Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009

Που πάνε όλοι αυτοί;

Η πόλη κόλαση. Οι παραλίες αποτελούν επιπλέον μια δοκιμασία. Πάντα τέτοιες μέρες γεννιέται η απορία. Που πάνε όλοι αυτοί; Παρατηρώντας όσο γίνεται από πιο μακριά, αυτούς τους δύστυχους εκδρομείς, νοιώθουμε ευτυχείς, που ξέρουμε τα κατατόπια.
Ναι, υπάρχουν κάποιοι στον πλανήτη που δουλεύουν Αύγουστο. Ιδίως στα νησιά. Αλλά, δεν ζηλεύουμε, δεν φθονούμε.
Διαβάζοντας την τελευταία σελίδα αριστερά της ελευθεροτυπίας (2 – 8 – 2008) το άρθρο του συμπατριώτη μας Ευγένιου Αρανίτση παρηγορήθηκα. Είμαστε από τους τυχερούς, απ’ αυτούς, που μπορούν ακόμα να μην φεύγουν για το πουθενά, που την στάση την κάνουμε κίνηση. Είμαστε στη θέση του θεατή καλοκαιρινών περιπετειών, απελπισμένων φυγάδων, που αποδράσανε από την κόλαση χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει. Παρηγορηθείτε:
Στη γλώσσα του σώματος χρωστάμε συμπεράσματα εκατό τοις εκατό αδιάψευστα, μεταξύ των οποίων και η διάγνωση του πανικού κατά τη μετακίνηση των πληθυσμών από τις πόλεις προς τα θέρετρα, όταν δίνεται το πράσινο φως για τις λεγόμενες διακοπές, με ορόσημο την παραδοσιακή 1η Αυγούστου, οπότε τα λιμάνια και τα αεροδρόμια κυριεύονται δι' εφόδου. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, οι σκηνές μαζικής αλλοφροσύνης που ξετυλίγονται στις προβλήτες του Πειραιά ή στα διόδια της Εθνικής περιγράφουν την απώλεια εκείνου που συνιστούσε κάποτε το κίνητρο για την καλοκαιρινή έξοδο και που δεν ήταν παρά το όνειρο ενός ιδεώδους προορισμού. Ομολογουμένως, το πλεονέκτημα μιας τέτοιας ευτυχισμένης επιθυμίας έπαψε να ισχύει γύρω στις αρχές τις δεκαετίας του '90. Έκτοτε, όπου κι αν κατευθύνεσαι, η ματαιότητα της επιστροφής καραδοκεί. ΣΑΝ ΝΑ λέμε ότι μέχρι πριν από είκοσι χρόνια, για όσους το θυμούνται, οι άνθρωποι πηγαίναμε όντως κάπου, κι αυτό γινόταν φανερό στις χειρονομίες μας, στις εκφράσεις των προσώπων και στην εντύπωση επίσης, μιας ραθυμίας ή σιγουριάς που ερχόταν από προγενέστερες εποχές, λιγότερο αγχώδεις και πιο εγκάρδιες.

Μας συνόδευε η ευεξία ενός αγαθού που έμοιαζε με ευρύτητα ψυχής και που το συντηρούσε η προσμονή της εκπλήρωσης οριακών συναισθηματικών υποσχέσεων, κάτι που ενθάρρυνε την έλξη για παραδείσιους τόπους με των οποίων την ηλιόλουστη φιλοξενία ο καθένας μας ερωτοτροπούσε νοερά απ’ όταν ήταν παιδί. Τέλος, μας ενέπνεε η δυνατότητα να παραμείνουμε άνθρωποι μέσα σ’ έναν συνωστισμό που, όχι σπάνια, αποδεικνυόταν συναρπαστικός. Η εξημέρωση των αντιθέσεων που συνέδεαν τον χρόνο της πόλης μ’ εκείνον της υπαίθρου είχε ανατεθεί στους θεούς και στον αέρα αντηχούσε η ελπίδα ενός εικοσαήμερου που θα συγκρινόταν με την αιωνιότητα. ΑΠΕΝΑΝΤΙΑΣ, σήμερα, δεν πηγαίνουμε κάπου αλλ’ απλώς φεύγουμε από κάπου, συγκεκριμένα από εκεί όπου η ζωή κατέληξε αφόρητη. Η φυγή προς το πουθενά προδίδει τις συνθήκες εκτάκτου ανάγκης που την προκάλεσαν, ενώ μια τυφλή και σχεδόν μοχθηρή νευρικότητα κορυφώνεται με την αναβίωση επεισοδίων από την εκκένωση της Ανατολικής Πρωσίας το 1944, εν όψει της εισβολής του σοβιετικού στρατού. Η απελπισία των οδηγών που σχηματίζουν ουρές με σπασμωδικές μανούβρες και κορνάροντας είναι μάρτυρας της ασφυξίας που απειλεί το λεκανοπέδιο. Δεν υπάρχει πλέον προορισμός, μόνον απόδραση και μια δόση τρομώδους επίσπευσης των απαραίτητων τουριστικών διευθετήσεων. Είμαστε πρόσφυγες στην ίδια μας τη χώρα.
Αύγουστος, φίλες και φίλοι ανταλλάσσουν ηλεκτρονικές ταξιδιωτικές οδηγίες και ευχές, εγώ εδώ στην επαρχία και ας λέγεται Κέρκυρα. Ας παρηγορηθώ με λόγια, που μου ανατρέπουν την ασφάλεια, κάνοντας ταξίδια επιτόπου.
«Πoια πλάνη θα διαλέξουμε αυτό το καλοκαίρι, όταν θα έρθει η μέρα να διακόψουμε τη ζωή μας σε πριν και μετά το χαλαρό διάστημα, που μας οφείλει ο εργασιακός μας χρόνος; Ημερολόγιο ανησύχων σωμάτων που κατευθύνουν το μυαλό στα λιμάνια με τη λιγότερη δυνατή ασφάλεια. Το ρίσκο είναι η πυξίδα, τα ταξίδια το πρόσχημα, ο προορισμός το ψέμα. Με ποιο λάθος θα κοιμηθούμε κατά τη μεγάλη πανσέληνο του Αυγούστου για να ξυπνήσουμε στο οικείο χωροχρόνο της προδοσίας;» αναγκαία ερωτηματικά από μια ομοιοπαθούσα…

Τετάρτη 12 Αυγούστου 2009

1959: Η χρονιά που όλα άλλαξαν

Το παρακάτω απ’ το διαδίκτυο, δε είμαι μόνο εγώ, που έχω έμμονες με το χρόνο, ο Ρόμπερτ Κάπλαν σtο βιβλίο του « 1959: Η χρονιά που όλα άλλαξαν» καταγράφει τα σημαντικά γεγονότα που χωρίς αυτά θα ήταν αλλιώτικος ο κόσμος.
Πάλι για τους πενηντάρηδες θα μας γράψεις, όχι, δεν έχει σχέση με την ηλικία, έχει με το σωτήριο έτος 1959, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η χρονιά που «άλλαξαν τα πάντα» είναι τελικά η χρονιά της γέννησης των φετινών πενηντάρηδων. Η χρονιά μου.

Στις 2 Ιανουαρίου 1959, ένας σοβιετικός πύραυλος που μετέφερε τον διαστημικό βολιστήρα Λούνα 1- γνωστό και ως Μechta, «το όνειρο»- εκτοξεύτηκε από το Κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ του Τιουρατάμ, στο Καζαχστάν, ανέπτυξε ταχύτητα 11,2 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο (που είναι γνωστή ως «ταχύτητα διαφυγής»), πέρασε τη Σελήνη και ξέφυγε από την τροχιά της Γης. Ήταν η πρώτη συσκευή που είχε κατασκευάσει ο άνθρωπος και περιστρεφόταν γύρω από τον Ήλιο μαζί με άλλα ουράνια σώματα. «Πρόκειται για ένα σημείο καμπής στην ιστορία του ηλιακού συστήματος», θα έγραφε στο επόμενο τεύχος του το περιοδικό ΤΙΜΕ, «αφού ένας από τους πλανήτες του Ηλίου κατασκεύασε ένα αντικείμενο που έσπασε τις αλυσίδες της βαρύτητας».

Δέκα χρόνια αργότερα θα ακολουθούσε η απόβαση του ανθρώπου στη Σελήνη, την οποία θυμόμαστε με πολλά αφιερώματα αυτές τις ημέρες. Όπως γράφει όμως ο Ρόμπερτ Κάπλαν στο βιβλίο του, «1959: Η χρονιά που όλα άλλαξαν», η Λούνα ήταν μόνο το ένα από μια σειρά πραγμάτων που εκείνη τη χρονιά έσπασαν τις αλυσίδες σε διάφορους τομείς. Το 1959 κατασκευάστηκε το πρώτο μικροτσίπ, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων εξέτασε την πρώτη αίτηση για το αντισυλληπτικό χάπι, η ΙΒΜ έθεσε σε κυκλοφορία τον πρώτο υπολογιστή, ένα επιβατικό αεροσκάφος πραγματοποίησε τον πρώτο διάπλου του Ατλαντικού χωρίς στάση, οι αμερικανικές δυνάμεις είχαν τα πρώτα θύματα στο Βιετνάμ, ένας νεαρός αουτσάιντερ ονόματι Τζων Κέννεντυ έβαλε πλώρη για την προεδρία κι ένας αντάρτης ονόματι Φιντέλ Κάστρο ανέλαβε την εξουσία στην Κούβα. Κυκλοφόρησαν δίσκοι όπως το Κind of Βlue του Μάιλς Ντέιβις, ταινίες όπως τα Τετρακόσια Κτυπήματα του Τρυφώ και βιβλία όπως το Αντίο Κολόμπους του Φίλιπ Ροθ. Άνθησαν η φρι τζαζ, τα «σικ κόμικς», ο ανεξάρτητος κινηματογράφος και η Νέα Δημοσιογραφία.


Και λοιπόν; Τι ενδιαφέρον μπορεί να έχουν όλα αυτά, εκτός από τη νοσταλγία για ένα πολύ μακρινό παρελθόν; Κι όμως, απαντά ο Κάπλαν, μπορεί να γίνουν αρκετοί πειστικοί παραλληλισμοί ανάμεσα στο τότε και το τώρα. Ο πιο προφανής είναι ανάμεσα στον JFΚ και τον Ομπάμα, δύο πολιτικούς εκτός του συστήματος που κατέκτησαν το ακροατήριό τους με αναφορές σε μεγάλες προκλήσεις και μεγάλες αλλαγές. Ο πιο βαθύς έχει σχέση με προσδοκίες και φόβους. «Κανείς στην Αμερική δεν μπορεί να ξέρει τι θα συμβεί», έγραφε ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ το καλοκαίρι του 1959. «Κανείς δεν έχει τον πραγματικό έλεγχο. Η Αμερική βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Υπάρχει ανάταση, απελπισία, προφητεία, ένταση, αυτοκτονία, μυστικοπάθεια και δημόσια ευθυμία μεταξύ των ποιητών της πόλης». Πόσο θα σας ξένιζε αν σας έλεγαν ότι αυτό το κείμενο γράφτηκε σήμερα;

Δευτέρα 10 Αυγούστου 2009

Πολλά λόγια κενά λόγια

Αύγουστος γαρ και ο χρόνος, ακόμα και αν περισσεύει, δεν είναι κατάλληλος για δημιουργία. Πολύ θόρυβος, δεν έχω καμία διάθεση να προσθέσω και άλλον. Με κούφανε η τηλεόραση. Πολλά λόγια, κενά λόγια. Ευτυχώς που δεν έχουν αποδέκτη το χαρτί, διαφορετικά ο Αμαζόνιος θα ήταν προ πολλού κρανίου τόπος. Θα ταμπουρωθώ στη σιωπή και σήμερα με την προσδοκία, να εμφανιστούν οι ποιητές, άλλωστε όταν μιλούν οι ποιητές, η σιωπή τα λέει όλα. Όταν οι ποιητές είναι μακριά δεν υπάρχουν ούτε μήνες ούτε μέρες.
Φιλολογούμε και αγωνιούμε για διάρκειες που δεν είναι εφικτές. Αν δεν το καταλάβουμε απλά ρίχνουμε σταχτή στα μάτια μας.
Θα συνεχίσω με τα Αυγουστιάτικα περιμένοντας να δροσίσει…
Για την ώρα θα κρυφτώ πίσω από τον ανεμιστήρα. Εδώ κουμαντάρω το θύμο μου και το λίγο παράπονο που προσπαθεί να μου ξεφύγει. Τη μοναξιά μου την έχω κτίσει με άφθαρτα υλικά: πείσμα φόβο, πόνο, θυμό και θλίψη. Δεν θέλω να πληγωθώ άλλο, δεν θέλω να πονέσω, θα καθίσω εδώ ψηλά στη σταθερότητα μου, να βλέπω τους άλλους να κατασπαράσσονται για έρωτες, και οι άλλοι οι πιο σοβαροί να πέφτουν από την «Κόντρα Φόσα»



Δεν είναι εύκολο να μπεις στο όνειρο του άλλου, δεν είναι σίγουρο ότι ο άλλος θα σε καταλάβει. Σχέσεις σαν τραύμα διαμπερές. Κύκλοι επάλληλοι, πόνος, χαρά, λύπη, ενθουσιασμός, ενοχές επιθετικότητα, είμαι - είσαι…
Ε! λοιπόν
Είμαι αυτό που μπορούσα να είμαι τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Είσαι αυτό που θα μπορούσες να γίνεις ακριβώς το ίδιο με μένα… « Κι αν δεν με χωράς γίνομαι θάλασσα και σε πνίγω. Κι αν δεν με πονάς γίνομαι αυτό που σε πονάει και αν δεν είσαι στην ώρα σου, δεν θα είμαι στο χρόνο σου»
Το ξέρω δεν υπάρχει ισότητα στην αγάπη όμως και η ανισότητα δημιουργεί παράπονα. Εντάξει δεν περιμένω ανταλλάγματα, όποιος άλλωστε τα περιμένει σε λάθος μέρα ξύπνησε.
Το κεφάλι μου γυρίσει πιο γρήγορα από τον ανεμιστήρα και με δροσίζει…

Να ένα δημιουργικό παιχνίδι

Με αφορμή την σύλληψη μαθητών και το σχηματισμό δικογραφίας εναντίον τους από την αστυνομία, για τις κινητοποιήσεις τους, κατά των ιδιωτικών...