Τελευταία σελίδα αριστερά

Για όσους ξέρουν πριν μάθουν Ελαφρά την καρδία, βαριά τη γνώμη. Έτσι πορεύεται η εποχή. Μια φήμη, μια ανάρτηση, μια μισή πρόταση στο διαδίκτυο , ασύντακτη και αστήρικτη αρκεί για να στηθεί ολόκληρη αλήθεια. Και μέσα σε λίγα λεπτά, η αλήθεια αυτή αποκτά πρόσωπο, φωνή, και στρατό. Σηκώνονται χαρακτήρες με έναν απίθανο αυτοματισμό, ο καθένας έτοιμος να κρίνει, να καταδικάσει, να διορθώσει τον κόσμο. Μου είναι αδύνατο να χαράξω γνώμη από μια απλή πληροφορία. Όχι από επιφύλαξη, αλλά από σεβασμό. Γιατί πίσω από κάθε «είπαν» ή «άκουσα» απλώνεται ένας ωκεανός άγνοιας, καλυμμένος με λέξεις σίγουρες, σχεδόν ηρωικές. Δεν αναζητούμε πια την αλήθεια, αναζητούμε μόνο το συναίσθημα της βεβαιότητας. Σήμερα, ακόμα κι αν κάτι ψιθυριστεί σαν ερώτηση, μετατρέπεται αμέσως σε κατάφαση. Το «ίσως» έγινε ύποπτο, το «δεν ξέρω» σχεδόν προδοσία. Οι πιο φωναχτές φράσεις ακούγονται ως αποδείξεις, και η επιφύλαξη θεωρείται αδυναμία. Έτσι κατασκευάζονται οι πρόχειρες βεβαιότητες που φοράμε σαν σημαίες και ξεχνάμε ότ...

Υπάρχουν εποχές που η πραγματικότητα δεν σου αφήνει χώρο να ανασάνεις. Σού τρίβει το πρόσωπο στο χώμα, σου σφίγγει το λαιμό με στατιστικές, με υποσχέσεις, με μια καθημερινότητα που ζητά υπακοή. Κι εκεί που άλλοτε το όνειρο ήταν τρόπος άμυνας, τώρα φαντάζει πολυτέλεια. Δεν έχεις πια διάθεση να ονειρευτείς, μόνο να σταθείς όρθιος. Η πολιτική - αυτή η κάποτε ευγενής τέχνη της ευθύνη - κατάντησε παζάρι συμφερόντων. Οι λέξεις της φτηνές, οι πράξεις της κουρασμένες. Οι πολίτες μοιάζουν θεατές σε παράσταση που έχει χαθεί το σενάριο, μα το χειροκρότημα ζητείται ακόμη. Και κάθε «συγγνώμη» από τα επίσημα χείλη, γίνεται λίγο πιο άδεια απ’ την προηγούμενη. Όμως, κάπου μέσα στο θόρυβο, παραμένει κάτι πεισματάρικο. Μια μικρή σπίθα που ψιθυρίζει: «Όχι, δεν θα συνηθίσω». Γιατί η συνήθεια είναι η πιο ύπουλη μορφή παραίτησης. Είναι το σημείο όπου ο άνθρωπος παύει να θυμώνει, να πονά, να ελπίζει. Κι αυτό είναι που σκοτώνει. Το δικαίωμα να μην συνηθίζεις είναι ίσως η τελευταία μορφή ελευθερίας μας. Να κοι...

Σήμερα ήθελα να γράψω για το μεγαλείο της σύγκρουσης, όχι εκείνης που σπαταλιέται σε κραυγές και αναρτήσεις, αλλά για εκείνη τη σιωπηλή, αξιοπρεπή ανυπακοή που ξεκινά όταν κάποιος δεν αντέχει άλλο να λέει «ναι» σε κάθε εγκύκλιο του Κράτους - Πατέρα. Γιατί αν υπάρχει ακόμη ελπίδα στην πολιτική, αυτή κατοικεί στην αντίδραση, στην ικανότητα να πεις «όχι» εκεί που όλοι ψιθυρίζουν «ας μην τα χαλάσουμε». Το Κέντρο δεν κυβερνά πια, απλώς ελέγχει. Κρατά τα χρήματα, τους κανόνες, τα έργα, τα δελτία τύπου, και τα μοιράζει στους Δήμους όπως ο γονιός δίνει χαρτζιλίκι στο παιδί, αρκεί να «είναι φρόνιμο». Και οι Δήμαρχοι; Πολλοί, ευτυχώς όχι όλοι, έμαθαν να χαμογελούν στο φακό αντί να βροντούν το χέρι στο τραπέζι. Αντί για ηγέτες, αποκτήσαμε επιμελητές προγραμμάτων και πιστοποιημένους διαχειριστές της ανεπάρκειας. Κι όμως, η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν ιδρύθηκε για να κρατά σημειώσεις στις συσκέψεις των υπουργείων. Γεννήθηκε για να διεκδικεί. Για να λέει «θα το κάνουμε» ακόμη κι όταν δεν υπάρχει χρηματο...

  Όσα χώρεσαν στις τρεις τελείες Υπάρχουν στιγμές που δε λέγονται. Μένουν μετέωρες, σαν ανάσες που δεν πρόλαβαν να γίνουν λέξεις. Εκεί, ανάμεσα στις τρεις τελείες, φωλιάζουν όλα όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ, οι εξομολογήσεις που πνίγηκαν από ευγένεια, οι έρωτες που τελείωσαν χωρίς τελεία, οι αποχαιρετισμοί που έγιναν ψίθυρος. Είναι η αναπνοή πριν το «σ’ αγαπώ», η παύση πριν το «αντίο». Είναι ένας μικρός δρόμος που συνεχίζεται χωρίς να φαίνεται. Η Βασιλική είπε κάποτε «για μια βαλίτσα ή για μια ζωή». Και μέσα στο ερωτηματικό της έκρυψε μια ήπειρο. Ίσως γιατί τα πιο βαριά πράγματα είναι αόρατα. Στις ραφές της φυλάσσονται φωνήεντα ξεφτισμένα, ρήματα κουρασμένα, βλέμματα που δεν τέθηκαν ποτέ σε ερώτηση. Μια βαλίτσα γεμάτη αποσιωπητικά, ό,τι δεν ειπώθηκε, ταξιδεύει. Η γραφή είναι ένας τρόπος να μην πεθάνεις από την απουσία. Κάθε λέξη μια προσπάθεια διάσωσης, κάθε τελεία μια παραίτηση. Μα οι τρεις τελείες... αυτές είναι η ελπίδα. Εκεί κατοικεί το «ίσως», το «ακόμα», το «θα δούμε». Κάποτε όλα γ...

Το παρακάτω , ένα μικρό σημείωμα για την εποχή των ανέσεων και της αναισθησίας Κάποτε η προσαρμογή λεγόταν αρετή. Τώρα λέγεται εφαρμογή. Κρατάμε στα χέρια μας ένα κινητό που χωράει τον κόσμο, όχι όμως και την ψυχή μας. Οι καιροί σφίγγουν, οι τιμές ανεβαίνουν, κι εμείς, αντί να σφίγγουμε τα δόντια, αλλάζουμε οθόνη. Θα μου πείτε, ο άνθρωπος πάντα βρίσκει τρόπο να επιβιώσει. Ναι , αλλά ύστερα απ’ όσα περάσαμε, αρχίζω να αμφιβάλλω. Όχι για τη δύναμή μας, για τη ζεστασιά μας. Για το αν μας έμεινε σταγόνα ενσυναίσθησης να ποτίσει αυτή την εύφορη, αλλά πια άδεια, κοιλάδα. Ό,τι μας πλήγωσε δεν χάνεται. Απλώς σιωπά ώσπου να ξαναπονέσει. Κι ο πόνος, όσο κι αν τον φοβόμαστε, είναι το μόνο αληθινό μέτρο του ανθρώπου. Ο πόνος ξεχωρίζει το ζωντανό από το μηχάνημα. «Η μόνη ελπίδα είναι να βγάλουμε την ψυχή απ’ το μπαούλο», έγραψε ο Οκτάβιο Πας. Γιατί το μυαλό, αν δεν το δέσεις από την ψυχή, τρέχει σαν σκυλί πίσω από τις επιθυμίες του. Και μας επιστρέφει, με ταχύτητα, στα ένστικτα. Ίσως χρειάζεται να ...