Παρασκευή 28 Αυγούστου 2015

H αριστερά είναι δρόμος

Πονηρές οι μέρες. Οι  Ιδεολογίες και πάλι στο προσκήνιο για να καλύψουν την ένδεια ιδεών και να πιστοποιήσουν τις ταμπέλες.  Επαναφέρω για να υπενθυμίσω  και να διαχωρίσω τη θέση μου, ένα παλαιότερο  κείμενο, πολύ πιο επίκαιρο σήμερα από τότε.
Οι συχνές αναφορές μου, στην αριστερά και στη δεξιά, δεν έχουν να κάνουν με γεωγραφικούς προσδιορισμούς, ούτε βεβαίως πάντα με κομματικούς σχηματισμούς.  Όταν αναφερόμαστε στην πολιτική, εννοούμε την εφαρμογή της, ενώ σε άτομα την προσωπική  τους στάση  ζωής.  
Τα δυο κόμματα που για σαράντα χρόνια ταλαιπώρησαν την Ελλάδα, είναι και τα δυο δεξιά κόμματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μέσα στους κόλπους τους, δεν υπάρχουν άτομα με αριστερή στάση ζωής. Το ίδιο συμβαίνει και στα κόμματα της αριστεράς.  Η μόνη διαφορά βρίσκεται στην αναλόγια.  Δεν μπορεί ένα δεξιό κόμμα να κατακλύζεται από αριστερούς, ούτε βεβαίως  ένα αριστερό από δεξιούς.   Η  παραπάνω  απλούστευση για  να συνεννοούμαστε. 
Για τον «αριστερό» σήμερα ο λόγος.   Η ευκολία στον χαρακτηρισμό, περισσότερο είναι σχηματική  και  η χρήση της κυρίως προσδιορίζει, χωρίς σε καμία περίπτωση να μπορεί να ανταποκριθεί στο μέγεθος  της έννοιας.  Ο αριστερός είναι δρόμος, είναι όνειρο, είναι πορεία  ανηφορική, είναι θυσία.  Είναι πολλά,  λίγα  απ’ αυτά μπορούμε να πλησιάσουμε, λιγότερα να κατακτήσουμε, όλα  όμως να  τα ονειρευτούμε.  «Ο δικός μου αριστερός» γράφει  ο Αύγουστος Κορτώ, σε μια προσπάθεια του, να προσδιορίσει τον Άνθρωπο. Θα μπορούσαν να προστεθούν πολλά ακόμα απ’ τον καθένα, που έχει  επιλέξει   την οδό ονείρων στην πορεία του, για μια καλύτερη ζωή.  Μερικά αποσπάσματα:            
«Αριστερός για μένα θα πει: αυτός που νιώθει το βάσανο του διπλανού του σαν δικό του. Ο πραγματικά ευαίσθητος, αυτός που πιστεύει στο τρίπτυχο ελευθερία-ισότητα-αδελφότητα και προσπαθεί να διαδώσει την πίστη του χωρίς να την επιβάλλει, διαφωτίζοντας αλλά ποτέ προσηλυτίζοντας.
Αυτός που δεν αντιλαμβάνεται καμία ιδιοκτησία,  καμία σχέση με τα άψυχα, ως ανώτερη από τη σχέση του με τα έμψυχα πλάσματα του κόσμου… Αυτός που δεν κάνει τις προσωπικές θυσίες του φλάμπουρο έπαρσης κι επίδειξης. 
Αυτός που αντιλαμβάνεται τη σπουδαιότητα της μόρφωσης και του πολιτισμού ως όπλα για την εξύψωση του ανθρώπου και την καλυτέρευση της μοίρας του – κι ως εκ τούτου, αυτός που δεν φοβάται το αλλιώτικο ή το ξένο, όταν ως στόχο έχει την εξίσωση και τον διαφωτισμό ατόμων και λαών. Αυτός που ποτέ δεν παραιτείται απ’ την ελπίδα,  που ακόμα κι όταν του αφαιρεθούν όλα τα μέσα που χρειάζονται για τη βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης εξακολουθεί να μάχεται με τον λόγο του, τις ιδέες του, και τα όνειρά του.
Αριστερός για μένα θα πει να σέβεσαι το ανθρώπινο μεγαλείο του παρελθόντος χωρίς να καθηλώνεσαι σ’ αυτό, να ζεις ελεύθερος από ιερά φαντάσματα και τέρατα… Αυτός που αποστρέφεται κάθε αυθαιρεσία και θηριωδία των ισχυρών επί των αδυνάτων, είτε πρόκειται για μεμονωμένα άτομα ή για ολόκληρα κράτη...Αυτός που απορρίπτει τον ρόλο του δυνάστη, ακόμα κι όταν του προσφέρει τη δυνατότητα να εφαρμόσει την κοσμοθεωρία του στην πράξη – διότι ξέρει ότι η ελευθερία στα χέρια ενός τύραννου παύει να είναι ελευθερία.
Αυτός  που προσπαθεί να εμφυσήσει στις επόμενες γενιές τον σεβασμό, την αγάπη και την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο, χωρίς ωστόσο να προκαθορίζει ρόλους και πορείες – διότι ισότητα σημαίνει το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα επιλογής απόψεων που μπορεί να μη συνάδουν με τις δικές μας. Ο αριστερός νουθετεί αλλά ουδέποτε παγιδεύει, μεταλαμπαδεύει χωρίς ποτέ να φυλακίζει.
Τέλος, για μένα, αριστερός είναι αυτός που χρησιμοποιεί με φειδώ και σεβασμό την ιδιότητα του αριστερού, κατανοώντας πως δεν είναι τίτλος ευγενείας που ο καθείς μπορεί να αποδώσει στον εαυτό του σαν σε στέψη αυτόκλητου μονάρχη, αλλά στάση ζωής που κρίνεται εκ του αποτελέσματος, από την εντιμότητα, τη συνέπεια, και την ακεραιότητα των πεπραγμένων του.

Αυτόν τον αριστερό αγαπώ, κι αυτόν ονειρεύομαι να φτάσω έστω και στο ελάχιστο. Κι ακόμη κι αν ποτέ μου δεν τα καταφέρω, κρατώ μες στην καρδιά μου το όνειρο αυτό ως ιερό μου χρέος…

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2015

Χάρτινος και πάλι ο Σεπτέμβρης

Το έχω σε κακό μπαίνει ο Σεπτέμβρης και εγώ να γράφω για μαύρα. Δυστυχώς όμως,  πράγματα που θα έπρεπε  να έχουν περάσει στην ιστορία, βγήκαν από εκείνο το «χρονοντούλαπο», που μας έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου   και φτου απ’ την αρχή.
Για τον Σεπτέμβρη, που και  φέτος θα είναι χάρτινος.   Για το Σεπτέμβρη που και εφέτος θα έχει μετακομίσεις μεταφορικά και κυριολεκτικά. Όσες μετακομίσεις  έκανα στη ζωή μου πάντα Σεπτέμβρη τις έκανα. Από τις φοιτητικές μέχρι τις σημερινές των ρήξεων και των κατεδαφίσεων.
Πολλές μετακομίσεις σ’ αυτή τη ζωή. Κάθε μετακόμιση και απώλεια για να μειώνεται το φορτίο. Κάθε μετακόμιση και ξεμπέρδεμα, τα βιβλία, οι φωτογραφίες, τα παλιά ενθύμια, τα CD, τα σώβρακα και οι γραβάτες, όλα στο τραπέζι της διαλογής, με τις αναμνήσεις να συννεφιάζουν το τοπίο.
Στο μεταίχμιο αυτής της εποχής σε εκείνο ακριβώς το σημείο που σε ξεγελάει, ανασύρω απ’ τα συρτάρια της μνήμης μου όλες εκείνες τις πράξεις που μου δίνουν το δικαίωμα να καταδικάσω τον εαυτό μου. Η ρομαντική εφηβεία μου ξεσηκώνεται και αρχίζει τις διαδηλώσεις. Το μεγάλο πλακάτ μου θυμίζει εκείνα που ήθελα να υπηρετήσω. Που είναι όμως η ποιότητα ζωής; Συντρίφτηκε στην καθημερινότητα.
Χάρτινος και εφέτες ο Σεπτέμβρης.  «Όταν η αναφορά στην αριστερά θα πάψει να είναι παρελθόν»,  όπως έγραφα χθες, «τότε κάτι θα έχει αλλάξει»,   για την ώρα ο ορίζοντας δεν φαίνεται, είναι καλυμμένος από χρέη, από αδιέξοδα, από φήμες. Είναι καλυμμένος από το φόβο της πτώχευσης και από την ήττα του βολέματος, από τηλεοπτικά σκουπίδια, από πλήρη εξάρτηση ανώνυμων κέντρων που έχουν βάλει στο χέρι τους Λαούς του κόσμου. Ο ορίζοντας είναι το ταβάνι του σπιτιού μας, η οθόνη της τηλεόρασης, ή ίδια μας η παλάμη, που μας κρύβει τα μάτια.
Το εξαντλήσαμε το θέμα ότι άλλο παραπάνω  ειπωθεί, δεν αποτελεί απλώς περίσσευμα, αλλά εμπόδιο στην υλοποίηση.
Τέρμα οι αριστερές ιστορίες. Ο ορίζοντας μόνο με καινούργιους ιστορίες, που δεν αναφέρονται στο παρελθόν, καθαρίζει.

Πως λέμε το όνειρο που δεν ακολούθησε το δρόμο των επιθυμιών;  Εφιάλτη!

Τετάρτη 26 Αυγούστου 2015

Κάτω από το βάρος της Ιστορίας

Γύρισα μια εικοσαετία πίσω. Αυτά που λέγαμε και γράφαμε  φαίνονται μιας άλλης εποχής. Η σημερινή  πραγματικότητα τα ακυρώνει όλα. Τι να γράψουμε σήμερα;  Αυτό που βιώνουμε  μόνο  με νεαρές λέξεις, αθώες και απείραχτες από τη φθορά της χρήσης, μπορεί να ερμηνευθεί. Στην άμυνα  και πάλι περιμένω. Πόσο όμως να περιμένεις; Η αναμονή δεν είναι ζωή.
Προσπαθώντας να υπερασπίσω την ύπαρξη μου γράφω, με την αιώνια ψευδαίσθηση, ότι κλείνω πληγές. Ακόμα και έτσι να είναι, λίγο πριν τον επίλογο ανοίγει η άλλη. Ζούμε μια επανάληψη, απ’ αυτές που μας οδηγούν στις γνωστές θυσίες, χωρίς αντίκρισμα. Και η Θεά Άρτεμις είναι μακριά, για να μας αντικαταστήσει με το ιερό ελάφι. 
Η απαισιοδοξία καταγράφει την καθημερινότητα, υπολείπεται του Ονείρου, που παραμένει ζωντανό. Και στα όνειρα οι άνθρωποι, είναι άνθρωποι. Άνθρωποι που ζουν μαζί με άλλους, που συνεργάζονται, που αλληλοϋποστηρίζονται.
Στην πραγματικότητα, έχει εξαπλωθεί οργανωμένη επιχείρηση, ώστε η ζωή να είναι χωρίς τους άλλους, ή καλλίτερα με τους άλλους απέναντι, με τους άλλους εχθρούς, με τους άλλους που πρέπει να εξοντώσουμε για να επιβιώσουμε.
Το κείμενο που ακολουθεί  γράφτηκε στα πέτρινα χρόνια,  τότε που ψάχναμε την ταυτότητα μας. Το επαναφέρω,  γιατί δυστυχώς ακόμα τη ψάχνουμε. Και θα τη ψάχνουμε, όλοι εμείς, που βρισκόμαστε κάτω από το βάρος της ιστορίας.  
«Το μεγάλο ερωτηματικό για ποια αριστερά μιλάμε, θα πάψει να μας απασχολεί όταν επιτέλους σταματήσουμε να κτίζουμε στην άμμο παλάτια και μάλιστα με υλικά που ποτέ δεν μπήκαμε στο κόπο να ανακυκλώσουμε. Ποια αριστερά; Η ορθόδοξη, η δογματική, η ανανεωτική, η ριζοσπαστική, η επαναστατική, η δημοκρατική, η έτσι ή αλλιώς, η αριστερά της αριστεράς, η μέσα δεξιά, η έξω αριστερά. Επιτέλους!
Μέρα με τη μέρα αποδεικνύεται ότι η διάβρωση του πολιτικού και κοινωνικού ιστού, έχει προκαλέσει ανήκεστη βλάβη, στην πατρίδα μας. Η κηλίδα έχει καλύψει, όλη την πολιτική και κοινωνική διαστρωμάτωση, ξεπερνώντας και τους τελευταίους θύλακες αντίστασης, που εκ παραδόσεως κρατούσαν και έδιναν τις μάχες για την τιμή των όπλων.
Ήταν  μεγάλο βάρος, να κουβαλήσουν τόσα χρόνια κάποιοι στην πλάτη τους τη σημαία του αγώνα. Μεγαλώσανε, βαρύνανε, δεν είδανε και προκοπή, καταθέσανε τα όπλα και έγιναν βασιλικότεροι του βασιλέως.
«Όταν η αναφορά μου στην αριστερά, θα πάψει να είναι ένα μεγάλο παρελθόν, τότε κάτι θα έχει αλλάξει. Έστω και προς το χειρότερο. Να κουνηθεί επιτέλους κάτι, να ανέβει η λάσπη στην επιφάνεια της ακίνητης λίμνης, ο βούρκος να γεμίσει ομόκεντρους κύκλους, το βότσαλο της ανησυχίας να γίνει θεμέλιος λίθος για έναν κόσμο που θα σκέφτεται περισσότερο, θα ονειρεύεται περισσότερο, θα ενεργεί περισσότερο…»
Τέλος με την αριστερά που ξέραμε. Όσοι δεν λάκισαν φορτώθηκαν τα παράσημα 
του παρελθόντος ωσάν άλλοι σοβιετικοί πολεμιστές, ατραξιόν σε μια κοινωνία, που ότι καν θυμάται. 
Η αριστερά υπάρχει στο μυαλό και στη ψυχή των γενεών που έρχονται. Καμία σχέση με τη δική μας αριστερά. Δεν θα στηρίζεται σε ευαγγέλια, και σε απολιθώματα ιδεών δεν θα έχει ανάγκη να απομονώνεται για να επιβιώσει, ούτε να διαπλέκεται εκμεταλλευόμενη τη θυσία και τους αγώνες του παρελθόντος. 

Τρίτη 25 Αυγούστου 2015

Το συλλογικό όνειρο άρχισε να ξηλώνεται ή χαλασμένη παρτίδα 2

Είναι ακριβώς όπως και τότε, όταν περάσει ο θυμός και γίνει θλίψη. Δεν είναι η ήττα που με ρίχνει στο πάτωμα,  είναι η επανάληψη μιας ακόμη χαμένης ελπίδας και η απογοήτευση, που σου τσιμεντάρει τα όνειρα και σου αφαιρεί κάθε διάθεση για αγώνα.  Ευτυχώς η ιστορία  είναι κατηγορηματική.  Και αυτό θα περάσει. Λίγος χρόνος χρειάζεται και μια σπίθα που νομοτελειακά, ο κόσμος να γυρίσει ανάποδα,   θα ανάψει.
Τότε έγραφα για μια χαλασμένη παρτίδα και το περιόριζα στην μικρή ακτίνα δράσης μου.  Σήμερα και πάλι για χαλασμένη η παρτίδα καθ΄άπασαν την επικράτεια.  Αν η συμμετοχή σου στην προεκλογική περίοδο, σου δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσεις ανθρώπινες συμπεριφορές,  τη  μετεκλογική, αν είσαι  μάλιστα από την πλευρά των νικητών,  έχεις στα χέρια σου τις γενικές εξετάσεις,  αίματος, ούρων και μαγνητικής.  Είμαι προσεκτικός με τις διαγνώσεις, δύσκολα ξεγράφω ανθρώπους. Πάντα ελπίζω  σε ένα θαύμα, μέχρι που μου φανερώνεται η αλήθεια βέβαιη και ξεκάθαρη.
Και αν δεν το είχαμε δει στο διάολο. Κρεμούσε το κουστούμι, κακοχυμένο, σε ένα σώμα κρυμμένο,  πίσω από ψεύτικες ταμπέλες που έδειχναν αριστερά. Δυστυχώς,  όσο και να προσπαθείς, στο δια ταύτα, πάντα  ανακαλύπτεις μια χαλασμένη παρτίδα για την οποία δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Και δεν μιλάμε για φρούτα. Κάποιες πληγές έχουν κακοφορμίσει τόσο, που  δεν υπάρχει ίαση. Θα μου πείτε σε πρώτο πλάνο η απαισιοδοξία;  Παράπονο είναι, πρωτίστως με τον εαυτό μου, που μέσα στον ενθουσιασμό πίστεψα,  ότι μπορεί να υπάρχουν όνειρα συλλογικά.  Δε φαντάστηκα ότι κάποιοι,  «το όλοι μαζί της άνοιξης», ήταν το δικό τους  εισιτήριο, για να ταξιδεύσουν  στο τελευταίο  τρένο ως λαθρεπιβάτες,  που μπορεί να τους χαρίσει αυτό που πιστεύουν πως άξιζαν, μια κάποια αποδοχή,  λίγο μπόι  που εκ γενετής δεν μπόρεσα να έχουν. Δεν φαντάστηκα ότι θα ξυπνούσα φθινόπωρο, μέσα στο λάκκο αυτού του άθλιου μικρόκοσμου, που ανέκαθεν μου προκαλούσε αποστροφή.
Και πώς να φανταστεί ένας ανήμπορος ιδεαλιστής, ένας αθεράπευτα ερωτευμένος; Η πείρα άλλωστε των ερώτων που προηγήθηκαν, ποτέ δεν σου προσφέρει, ούτε μια σταγόνα νερό.  Κι πάλι γυμνός όπως κάθε φορά, στολισμένος με ψευδαδάμαντες ρίχτηκα στον  άγνωστο βυθό. Μια ακόμα  από εκείνες τις βουτιές  των τριάντα δευτερόλεπτων...               
Το συλλογικό όνειρο άρχισε να ξηλώνεται,   έφυγαν   κάποιοι πόντοι, από ένα ζεστό ρούχο που μας σκέπαζε.
Τι κάνουμε στο παρόν μας;  Όσοι  αγωνιούμε γι’ αυτό,  είμαστε από την πλευρά των αισιόδοξων, εκείνων  που δημιουργούν, που παράγουν ομορφιές,  που αμφισβητούν,  που μάχονται και   ας προβλέπουν  πως όλα θα πάνε χάλια.
Στον αντίποδα όσοι έχουν νεύρωση με το «όλα καλά θα πάνε» και τους βλέπεις να σαπίζουν στο παρόν τους, στην παράδοση, στην εσωστρέφεια, τον συμβιβασμό, τη συναλλαγή,  την διαχείριση του παρελθόντος,   την προσωπική ικανοποίηση του Εγώ τους…   μόνο θλίψη μεταφέρουν.

Μπορεί να βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, όμως υπάρχει τόσο πυκνότητα χρόνου στο πριν και στο μετά που μου επιτρέπει ασφαλής προβλέψεις.  

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2015

Θα περιμένουμε…

Και να ήθελα δεν θα μπορούσα. Συγνώμη που σας χαλάω τη διάθεση, επιστρατεύοντας το βαρύ οπλισμό της απογοήτευσης μου, όμως η επικαιρότητα δεν μου δίνει κανένα περιθώριο για αισιοδοξία. Σχεδόν πάντα τη Δευτέρα δεν είχα όρεξη  να μιλάω,  ούτε να ακούω και πολύ περισσότερο να γράφω.  Διαφορετικός χρόνος, ίδιος θυμός. Πλήρης απογοήτευση, όχι όμως και σιωπή.
Κάθε φορά τα ίδια, δεν θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά. Με αρνητικό πρόσημο  σε ό,τι ελπίσαμε, σε ό,τι ζητήσαμε, σε ό,τι υποσχεθήκαμε, σε ό,τι θα αλλάζαμε και δεν αλλάξαμε… επιμένουμε.   Όσο και η εμπειρία να συνηγορεί αρνητικά και το παρελθόν να έχει αποδείξει  ότι η ευχή συνήθως ευχή μένει, τα «Θέλω»  και τα «μη» αποτελούν πάγια αιτήματα σε κάθε ξεκίνημα, σε κάθε αρχή.
Και σήμερα θα φροντίσω να μιλήσουμε για το χρόνο, που μονίμως μας παίζει κρυφτούλι και αδιάκοπα μας πονά.
Διότι εμείς στα ανθρώπινα  το θέλουμε το χρόνο μας, για να χαθούμε  ή να σωθούμε, για να αποδώσουμε δικαιοσύνη  ή να αποδείξουμε ακόμα μια φορά πως  συγχωρούμε και λησμονούμε.  Γυρίζουμε εύκολα σελίδα  στη πρώτη ευκαιρία. Όχι από αδιαφορία ελπίζω,   αλλά από απελπισία.  
Αρχή προεκλογικής περιόδου   και  η γομολάστιχα πήρε φωτιά, σβήνει, σβήνει να καθαρίσει.  Και τα μάτια, με προσοχή είναι συγκεντρωμένα μπροστά, σε αυτά που έρχονται. Ας γίνει κάτι να τελειώνουμε. Δηλαδή να αρχίσουμε. Έχουμε κουραστεί μας αξίζει κάτι καλύτερο. Κάτι.   Αυτό που μπορεί να σταθεί ικανό  για να κάνει τη διαφορά του καινούργιου  από το παλιό. Μια μετατόπιση όλο και ο πιο μπροστά, όλο και πιο ψηλά, σε μια αέναη πορεία προόδου.  
Πάλι από την αρχή με όνειρα επαναλαμβανόμενα και λέξεις… Λέξεις που μένουν και ας φεύγουν οι άνθρωποι.
Δυστυχώς ξυπνήσαμε μια μέρα και είχαμε διανύσει τη μισή ζωή, όπως σχολιάζει η ραδιοφωνική μου φίλη «Κοιτάξαμε πίσω φωτιά, κοιτάξαμε μπροστά φωτιά. Πυροβάτες μια ζωή. Θα προχωρήσουμε όσο αντέξουμε, θα κλείσουμε τις τρύπες, θα μαζέψουμε τη ψυχή μας, θα ξεσκονίσουμε τα χέρια μας, θα καθαρίσουμε τα μάτια μας από τις παλιές εικόνες. Θα προχωρήσουμε. Μπορεί να μην έχουμε χρόνο πια για να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά αυτόν που έχουμε θα τον κατοικήσουμε με ευγένεια προς τον εαυτό μας. Και θα περιμένουμε…»
Είμαστε σε μια διαδικασία αναζήτησης όχι πλέον στέγης, εμείς ασκεπείς τόσα χρόνια πορευόμαστε, αλλά έκφρασης. Και μπορεί να υπάρχει απογοήτευση, μπορεί να ορθώνονται τείχη, μπορεί να μην έχουμε χρόνο να τ’ αλλάξουμε όλα, αλλά αυτόν που έχουμε να τον διαχειριστούμε με σεβασμό προς τον εαυτό μας.




Να ένα δημιουργικό παιχνίδι

Με αφορμή την σύλληψη μαθητών και το σχηματισμό δικογραφίας εναντίον τους από την αστυνομία, για τις κινητοποιήσεις τους, κατά των ιδιωτικών...