Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

Οδηγίες προς επίδοξους ηγεμόνες

Αποτελεί μοναδικό φαινόμενο, ένα πολιτικό κείμενο του παρελθόντος, που διανύει το τέλος της πέμπτης εκατονταετίας του, να κατορθώνει να διατηρεί και σήμερα αμείωτη την επικαιρότητα του. Αυτό συμβαίνει με την περίφημη πραγματεία του Νικόλα Μακιαβέλι «ο Ηγεμόνας».
Κανείς πλέον δεν θυμάται πόσες φορές η παρούσα κυβέρνηση δεν κράτησε τον λόγο της, απέναντι στον ελληνικό λαό.
Και νέα μέτρα σήμερα.
Ακόμα και ο μεγάλος πολιτικός στοχαστής, που έγινε αιτία να γραφτούν εκατοντάδες άρθρα εις βάρος του, που αντιμετωπίστηκε με απέχθεια, που κατασυκοφαντήθηκε το έργο του, που απαγορεύτηκαν τα βιβλία του, παρακολουθώντας την κατάχρηση στη θέση του, ότι: «οι υποσχέσεις ισχύουν όταν το επιτρέπουν οι περιστάσεις» θα την έπαιρνε πίσω. Και αυτό γιατί πιθανότητα ο αναγεννησιακός φιλόσοφος, εκείνη την εποχή δεν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι θα είχε τέτοια μεταχείριση από τον «ηγεμόνα», ο λόγος το λέει της χώρας μας.

Ο Μακιαβέλι δίδαξε την τέχνη της πολιτικής, την τέχνη του κυβερνά και φαντάζομαι στην σημερινή εποχή που η ιδεολογία αποδείχτηκε ουτοπία και η πολιτική βαδίσει στη κατρακύλα της απαξίωσης, ο « ηγεμόνας» του, γίνεται περισσότερο χρήσιμος από ποτέ.
Ας θυμηθούμε φράσεις του, που έγραψαν ιστορία και ας προσέξουν οι « ηγεμόνες» όλων των βαθμίδων της πολιτικής μας ζωής.
«Το να προσπαθείς να δείξεις πως είσαι αρχηγός αποδεικνύει με τον καλλίτερο τρόπο πως είσαι μια μετριότητα»
«Θα πρέπει με το που θα πάρεις την εξουσία να αφανίζεις τον προκάτοχο σου, αλλά και να διατηρείς με ευλάβεια όλα τα μέσα με τα οποία εκείνος επέβαλε την εξουσία του»
« Μην διαιωνίζεις ένα πρόβλημα για να γλιτώσεις τον πόλεμο , τελικά, ούτε τον πόλεμο θα αποφύγεις και το πρόβλημα θα σε φθείρει»
« Οι ικανοί τοξότες ξέρουν πως για να πετύχουν το στόχο τους, πρέπει να στοχεύουν ψηλότερα από αυτόν»
« Πιο πολύ κόπο από όσο για να κατακτήσεις την εξουσία, θα χρειαστείς για να τη διατηρήσεις»
«Όταν κάποιος σου χαρίσει δύναμη θα είσαι πάντα υποχείριο του»
« Μην νομίσεις ότι, αν αδικήσεις κάποιον και μετά του κάνεις καλό, θα ξεχάσει την αδικία, ο αδικημένος δεν ξεχνά ποτέ»
«Για να σε εκτιμούν πρέπει να είσαι αληθινός φίλος και πραγματικός εχθρός»
« Το πόσο δυνατός είναι ο ηγέτης κρίνεται, από το πόσο μπορεί να στηριχθεί στις δικές του μόνο δυνάμεις την ώρα την δύσκολη»
«Οι φίλοι που αποκτώνται με το χρήμα και όχι με το μεγαλείο της ψυχής, είναι άχρηστοι, όταν τους χρειασθείς δεν ανταποκρίνονται»
« Μπορεί να κρίνεις το μέλλον του ηγέτη παρατηρώντας εκείνους που τον περιστοιχίζουν»
«Οι λάθος συνεργάτες αποτελούν το νούμερο ένα λάθος»
«Η φήμη γιγαντώνεται με μεγάλες πράξεις και έργα»
«οι συνεργάτες σου ανοίγουν τα μάτια, η κολακεία βλάπτει σοβαρά την αλήθεια»
Και πολλά άλλα, άκρως επίκαιρα, σε μια εποχή, που προχωράει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς αλλά που επαναλαμβάνεται σε βαθμό εκνευριστικό στο τομέα της πολιτικής.

Πέμπτη 14 Απριλίου 2011

Εκεί που ανθίζουν οι λέξεις

Για τις εποχές σας έγραφα χθες, για τις εποχές που μας ταξιδεύουν και μας επιβάλλονται. Για τις μέρες που μεγαλώνουν και διώχνουν τις κακές σκέψεις. Για την άνοιξη που όσο και να προσπαθούν οι κακές ειδήσεις, ήρθε και θα ξανάρθει. Αυτές τις μέρες κάνω παρέα με μουσικές, με βιβλία και κυρίως με ποιητές. Με ποιητές, που δίνουν νόημα στις λέξεις και τις διατηρούν ζωντανές, που με το αίμα της ψυχής τους αποτυπώνουν τα χρώματα στην πραγματική τους διάσταση.
«Γιατί η ποίηση είναι η αποθέωση του λόγου, το καθαρό του απόσταγμα και η προσέγγιση στα τοπία της, απαιτεί την άσκηση της ευαισθησίας του αναγνώστη, η ποίηση εκ προοιμίου απευθύνεται σε όσους είναι πρόθυμοι να καταβάλλουν το αντίτιμο μιας πνευματικής περιπέτειας …» λέει ο συμμαθητής μου, ποιητής Σωτήρης Τριβιζάς, σε παλαιότερη συνέντευξη του στην εφημερίδα «Τα ΝΕΑ».
Οι περισσότεροι όμως, δυστυχώς, δεν δείχνουν πρόθυμοι και αυτό το ξέρουν οι πολιτικοί του κανόνα, γιατί υπάρχουν και εξαιρέσεις και δεν διστάζουν να θυσιάσουν λέξεις για να χαϊδέψουν τα αυτιά των ψηφοφόρων τους.
Κάπως έτσι έχουν διαμορφωθεί οι αντίπαλες πτέρυγες. Από τη μία μια μικρή μειοψηφία που προσπαθεί να διαφυλάξει το θησαυρό της γλώσσας, δίνοντας νόημα και αξία στις λέξεις και από την άλλη οι πολιτικοί που ξοδεύουν ανέξοδα τα λόγια μέχρι την τελική απαξίωση των λέξεων.
«Αν το περιβάλλον αποτελούσε όντως κυβερνητική προτεραιότητα, τότε θα ήταν απολύτως περιττό να χαρακτηριστεί «πρώτη προτεραιότητα» από τον πρωθυπουργό, στη διενεργούμενη διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή». Γράφει ο Παντελής Μπουκάλας στην «Καθημερινή». Ο λεκτικός πληθωρισμός (ο οποίος σαν επόμενο σκαλί του, θα έχει την «πρώτιστη προτεραιότητα») μάλλον στερεί νόημα παρά προσθέτει. Αν μάλιστα το ίδιο σχήμα έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον ( λίγο πριν η χώρα παραδοθεί στις «ασύμμετρες» πυρκαγιές, τα ίδια ακούγαμε), τότε οι λέξεις, ξέπνοες από την πολλή χρήση, δεν μπορούν να πείσουν ούτε καν αυτόν που τις αρθρώνει, ο οποίος αρκείται στην όλο και πιο κουρασμένη επανάληψη τους.

Αυτή η επανάληψη, με τα μηδενικά αποτελέσματα είναι που σκοτώνει τις λέξεις και έτσι έχουμε τίτλους πινακίδες και σφραγίδες, που προσπαθούμε με κάθε τρόπο να μη θυμόμαστε. Τι κακό π.χ θα είχε μια λέξη όπως ο «εκσυγχρονισμός» αν δεν είχε ταυτισθεί με την ζοφερή οκταετία Σημίτη; Χιλιάδες λέξεις έχουν φονευθεί από την ανάγκη των πολιτικών να τις χρησιμοποιούν και να πράττουν τα ακριβώς αντίθετα από το νόημα τους. χιλιάδες λέξεις έχουν θυσιαστεί στο βωβό της προπαγάνδας.
Και αν δεν υπήρχαν οι ποιητές, που δοξάζουν τις λέξεις, σήμερα θα συνεννοούμαστε με νοήματα.
Τι θα κάνουμε; Τόσα χρόνια, μάθαμε το δρόμο. Η πραγματικότητα μας πληγώνει και ανοίγουμε λογαριασμούς με τον ουρανό η την θάλασσα. Που θα μας βρείτε; Στο βουνό ψηλά εκεί να ανεμίζουμε αετούς προσπαθώντας να ελαφρώσουμε, μήπως και καταφέρουμε να φύγουμε μαζί τους προς τα πάνω…

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Καλά είναι εδώ

Η επικαιρότητα σήμερα φαίνεται αδύναμη να μου οδηγήσει το χέρι, χωρίς πολλές φορές να το συνειδητοποιώ, εποχές και μήνες, οδηγούν τη σκέψη μου. Άνοιξη Απρίλης, πλησιάζει ο γενέθλιος μήνας.
Είναι στιγμές που νοιώθω την ανάγκη να ακινητοποιήσω το χρόνο, όχι για να ζήσω την ευτυχία της στιγμής, αλλά γιατί καμιά ευχή δεν έχει θέση. Ούτε ένα λεπτό πίσω, ούτε είκοσι χρόνια. Ούτε ένα λεπτό μπροστά. Λες και τούτο τελικά είναι το σημείο μηδέν. Κάπου εκεί στη μέση, η για να είμαι απόλυτος, ακριβώς στη μέση. Πόσο πια το μυαλό να ωριμάσει, δεν θα τρώγεται. Αλλά και το πίσω έχει αναθεωρηθεί. Στερημένο από τις μετέπειτα εμπειρίες τι άξια μπορεί να έχει;
Η γνώση τελικά επιβάλει την ανάγκη, να μείνουμε εδώ στη μέση ηλικία που ξέρουμε πια ότι δεν ξέραμε, αλλά και έχουμε την δυνατότητα για ασφαλείς προβλέψεις.
Θα έχετε καταλάβει, ότι δεν ασπάζομαι «Το όσο ζεις μαθαίνεις». Τι να μάθουμε πια; Μπορεί η ανηφόρα να μας κούρασε αλλά μας έδωσε την δυνατότητα να βλέπουμε από εδώ ψηλά και τις δυο κατηφόρες και αυτήν που μόλις ανεβήκαμε και αυτήν που έχουμε μπροστά μας και ετοιμαζόμαστε να κατεβούμε.

«Η ώρα των δακρύων έχει καλύτερη αίσθηση του χρόνου και ως εκ τούτου μεγαλύτερη διάρκεια» μονολογεί η ραδιοφωνική μου φίλη. «Διότι το πηγάδι για να δώσει νερό, πρέπει τα ποτάμια και οι λίμνες να έχουν καταβάλει το ποσοστό τους. Γεμίσεις, γεμίζεις, δημιουργείς μια τεχνητή πλημμύρα για να μην εκτεθείς, φωνάζεις, όλους τους απόκληρους να έρθουν να ξεδιψάσουν, βάζεις στα σκυλιά νερό να μην γαβγίζουν και τρομάξουν τις ώρες που έρχονται, αλλά πάλι κάτι μένει. Δικό σου, για ποτέ και για πάντα, κάτοπτρο των οφειλών σου στη μνήμη, και είναι τα μάτια οι μόνες εκβολές για να στεγνώσει ο ύπνος σου. Έτσι πιστεύαμε εμείς, οι όχι νέοι, οι όχι παλιοί. Οι ανάμεσα, μες το διστακτικό βήμα του νικημένου στρατιώτη».

Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Των Ελλήνων οι κοινότητες.

Η Νέα Διοικητική μεταρρύθμιση στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δυστυχώς δεν υπαγορεύτηκε από την αποτυχία της προηγούμενης. Βιαστικά και χωρίς την ανάλογη προετοιμασία, ενταγμένη κυρίως στην αντιμετώπιση των δημοσιονομικών, προβλημάτων της χώρας, δείχνει από τους πρώτους μήνες της εφαρμογής της, τις έν γενείς αδυναμίες της. Η δημιουργία μεγάλων δήμων, δεν συνοδεύτηκε από τις ανάλογες χρηματοδοτήσεις και το ζωντάνεμα των κοινοτήτων, που όλοι προσδοκούσαμε, κάτω από τις παρούσες συνθήκες, αποτελεί όνειρο θερινής νυχτός.
Τις προάλλες ένας έμπειρος αυτοδιοικητικός, με προέτρεψε να πάω μια βόλτα σε μια μεγάλη κοινότητα της βόρειας Κέρκυρας, να μιλήσω με τον πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου, για να διαπιστώσω αυτό που έγραφα σε παλαιότερο άρθρο μου «…Αν δεν ζωντανέψουν οι κοινότητες, ξεχάστε τον Καλλικράτη. Το πως είναι μια άλλη ιστορία, που μάλλον θα έπρεπε να είχε προηγηθεί. Δυστυχώς το πολιτικό προσωπικό, σε ένα μεγάλο βαθμό, που βρίσκεται σήμερα στα κοινοτικά συμβούλια, απλώς συμπλήρωσε ψηφοδέλτια.
Έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη, ότι η ανάπτυξης της πόλης και η ανάδειξη του μνημειακού χαρακτήρα της, αντανακλά σε ολόκληρη την Κέρκυρα. Για να είμαστε δίκαιοι όμως, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι η σχέση της πόλης με την ύπαιθρο στην ουσία είναι ισότιμη. Η προκοπή του χωριού είναι και προκοπή της πόλης…».
Η ιστορία μας διδάσκει, πως περίοδοι ακμής και υψηλής δημιουργικής δραστηριότητας των Ελλήνων, υπήρξαν εκείνες που διαπνέονταν από το κοινοτικό πνεύμα και ήθος.

Και στην αρχαιότητα και στη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας μέχρι το 1922, οι κοινότητες θα συντελέσουν αποφασιστικά στην ακμή του νεώτερου Ελληνισμού.
Κατά τον Αριστοτέλη η ελληνική Πόλις συγκροτείται από Κοινότητες και οι κοινότητες από Οίκους. Η μικρή πόλις συμπίπτει με την κοινότητα, η μεγάλη περιλαμβάνει πολλές κοινότητες. Η οικογένεια και η κοινότητα είναι αναγκαίες για το ζην, ενώ η πόλις για το ευ ζην.
Το κεντρικό χαρακτηριστικό του ελληνικού κοινοτικού προτύπου είναι η ολική αυτονομία αλλά και το μικρό μέγεθος. Καθώς από καταβολής ελληνικής εξατομίκευσης τίθεται σε προτεραιότητα το αδιαμεσολάβητο κοινωνείν, οι Έλληνες φτιάχνουν μικρές κοινότητες, ώστε το πολιτικό πεδίο να ρυθμίζεται από τις προσωπικές σχέσεις. Απεχθάνονται τη διαμεσολάβηση των σχέσεων από απρόσωπες λογικές μηχανές.
Η διοικητική μεταρρύθμιση έχει πολύ δρόμο ακόμα. Δυστυχώς είμαστε αναγκασμένοι, αυτά που δεν έγιναν πριν την εφαρμογή της, να γίνουν στην πορεία. Σήμερα λοιπόν θα χρειασθεί να «ανακαλυφθεί» εξ αρχής η συλλογική υπόσταση της κοινότητας. Να προταθεί ο συνειδητός έλεγχος της ζωής των πολιτών από τους ίδιους, με συμμετοχή όλων στη δημόσια ζωή. Ο αληθινός διάλογος, η διαβούλευση και η συναπόφαση σε κοινοτικές, συνοικιακές και δημοτικές συνελεύσεις που θα συνεργάζονται σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο αποτελούν αναγκαία βήματα αυτής πραγματικά δύσκολης διαδικασίας.

Δευτέρα 11 Απριλίου 2011

Πράσινος καπιταλισμός

Μπροστά σ’ αυτό που συμβαίνει στο παγκόσμιο καπιταλιστικό οικοδόμημα, η κρίση που βιώνει η χώρα μας, αποτελεί παρανυχίδα. Κανείς δεν αμφιβάλει πλέον ότι η φτωχή Ελλάδα, είναι ένα από τα θύματα μιας αόρατης διαδικασίας της αγοράς, ενός αφηρημένου καπιταλισμού, που ξεπέρασε την άξια της παραγωγής και αποθέωσε το χρήμα. Δεν είναι το τέλος του καπιταλισμού, αυτό που βιώνει η παγκόσμια κοινότητα, σίγουρα όμως είναι το τέλος της ασύδοτης αγοράς.
Δεν είναι το τέλος του καπιταλισμού, επειδή ο καπιταλισμός είχε πάντα την ευφυΐα να μεταρρυθμίζεται. Το τέλος του καπιταλισμού θα έρθει όταν θα είναι ανίκανος να μεταρρυθμιστεί. Ωστόσο η πεποίθηση πως η αγορά είναι θεός τελείωσε.
Ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Ονφρε, υποστηρίζει: «Το κύριο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού είναι ότι είναι εύπλαστος. Πέρασε από την αρχαιότητα, τη φεουδαρχία, τη βιομηχανική εποχή, φόρεσε τη μάσκα του φασισμού και τώρα παντρεύεται την υπόθεση της οικολογίας.
Έπειτα απ΄ αυτό το τελευταίο περιστατικό, θα πάρει νέα μορφή. Είναι άφθαρτος και λειτουργεί όπως η Λερναία Ύδρα, κόβεις ένα κεφάλι και ένα άλλο φυτρώνει στη θέση του».

Η εισαγωγή απαραίτητη για να σταθούμε στο όψιμο ενδιαφέρον του, για την οικολογία. Πράσινη ανάπτυξη το λέμε τώρα, αφού κατέστρεψε το περιβάλλον, όλα αυτά τα χρόνια, με τα απόβλητα, το νέφος και την αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, αναλαμβάνει ο ίδιος την εργολαβία της διάσωσης. Αιολικά πάρκα, διαχείριση απορριμμάτων, φωτοβολταικα, βιολογικά. Ο εχθρός του περιβάλλοντος φοράει με τέτοια άνεση τη φιλική προς το περιβάλλον μάσκα του, αποδεικνύοντας με τον καλλίτερο τρόπο την ικανότητα του να μεταλλάσσεται. Η μόνη ουσιαστική ήττα του, ήταν η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, που σιγά σιγά την ξεπερνά. Η στροφή του στο περιβάλλον, δείχνει, ότι ποτέ δεν έπαψε να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες.
Τώρα το κεφάλι της Λερναίας Ύδρας βάφτηκε πράσινο.
Αν με ρωτήσετε τι κάνει η αριστερά μπροστά σ΄ αυτές τις εξελίξεις, η απάντηση είναι γνωστή: ότι κάνει πάντα. Μια τρύπα στο νερό.

Να ένα δημιουργικό παιχνίδι

Με αφορμή την σύλληψη μαθητών και το σχηματισμό δικογραφίας εναντίον τους από την αστυνομία, για τις κινητοποιήσεις τους, κατά των ιδιωτικών...