Αναρτήσεις

Η βροχή που δεν έπεσε

Εικόνα
Τα σύννεφα υποσχέθηκαν μια κάθαρση κι εμείς, ευκολόπιστοι όπως πάντα, υψώσαμε τα βλέμματα περιμένοντας κάτι να μας σώσει. Ένα ξέπλυμα, έστω, για να ξεκολλήσει από πάνω μας η σκόνη της συνήθειας. Μα η μέρα πέρασε στεγνή, κι ο ουρανός, κουρασμένος θεατής, γύρισε αλλού το βλέμμα. Στο νησί, που ξέρει από βροχές καλύτερα απ’ όλους, αυτό έμοιαζε σχεδόν ύποπτο. Οι κεραμοσκεπές περίμεναν το γνώριμο χτύπημα της σταγόνας, μα τίποτα. Οι δρόμοι μύριζαν χώμα που διψάει χρόνια, και οι άνθρωποι περπατούσαν σιωπηλοί, με εκείνη τη βεβαιότητα πως τίποτα πια δεν αλλάζει, μόνο υπόσχεται. Οι ομπρέλες έμειναν διπλωμένες σαν παλιές δικαιολογίες, κι οι λακκούβες, άδειες, περίμεναν κι αυτές ένα θαύμα της μετεωρολογίας. Η πόλη έμοιαζε να καταλαβαίνει. Ίσως και να ειρωνευόταν τη δική μας ανάγκη να πιστέψουμε πως κάτι έρχεται, μια βροχή, μια αλλαγή, μια φωνή που θα σηκωθεί. Μα τίποτα δεν ήρθε. Ούτε μια σταγόνα, ούτε μια εξήγηση. Μόνο η γνώριμη σιωπή που στάζει μέσα μας πιο σταθερά κι από νερό. Κάπου στην Πίνια, έ...

Η τελευταία πολυτέλεια

Εικόνα
Κάποτε η πολυτέλεια φοριόταν. Τώρα τη φορά η σιωπή.  Κάποτε ήταν να έχεις. Τώρα είναι να μη χρειάζεσαι. Οι πόλεις γυαλίζουν, τα πρόσωπα φωτίζονται, αλλά ο άνθρωπος θαμπώνει. Κυνηγάει σκιές από ειδοποιήσεις, μετράει την αξία του σε views και likes. Κι όμως, εκεί που δεν ακούγεται τίποτα, αρχίζει ξανά η ζωή. Η νέα χλιδή δεν αγοράζεται. Είναι ο χρόνος που δεν σου κλέβουν, η στιγμή που δεν χρειάζεται κοινό. Μια σιωπή χωρίς άγχος, μια κουβέντα χωρίς σκοπό, μια ανάσα χωρίς μάρκα. Η πολυτέλεια είναι να μη σε βρίσκουν. Να σβήνεις το κινητό και να ανάβεις εσένα. Η μοναξιά - η αληθινή, όχι η επιβεβλημένη - είναι το τελευταίο καταφύγιο. Όποιος αντέχει να μείνει μόνος, σώζει κάτι από την ανθρωπιά του. Γιατί η μοναξιά δεν είναι έλλειψη, είναι πολυτέλεια υψηλής ραπτικής, ραμμένη πάνω σου, όχι για να σε δείχνει, αλλά για να σε χωρά. Παλιά βγαίναμε στη βροχή χωρίς να σκεφτούμε το μαλλί. Τώρα κοιτάμε τον ουρανό και ρωτάμε αν έχει Wi-Fi. Δεν βλέπουμε τη δύση, ψάχνουμε το κατάλληλο φίλτρο να τη διορθ...

Ένας καιρός που σκέφτεται να βρέξει

Εικόνα
  Υπάρχουν μήνες που δεν χρειάζονται ημερολόγιο, μόνο μνήμη. Ο Νοέμβρης είναι ένας απ’ αυτούς. Έρχεται κάθε φορά σαν ψίθυρος απ’ τη γενιά που μίλησε με κραυγή.   Σαν σιωπή απ’ τους νεκρούς που δεν ξεχάστηκαν.   Σαν ανάσα απ’ τους ζωντανούς που δεν λύγισαν. Ο Νοέμβρης πάντα μάς ταξιδεύει. Για εμάς, υπήρξε προθάλαμος ενηλικίωσης. Εκεί βαφτιστήκαμε στην αθωότητα των ονείρων και στην πολιτική της ελπίδας. Εκεί μάθαμε πως η ελευθερία δεν χαρίζεται, κερδίζεται. Και πως το τίμημά της είναι η μοναξιά. Από τότε, κάθε Νοέμβρης κουβαλάει μέσα του την υγρασία της μνήμης, έναν ουρανό έτοιμο να βρέξει, μια πόλη που ανασαίνει αργά, σαν να περιμένει κάτι που δεν έρχεται. Κάθε χρόνο νομίζουμε πως αλλάξαμε, μα ο Νοέμβρης επιστρέφει για να μας θυμίσει πως απλώς μεγαλώσαμε. Σε κάθε γωνιά της χώρας ο Νοέμβρης έχει το ίδιο βλέμμα, πικρό και γλυκό μαζί. Το βλέμμα εκείνων που πίστεψαν πως η δημοκρατία δεν είναι υπόθεση επετείου αλλά καθημερινής αξιοπρέπειας. Και κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, ...

Πριν ανάψουν τα φώτα

Εικόνα
  Τον περασμένο Γενάρη, λίγο μετά τις γιορτές, είχα γράψει για τον χριστουγεννιάτικο διάκοσμο της πόλης. Όχι για να μεμψιμοιρήσω, αλλά για να επισημάνω πως αν θέλουμε να αποκτήσουμε μια πόλη με αισθητική και ταυτότητα, ο σχεδιασμός πρέπει να ξεκινά εγκαίρως. Είχα προτείνει να συγκροτηθεί μια μικρή ομάδα ανθρώπων του πολιτισμού, της αγοράς, της εκπαίδευσης, σε συνεργασία με τον Δήμο. Να σχεδιάσει από νωρίς τις γιορτές, να δώσει νόημα, συνέχεια, ρυθμό. Να πάψει κάθε Δεκέμβρη να μοιάζει με πρόχειρο πανηγύρι χωρίς ψυχή Για χρόνια, ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος ήταν απλώς μια υποχρέωση. Λίγα φώτα, μερικά σκηνικά, δυο-τρεις εκδηλώσεις κι αυτό ήταν όλο. Η εικόνα μιας πόλης που παλεύει να γιορτάσει χωρίς να έχει σχεδιάσει τίποτα. Μια πόλη που στολίζεται την τελευταία στιγμή, όπως κάποιος που ντύνεται βιαστικά για να προλάβει το τραπέζι. Έναν μήνα πριν τα Χριστούγεννα, περιμένουμε να «ανάψουν τα φώτα» χωρίς να έχει προηγηθεί σκέψη. Κι όμως, τα φώτα δεν ανάβουν μόνα τους. Θέλουν ιδέα, σχέ...

Η μνήμη ως άλλοθι

Εικόνα
Κάθε χρόνο θυμόμαστε λίγο παραπάνω και δημιουργούμε λίγο λιγότερο. Και κάπως έτσι, η μνήμη έγινε το πιο βολικό μας άλλοθι. Κάθε Οκτώβρη, βγαίνει η χώρα στους δρόμους να θυμηθεί. Σημαίες, μπάντες, μαθητές σε ίσιες γραμμές, πολιτικοί σε στραβές. Μια τελετουργία που μυρίζει ναφθαλίνη και βεβαιότητα. Η Ελλάδα γιορτάζει ξανά τη μνήμη της, σαν να φοβάται να συναντήσει το παρόν της. Κάθε χρόνο τα ίδια. Στεφάνια, ομιλίες, σιωπηλές στιγμές που μοιάζουν περισσότερο με ρουτίνα παρά με τιμή. Κάθε σχολείο ένα μικρό υπουργείο εθνικής ανάτασης. Κάθε πλατεία, ένα πρόχειρο Ηρώο. Κι η χώρα, σ’ ένα αέναο replay, να χειροκροτεί τον εαυτό της. Δεν είναι πως δεν σεβόμαστε το παρελθόν. Είναι πως δεν ξέρουμε τι να κάνουμε με το παρόν. Προτιμάμε τις αναμνήσεις από τις ιδέες. Τις πομπές από τα έργα. Τις φωτογραφίες από την ευθύνη. Έχουμε γίνει ένας λαός που ποζάρει μπροστά στην Ιστορία αντί να τη συνεχίζει. Στις παρελάσεις δεν προχωρά η Ιστορία, απλώς κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτό της. Όσο εμείς βαδίζουμε με...

Πατρίδα χωρίς λεζάντα

Εικόνα
  Μερικές φορές η πιο δυνατή σημαία είναι αυτή που δεν υψώνεται. Γιατί η αγάπη για τον τόπο δεν μετριέται σε μέτρα υφάσματος, αλλά σε βάθος ψυχής. Κάθε Οκτώβρη, οι οθόνες γεμίζουν σημαίες. Μπλε, καθαρές, άκαπνες. Σαν φαντάσματα που χορεύουν στο διαδίκτυο, προσπαθούν να θυμίσουν ποιος αγαπά περισσότερο την πατρίδα. Μα ο αληθινός πατριωτισμός δεν είναι θέαμα. Είναι ήσυχη στάση, σιωπηλή παρουσία, καρδιά που ξέρει. Δεν είναι φωτογραφία, ούτε διαγωνισμός υπερηφάνειας. Είναι τρόπος να στέκεσαι στον κόσμο Εμείς, που δεν κρεμάμε σημαίες, που δεν παρελαύνουμε, που δεν δακρύζουμε ακούγοντας τον ύμνο, δεν αγαπάμε λιγότερο τον τόπο μας. Τον αγαπάμε αλλιώς. Όχι με θόρυβο, αλλά με επίγνωση. Τον αγαπάμε, μέσα από τη μουσική του Χατζιδάκι, που ψιθυρίζει την ευαισθησία των πραγμάτων και του Θεοδωράκη, που σηκώνει τη φωνή της δικαιοσύνης και της μνήμης. Μέσα από το φως του Ελύτη, τη σιωπηλή αντοχή του Ρίτσου, τα λόγια και τα έργα εκείνων που κράτησαν ζωντανή την ψυχή αυτού του τόπου χωρίς να χρειαστ...

Όταν το χώμα υποχωρεί

Εικόνα
Γι’ αυτό κοιτάζω πίσω. Όχι γιατί νοσταλγώ, αλλά γιατί δεν αντέχω το βάρος του παρόντος. Γυρίζω το βλέμμα εκεί όπου τα πράγματα, όσο δύσκολα κι αν ήταν, είχαν ακόμα προσανατολισμό. Ζω σ’ έναν τόπο όπου η απάτη έγινε μέτρο ευφυΐας, κι η πολιτική σκηνή, ένα θέατρο χωρίς θεατές. Σε μια χώρα που ξόδεψε την αξιοπρέπεια της σε βουλευτικά καθίσματα, σε πρόσωπα που πλούτισαν με τη φθορά των άλλων. Θα ήθελα να απαγορεύσω την επιστροφή. Μα το παρόν δεν αφήνει χώρο για βήματα μπροστά. Ο φόβος για το αύριο γεννιέται μέσα στη σιωπή του σήμερα, και το μέλλον μοιάζει με πόρτα που δεν ανοίγει. Κάποτε υπήρχε μια βεβαιότητα, κάθε μέρα κουβαλούσε ένα μέτρο φως παραπάνω. Τώρα, το φως λιγοστεύει, και γι’ αυτό επιστρέφω στα σκοτεινά, να το αναζητήσω. Δεν εξωραΐζω το χθες. Το πλησιάζω όπως αγγίζεις ένα παλιό τραύμα, για να δεις αν ακόμη πονά. Η μνήμη δεν είναι παρηγοριά, είναι εργαλείο επιβίωσης. Στις αποθήκες του χρόνου στέκουν οι εικόνες, στοιβαγμένες, πρόθυμες να σου θυμίσουν πως κάποτε υπήρξες. Κι αν τις ...