Στο ποτάμι της συλλογικής ευθύνης, οι ένοχοι βαφτίζονται αθώοι

Το έγραψα με τις πρώτες γκρίνιες, όταν ξέσπασε η κρίση, με αρχικό τίτλο «ίσως φταίνε τα φεγγάρια» Το επαναφέρω τώρα που συνήλθαμε από το πρώτο σοκ. Το να προτάσσουμε την συλλογική ευθύνη, από τη μία δείχνει μεγαλοψυχία, από την άλλη όμως κρύβει ένα μεγάλο ψέμα. Είναι εύκολο με ένα γενικό αφορισμό, να ρίχνουμε στη λήθη, όλες τις ευθύνες και αυτές που δεν μας αναλογούν, κλείνοντας έτσι το κεφάλαιο μιας εποχής, που ουσιαστικά δε θέλουμε να θυμόμαστε. Η λογική των συγκοινωνούντων δοχείων, δίνει διέξοδο στην διαλεκτική, να καταλήξει στα αδιέξοδα που επιθυμεί. Κάπως έτσι κλείνουμε τα κεφάλαια, εισπράττοντας το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, ώστε να νοιώθουμε τις απαραίτητες ενοχές, για να μπορούμε να αθωώνουμε τους άλλους. Φταίω εγώ, φταις εσύ, φταίνε αυτοί και άλλοι, φταίει το σύστημα, για να καταλήξουμε στην ουσία ότι δεν φταίει κανένας. Αυτή η αλληλεγγύη στην ανάληψη ευθυνών, φαίνεται πως λειτουργεί κατευναστικά τις ώρες της κρίσης. Είναι αυτό που συμβαίνει και στις σχέσεις,...