Χριστούγεννα και δεν χιονίζει

«Μια φορά γεννιόμαστε, δεν γίνεται να γεννηθούμε δυο φορές κι ούτε θα υπάρξουμε ξανά πια ποτέ, στον αιώνα τον άπαντα. Κι εσύ, χωρίς να' χεις το αύριο στο χέρι σου, αφήνεις τη χαρά για άλλοτε, και στο μεταξύ η ζωή - από αναβολή σε αναβολή - χάνεται κι ο θάνατος βρίσκει τον καθένα μας διαρκώς απασχολημένο»
Σοφά λόγια του Επίκουρου τα παραπάνω, μόνο που η απόσταση από την πράξη, φαντάζει αμέτρητη. Χριστούγεννα και δεν χιονίζει.
Δεκέμβριος. Η μελαγχολία αναπόφευκτη και το παρελθόν σύμμαχος για αυτές τις ώρες, αυτό έμεινε, κάποιες μυρωδιές και κάποιες μουσικές ,να μας θυμίζουν, εποχές ένδοξες. Και ο Παπαδιαμάντης.
«Την άλλην βραδιάν, η χιών είχε στρωθή σινδών, εις όλον τον μακρόν, στενόν δρομίσκον.

_ Άσπρο σινδόνι... να μας ασπρίση όλους στο μάτι του Θεού... ν' ασπρίσουν τα σωθικά μας... να μην έχουμε κακή καρδιά μέσα μας.
Εφαντάζετο αμυδρώς μίαν εικόνα, μίαν οπτασίαν, εν ξυπνητόν όνειρον. Ωσάν η χιών να ισοπεδώση και ν' ασπρίση όλα τα πράγματα, όλας τας αμαρτίας, όλα τα περασμένα: Το καράβι, την θάλασσαν, τα ψηλά καπέλα, τα ωρολόγια, τας αλύσεις τας χρυσάς και τα σιδηράς, τας πόρνας της Μασσαλίας, την ασωτίαν, την δυστυχίαν, τα ναυάγια, να τα σκεπάση, να τα εξαγνίση, να τα σαβανώση, δια να μην παρασταθούν όλα γυμνά και τετραχηλισμένα, και ως εξ οργίων και φραγκικών χορών εξερχόμενα, εις το όμμα του Κριτού, του Παλαιού Ημερών, του Τρισαγίου...»
Χριστούγεννα και πάλι με την κρίση να ψαλιδίζει ή και να αποκλείει σε πολλές περιπτώσεις ταπεινές επιθυμίες. Χριστούγεννα χωρίς υπερβολές.
Η εναλλακτική σκέψη, η διέξοδος. Χριστούγεννα, σε μια φωτιά, σ’ ένα τζάκι, όπου μαζί με τις φλόγες χορεύουν και τα παραμύθια του παλιού καιρού.

Λέξεις μόνες ψάχνουν

Δεν μπορεί και δεν πρέπει, να βιάζουμε τις λέξεις, τοποθετώντας τες στη σειρά σαν στρατιωτάκια για να υπηρετήσουν αυτά που μας υπαγορεύονται. Είναι προτιμότερο να τις αφήσουμε να ψάξουν μόνες τους σ’ αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς, βλέπουν και στο σκοτάδι.
Είναι μέρες που κουράζονται οι λέξεις. Δεν θέλουν να γεννηθούν ξέρουν τι τις περιμένει και αρνούνται να βγουν στο φως.
Θα τα γιορτάσουμε και φέτος τα Χριστούγεννα, θα εξαντλήσουμε όλα τα όρια της ελπίδας, όσο και αν η προσδοκία μας έχει κουράσει. Η αλήθεια είναι ότι τίποτα δεν προδικάζει την αισιοδοξία. Δεν ξέρω πως τα έχουν καταφέρει και κάθε χρόνο προσθέτουν ένα μεσοδιάστημα άγονο για ελπίδες. Κάπως έτσι περνούν τα χρόνια όμως και επειδή πλέον είμαστε υποψιασμένοι, δεν θα αφήσουμε να μας πάρει από κάτω.

Γιατί να γιορτάσουμε; Ας είναι καλά το ψεύδος του παραμυθιού, που το κουβαλάμε από εκείνες τις μονοψήφιες ηλικίες. Αυτό το ψεύδος μας στήριξε και μας στηρίζει ακόμα, αυτό το παραμύθι μας κράτησε σε ισορροπία.
Αν δεν υπήρχαν τα Χριστούγεννα του παραμυθιού, δεν ξέρω τι νόημα θα είχε η γιορτή. Γιορτή σημαίνει ανάμνηση, για όλους εμάς που έχουμε παρελθόν. Για τα παιδιά είναι διαφορετικά, ζουν το ζωντανό παρόν και το μέλλον ευτυχώς δεν το γνωρίζουν.
Είμαστε ακόμα εδώ πολεμώντας τον ίδιο μας τον ίσκιο. Το ήπιαμε το κρασί μας. Το κάψαμε το λάδι μας. Μπορεί να ξοδευτήκαμε λάθος, αυτό όμως αφαίρεσε, η πρόσθεση έρχεται από το βάρος των άλλων και σ’ αυτά τα χρόνια οι ανησυχίες για τους δικούς μας, έγιναν εαυτός μας. Δεν είναι τα χρόνια μου, που με βαραίνουν, είναι τα χρόνια μου, που κέρδισαν παρέες, παιδιά δικά τους, γυναίκες, συντρόφους και φίλους. Είναι τα χρόνια μου, που απέκτησαν απώλειες δικών μου, απώλειες, που δεν μπαίνουν στην αφαίρεση.
Βλέπετε οι λέξεις όταν τις αφήσουμε ελεύθερες, πως συναντάνε την αλήθεια;

Η κρίση διχάζει

Η σοβαρή κρίση που βιώνει η ελληνική κοινωνία ωχριά μπροστά στο διχασμό της ίδιας της κοινωνίας. Και ενώ η φτώχεια καλύπτει όλο και μεγαλύτερα τμήματα, η αντίθεση συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς. Θα περίμενε κανείς ότι η γενικευμένη κρίση θα μπορούσε να λειτουργήσει ενωτικά, να δημιουργήσει μια αλυσίδα αλληλεγγύης, να εκφράσει την συλλογική αντίθεση απέναντι στο σαθρό σύστημα που δημιούργησε την κρίση και όχι να ενισχύει τις διχαστικές τάσεις μέσα στον λαό.
Αν ανατρέξουμε στα βάθη της ιστορίας αυτού του τόπου και μέχρι τον πρόσφατο διχασμό του εμφυλίου, ίσως δικαιολογήσουμε αυτήν την παράλογη στάση που διακρίνει, απέναντι στο κοινό πρόβλημα Παραθέτω ένα κείμενο από τα Σικελικά του Θουκυδίδη, εξιστόρηση της απόπειρας κατάκτησης της Σικελίας από τους Αθηναίους, το 415 π. Χ., κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, η οποία έληξε με πανωλεθρία των Αθηναίων.
«Μόλις ξημέρωσε, με τον Νικία επικεφαλής, ο στρατός ξεκίνησε να φύγει. Οι Συρακούσιοι και οι σύμμαχοι τους, επιτέθηκαν ρίχνοντας βέλη και ακόντια. Οι Αθηναίοι βιάζονταν να φτάσουν σε ένα ποτάμι, τον Ασσίναρο, όχι μόνο για να αποφύγουν τα απανωτά πλήγματα που δέχονταν από το ιππικό και το πεζικό των εχθρών, ελπίζοντας ότι θα βρουν ασφαλές καταφύγιο πέραν του ποταμού, αλλά κυρίως για να ξεκουραστούν και να πιουν νερό. Μόλις έφτασαν στο ποτάμι, άρχισαν να πέφτουν μέσα, σπρώχνοντας ο ένας τον άλλον και ο καθένας προσπαθούσε να διαβεί αυτός πρώτος το ποτάμι – αλλά δεν μπορούσαν μιας και οι εχθροί που ακολουθούσαν τους είχαν πλησιάσει.

Οι Αθηναίοι, αναγκασμένοι να προχωρούν όλοι μαζί, έπεφταν ο ένας πάνω στον άλλον και ο ένας πατούσε τον άλλον. Πολλοί έπεσαν πάνω σε δόρατα και πέθαναν, ενώ άλλοι πνίγηκαν και παρασύρθηκαν από το νερό. Οι Συρακούσιοι, έριχναν βέλη πάνω από την απότομη όχθη του ποταμού, ενώ οι Αθηναίοι για το μόνο που νοιάζονταν ήταν να πιουν όσο περισσότερο νερό μπορούσαν και όλο και μαζεύονταν περισσότεροι σπρώχνοντας ο ένας τον άλλον. Οι σύμμαχοι των Συρακουσίων από την Πελοπόννησο κατέβηκαν και άρχισαν να σφάζουν αυτούς που ήταν στο ποτάμι και έπιναν νερό. Το νερό όμως ήταν ήδη βούρκος και παρόλο που ήταν γεμάτο λάσπη και είχε κοκκινίσει από το αίμα, αυτοί όχι μόνο συνέχιζαν να πίνουν αλλά και να τσακώνονται μεταξύ τους»

Η φτώχια σε αριθμούς

Όταν το γενικό γίνεται συγκεκριμένο σοκάρει. Το «κάτω από τα όρια της φτώχιας» όταν συνοδεύεται με αριθμούς πολιτών που συνωστίζονται στις ουρές των συσσιτίων για ένα πιάτο φαΐ, δεν αποτελεί εφεξής σχήμα λόγου. Διαβάζουμε στην εφημερίδα «Έθνος». «…Περισσότεροι από 20.000 νεόπτωχοι συνωστίζονται έξω από τα ιδρύματα που διανέμουν φαγητό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Έλληνες το 60%, οι περισσότεροι χαμηλοσυνταξιούχοι ή πρόσφατα απολυμένοι...» Τουλάχιστον 10.000 μερίδες διανέμει καθημερινά η Αρχιεπισκοπή και άλλες 3.500 διαθέτει ο Δήμος Αθηναίων στο Ίδρυμα Αστέγων, στο οποίο γίνονται καθημερινά τρία συσσίτια. Πρώην επιχειρηματίες, μισθωτοί που απολύθηκαν από τη δουλειά τους, άνθρωποι που λίγους μήνες πριν δεν τους είχε απασχολήσει ποτέ η επιβίωση, σήμερα συνωστίζονται για ένα πιάτο φαγητό στις ουρές των συσσιτίων.

Το προφίλ των ανθρώπων που αναζητούν φαγητό στα συσσίτια τους τελευταίους μήνες, έχει αλλάξει σχεδόν ριζικά, με την είσοδο ανέργων, χαμηλοσυνταξιούχων, μονογονεϊκών οικογενειών, ανθρώπων που έχασαν την επιχείρηση, το σπίτι τους ή ανθρώπων με πενιχρό μισθό που δεν επαρκεί για να συντηρήσουν στοιχειωδώς τα εξαρτημένα μέλη της οικογένειάς τους. Το 60% είναι Έλληνες και ακολουθούν μετανάστες από αφρικανικές χώρες (16,6%), χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης (13,8%) και ασιατικές χώρες (9,6%). Οι μισοί είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών (2.548 άτομα), ενώ αμέσως μετά είναι τα άτομα ηλικίας από 31 έως 50 ετών (1.574 άτομα).
Εν Ελλάδι Δεκέμβρης του 2011 εν καιρώ ειρήνης…

Εξέγερση του 2008 περιμένει τη συνέχεια

Τρία χρόνια πέρασαν από την δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και τη μεγαλειώδη εξέγερση των νέων. Ο Δεκέμβρης 2008 ήταν μια συλλογική κατάθεση ονείρων και ιδανικών, μιας ολόκληρης γενιάς. Μπορεί να μην έδωσε απαντήσεις, έδειξε όμως το δρόμο. Τα πράγματα στη χώρα χειροτέρεψαν, οι αιτίες που προκάλεσαν το ξεσηκωμό, γιγαντώνονται. Ο Αλέξανδρος σηματοδότησε το υποσχόμενο Νέο, που δολοφονείται από τη διαφθορά και τον κυνισμό του Παλαιού. «Εκεί ακριβώς, στο οδυνηρό μεταίχμιο, στεκόμαστε τώρα». Έγραφε ο Νίκος Ξυδάκης «Πίσω μας σωρεύονται ερείπια και σκάνδαλα, αποκαϊδια παρακμής. Μπροστά μας ανοίγεται η έρημος του πραγματικού, στρωμένη με φτώχεια και δυσχέρεια. Κι εμείς, στο χείλος, στο δυσοίωνο πέρασμα, σαστισμένοι και απαράσκευοι…» Η εξέγερση του 2008 αφύπνισε χιλιάδες συνειδήσεις. Εκείνα τα παιδιά, που δεν πρόλαβαν να τους ελέγξουν το μυαλά, σήκωσαν πολλούς από τους καναπέδες. Δημιούργησαν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Αλέξανδρος έγινε σύμβολο της Νεολαίας. «Όλα μπροστά θα πάνε» έγραφα εκείνες τις μέρες «Θα ξεκουτιάνουμε. Θα καθαρίσει το μυαλό μας. Σ’ αυτά τα παιδιά το χρωστάμε που εδώ και πολλές ημέρες είναι όλα εκεί, στις συγκεντρώσεις, ενωμένα μια γροθιά, αντιμετωπίζοντας το φόβο του αύριο.

Τα βλέπω να γελούν με μια αθωότητα που ομολογώ είχα ξεχάσει και σκέφτομαι, όση καταστροφή και αν πίνουμε, δεν τέλειωσε ο κόσμος. Απέναντι μας γίνονται οι καθρέπτες που αποφεύγουμε, γίνονται η αντανάκλαση της νεότητας μας. Μας ανακαλούν στην τάξη των αισθημάτων που, πέρασαν πίσω από τις υποχρεώσεις. Γίνονται οι τύψει και η μετάνοια μας συγχρόνως. Ποτέ ψέματα… Τίποτα δεν είναι όπως παλιά, όσο και να προσπαθούν, όλοι μαζί να μας πείσουν πως σύντομα όλα θα είναι όπως πριν… Αυτή τη φορά δεν θα τα καταφέρει η τηλεόραση να ακυρώσει την εξέγερση των εφήβων προτάσσοντας δραματοποιημένες εικόνες με κατεστραμμένες βιτρίνες. Αυτό το γεγονός περίμενε τριανταπέντε χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, πως είναι δυνατόν να μπει σε δεύτερο πλάνο;
Τίποτα δεν είναι όπως πρώτα. Ο Δεκέμβρης του 2008, βάζει τέλος στους ψιθύρους της παρατεταμένης απάθειας και γυρίζει σελίδα».
Όσα ζήσαμε εκείνες τις μέρες μετά την δολοφονία του μαθητή, ήταν αποτέλεσμα μιας βαθύτερης κρίσης που ξεχείλισε. Μιας κρίσης, που αποκαλύφθηκε τα επόμενα χρόνια και έδωσε τέλος στις ψευδαισθήσεις, που καλλιέργησε το σύστημα της μεταπολίτευσης. Την εξέγερση των νέων το Δεκέμβρη του 2008, είναι βέβαιο πως σύντομα θα την θυμηθούμε απ’ αυτές που θα ακολουθήσουν…