Τελευταία σελίδα αριστερά

Χθες συζητούσα με έναν φίλο για την αφετηρία, από πού δηλαδή ξεκινάει κανείς για κτίσει μια πρόταση. Είναι αλήθεια ότι αν στρέψουμε τα μάτια μας προς τον ουρανό, οι μικρόκοσμοι εξαφανίζονται. Κύκλοι και υπο - κύκλοι γυάλες και υπο - γυάλες μια ατελείωτη ρωσική κούκλα. Το ζητούμενο είναι η αφετηρία, ξεκινήσαμε από διαφορετικά σημεία, αυτό δεν σημαίνει πάντως, ότι δεν μπορεί κάπου να συναντηθούμε. .. Τόσα χρόνια που γράφω, δίνω το δικαίωμα στον εαυτό μου να κάνει και μερικούς ακροβατισμούς. Υπάρχουν κείμενα που γράφονται για όλους, κάποια για την παρέα, κάποια για μία ή για έναν, κάποια για κανέναν. Σε παλαιότερο κείμενο   με τίτλο   «Να ανοίξει το παιχνίδι» παρότι επιχείρησα να δώσω κοινωνικές διαστάσεις στο θέμα, στο μυαλό μου είχα να γίνει παιχνίδι. Ιδού πως αντιμετωπίστηκε από μια φίλη, που με γνωρίζει πολύ καλά, αλλά που δεν γνώριζε την αφορμή.  «Μερικά... χρυσοψαράκια ίσως να χώθηκαν στη γυάλα τους, ΑΚΡΙΒΩΣ για να μη μεταλλαχθούν (γιου νόου). Για να διαφυλά...

Το καταγράφω   και εγώ, όπως ο νομπελίστας πορτογάλος ο Ζοζέ Σαραμάγκου, «στο τετράδιο», του «Κι εγώ ρωτώ τους οικονομολόγους, τους πολιτικούς, τους ηθικολόγους: υπολόγισαν ποτέ τον αριθμό των ατόμων που υποχρεωτικά καταδικάζονται σε αθλιότητα, σε άνιση εργασία, σε εξαχρείωση, σε αφροσύνη, σε διεφθαρμένη άγνοια, σε ανίκητη δυστυχία, σε απόλυτη ένδεια, για να παραχθεί ένας πλούσιος;»  (Η παραπάνω ρήση ανήκει στον Πορτογάλο ποιητή Αλμέιντα Γκαρέτ (1799-1854) Ο λόγος όμως σήμερα για τον μεγάλο πορτογάλο συγγραφέα που στα 86 του, μας   ανοίγει δρόμους. Τον γνώρισα με τον «Καιν»   και εντυπωσιάστηκα.   Με Σαραμάγκου   η πρόταση για τις διακοπές. Ένα μικρό δείγμα:     «Με άλλα λόγια λέω πως οι λαοί δεν εκλέγουν τις κυβερνήσεις τους ώστε αυτές να τους "οδηγήσουν" στην Αγορά, αλλά είναι η Αγορά που ρυθμίζει με όλους τους τρόπους τις κυβερνήσεις ώστε να "οδηγήσουν" τους λαούς σ' αυτήν. Κι αν μιλώ έτσι για την Αγορά, είναι γιατί αυτή σήμερα, και...

Δεν ξέρω τι περιμένουν;     Λες και έχουν λάβει κάποιο μήνυμα.   «Κάτι θα γίνει το Σεπτέμβρη». Όσους  συναντώ αυτό το διάστημα,   περιμένουν   τον επόμενο μήνα   να ανακοπεί αυτό το αργόσυρτο μαρτύριο,   που ξεκίνησε, πριν τρία και πλέον χρόνια. Όχι δεν είναι ξεκάθαρο το μήνυμα , όμως δημιουργεί την αίσθηση ότι η παρούσα κρίση, όπως αργά και βασανιστικά την βιώνει ο ελληνικός λαός,   φτάνει στο αποκορύφωμα της. Βεβαίως και   δεν υπάρχει εικόνα για την επόμενη μέρα,   κανείς δεν περιμένει   το θαύμα,   φαντάζεται τα   χειρότερα, καλύτερα όμως   σε κάθε περίπτωση απ’   αυτό   το ατέρμονο δράμα. Θα έλεγε κανείς, ότι έχει απορριφτεί κάθε εύκολη ιδέα. Στις μέρες που προηγήθηκαν, ό,τι δοκιμάστηκε απέτυχε.   Σε αυτές τις περιπτώσεις   αρχίζει πλέον ο καθένας να συνειδητοποιεί, ότι θα υπάρξουν δύσκολες ώρες,   οδυνηρές   πριν την   λυτρωτική   ανακοπή.   Όμως αρχίζει...

Είναι στιγμές που χάνουμε τον κόσμο.   Εκεί που σκέφτεσαι το χθεσινό,   έρχεται το σημερινό  και ξαφνικά διαπιστώνεις ότι δεν έχεις άλλες λέξεις, τις τελευταίες, που είχαν απομείνει τις ξόδεψες, πριν από λίγο.    Κάνεις μια προσπάθεια, πάνω από την υδρόγειο – μινιατούρα,   που βρίσκεται στο γραφείο σου, να   χωρέσεις τον κόσμο στα δυο σου μάτια, να γίνεις ανεκτικός, συγκαταβατικός. Μεγάλος εσύ και ο κόσμος μια σταλιά.   Μόλις απλώσεις το χέρι σου, τον κρύβεις και ψηλά… μυρμήγκια   τα αστέρια. Κάπου εκεί ανάμεσα λες. Και   χαμογελάς. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, δίχως κοινωνικές   συμπεριφορές της ψευτιάς και κάπως απροσάρμοστα, πορευτήκαμε   χρόνια και χρόνια: με αγαπημένους ποιητές, και συγγραφείς, που μας ταξίδεψαν,   με   έντυπα που εκδίδαμε κατά καιρούς   για να βρούμε τους όμοιους. «Σαν τον παράξενο Τζον του Τζορτζ Στάμπλετον, που εξέπεμπε σήματα ειδικά μέχρι την Κίνα, να συναντήσει τ’ αδέλφια του. Ναι και ...

Το παραδέχομαι.     Υπήρξα «εχθρικός»   προς όλες τις κυβερνήσεις,   από το 1974 μέχρι  και σήμερα. Από την πρώτη κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή,   μέχρι την συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Παρά τη δεδηλωμένη   θέση μου,     ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ,   το δικό τους μίσος   για μένα. Χρειάστηκε να περάσουν 40   χρόνια   και βεβαίως ο κυνισμός, της παρούσας   κυβέρνησης, για να καταρρεύσει   εξ ολοκλήρου,     η   υποβόσκουσα εμπιστοσύνη,   που νοιώθει ο κάθε πολίτης   και παρά τις αντιθέσεις, για το κράτος του. Δεν αντιλέγω: στις περισσότερες των περιπτώσεων,    τα κίνητρα των πολιτικών που άσκησαν εξουσία, είχαν απέξω τα λαό, ποτέ όμως δεν είχαν τέτοια εχθρική στάση απέναντί   του.   Ποτέ η εξουσία κατά το παρελθόν δεν έβγαλε τόσο μίσος. Αδιαφορία, σκοπιμότητα, ψευτιά,   κοροϊδία, ναι, όχι όμως μίσος. Βλέπεις   την εκδίκηση στα μάτια του...