεν είναι κόμμα, ούτε καν κίνημα.
«Ο κόσμος βγαίνει, έξω…» γράφει Ο Παντελής Μπουκάλας «Ακολουθείς χονδρικά το δρομολόγιο του μετρό όπως αναβαπτισμένο εμφανίζεται σε πανό της πλατείας Συντάγματος («Απάθεια» - «Συνενοχή» - «Φόβος» - «Αναζήτηση» - «Αγανάκτηση» - «Συλλογικότητα» - «Αλληλεγγύη» - «Αγώνας» - «Σύνταγμα»), είτε συμμερίζεσαι είτε όχι την επαγγελία του τελευταίου, μετασυνταγματικού σταθμού («Ανατροπή»). Βγαίνεις με την αγανάκτησή σου για να ανακτήσεις το δικαίωμα να λες πως εκείνος ο Αριστοτέλης δεν ελαφρολογούσε όταν επέμενε στα «Πολιτικά» του πως «φανερόν ότι των φύσει η πόλις εστί, και ότι ο άνθρωπος φύσει πολιτικόν ζώον». Χρειάζεται να καταθέσεις κι άλλη, αμεσότερη «πολιτική πρόταση», όπως απαιτούν οι ανησυχούντες επαγγελματίες;»