Εκείνο που με εντυπωσίασε όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια της ζωής της, που την παρακολουθώ, είναι η διαύγεια του πνεύματος της. H Έλλη Παππά υπήρξε μια μεγάλη ελληνίδα, που αφιέρωσε τη ζωής στα πανανθρώπινα ιδανικά. Ένα μικρό δείγμα της σκέψης της, που δείχνει την προσήλωση της στην αξία της ελευθέριας.
«Αν πιστέψουμε τα όσα είπε ο Δημόκριτος, που διδάσκει πως δεν υπάρχει ελεύθερη κίνηση των ατόμων κι ότι η σύγκρουσή τους γίνεται σύμφωνα με αυστηρή αναγκαιότητα στην κίνησή τους, εμείς θα του πούμε: Δεν γνωρίζεις λοιπόν ότι υπάρχει και ελεύθερη κίνηση των ατόμων, που δεν την βρήκε ο Δημόκριτος, την έφερε όμως στο φως ο Επίκουρος, η παρεγκλιτική, που είναι πραγματική όπως αποδείχνουν τα φαινόμενα» λέει η επιγραφή που λάξεψε στην πέτρα ο Οινοανδέας.
Λίγους αιώνες προτού ο μέγας Παν πεθάνει, η χαραγμένη στην πέτρα επιγραφή της Οινοάνδας έρχεται από τα παράλια της Μικρασίας να μας βεβαιώσει πόσο στενά δεμένη με την έννοια της ελευθερίας ήταν η Ατομική Φιλοσοφία σε όλη τη διαδρομή της , από το Δημόκριτο ως τον Επίκουρο και ως τη δύση του ελληνικού και του ρωμαϊκού κόσμου. Αν διασώθηκε η έννοια της ελευθερίας ως τους τελευταίους ρωμαϊκούς αιώνες, οφείλεται στην Ατομική Φιλοσοφία που. Με τη διδασκαλία του Επίκουρου, έγινε ένα μαζικό κίνημα που αντιδρούσε μαχητικά στις σκοταδιστικές , δαιμονολατρικές δοξασίες που πλήθαιναν και θόλωναν τις συνειδήσεις σαν την αρρώστια που χτυπάει τα πρόβατα, «άλλος εξ άλλου λαμβάνει την νόσον ως τα πρόβατα» θα μας πει και πάλι ο Οινοανδέας. Η επικούρεια διδασκαλία ήταν αυτή που διέσωσε ότι είχε κατακτήσει η ελεύθερη σκέψη του πολίτη της δημοκρατίας: Την επιστημονική γνώση, που διώχνει τις υπερφυσικές δυνάμεις από τον κόσμο και το φόβο από τις ψυχές των ανθρώπων, και με την προσθήκη της παρέγκλισης συντηρεί την έννοια της ελευθερίας και τη βεβαιότητα πως το άτομο - πολίτης – ή σωματίδιο- έχει πάντα τη δυνατότητα να σταθεί στο σύμπαν και στο κοινωνικό γίγνεσθαι μέσα στα πλατιά περιθώρια της «παρέγκλισης» που του παρέχει η αιτιοκρατούμενη αναγκαιότητα, πως ο άνθρωπος μπορεί, και μέσα στις δυσμενέστερες συνθήκες, να γίνεται πρόμαχος της ζωής πολεμώντας τις δυνάμεις του θανάτου με όπλο του τη λυτρωτική δύναμη της γνώσης, δηλαδή της αλήθειας. Κι αυτό είναι που συνδέει την επικούρεια φιλοσοφία με την ιωνική γραμμή της σκέψης και με το Δημόκριτο, κρατώντας στέρεο το νήμα του αρχαίου υλισμού.
΄Ελλη Παππά, Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας, η έννοια της Ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου