Στην πρώτη μαλακία που έπεσε στην ομήγυρη, οι περισσότεροι υπερθεμάτισαν, κάποιοι μάλιστα την έκαναν μαλακία στο τετράγωνο,
μερικοί διαλλαχτικοί κούνησαν καταφατικά το κεφάλι τους. Η όποια αντίθετη φωνή, που φυσικά δεν ακούστηκε,
ήταν καταδικασμένη να πνιγεί στο θόρυβο του όχλου. Δε γλυτώνουμε! Άκουσα κάτι γενικεύσεις του κερατά που μου σηκώθηκε
η τρίχα «όλοι ίδιοι είναι», «όλοι κλέφτες», «όλοι απατεώνες» όλοι και όλες εκτός απ’ αυτούς, τους αδέκαστους κριτές
των πάντων. Μια ντουζίνα άνθρωποι, που δίκασαν
καταδίκασαν, έστησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα και πάτησαν και την σκανδάλη. Δεν γλυτώνουμε και αυτό το βεβαιώνουν οι αριθμοί. Είναι η πλειοψηφία
ρε γαμώτο.
Γύρισα
στο σπίτι μόνος. Απόγευμα Κυριακής, πώς
να μη σε τυλίξει η μοναξιά. Έκανα ένα κρύο
ντουζ να φύγει ο θυμός, καλύτερα να είχε μείνει, γιατί το γύρισε σε απογοήτευση. Έβαλλα ένα ποτήρι, κρασί. Δεν
μπορεί ο καθένας μόνος του, να λέει τέτοιες καραμπινάτες μαλακίες, μάλλον
η ψυχολογία του όχλου θα φταίει. Και έπρεπε
να βρω απαντήσεις που, θα μου επέτρεπαν σε κάποια δεδομένη στιγμή να τους υπερασπιστώ.
Όχι σήμερα.
Είναι γνωστό ότι στην συμπεριφορά του όχλου επικρατεί
περισσότερο το συναίσθημα παρά η λογική, περισσότερο η παραπληροφόρηση παρά η
σωστή ενημέρωση, περισσότερο το υποσυνείδητο παρά η ορθή κρίση. Γι’ αυτό και
είναι άκρως επικίνδυνος. Η ψυχολογία του όχλου εκφράζει την απόγνωση των
χρονίως καταπιεζομένων, την άφατη πικρία των, έναντι των θεσμών που τους
απογοήτευσαν και την εκδίκηση που ζητεί το υποσυνείδητο για την ικανοποίηση του
περί δικαίου αιτήματός του.
Ο
όχλος δημιουργείται όταν η συνείδηση και η προσωπικότητα των ατόμων που
αποτελούν το πλήθος εξαφανίζονται. Τα αριθμητικά δεδομένα δεν παίζουν σχεδόν
κανένα ρόλο, γιατί μπορεί χιλιάδες άτομα συγκεντρωμένα να μην αποτελούν όχλο,
ενώ είναι δυνατόν μισή δωδεκάδα
ανθρώπων να τον αποτελέσουν. Μια κοινότητα ανθρώπων που δεν έχει
μεταβληθεί σε όχλο λειτουργεί σωστά, γιατί τα άτομα που την αποτελούν δεν έχουν
χάσει την ατομικότητα τους,
την υπευθυνότητα, την ωριμότητα και το άτομο διατηρεί
στο ακέραιο την αυθυπαρξία του,
την αυτοσυνειδησία, άρα και
την ανεξαρτησία. Στη
μάζα το άτομο όλα αυτά τα έχει χάσει, κυριαρχεί η ομοιομορφία, δεν υπάρχει ατομικότητα, υπευθυνότητα και ανεξαρτησία.
Ηρέμησα
όμως τίποτα δεν αλλάζει, αν δεν ονειρευόμαστε κάτι καλύτερο από αυτό που υπάρχει.