Τελευταία σελίδα αριστερά

Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα. Όλα έχουν ξανασυμβεί. Αυτές οι γιορτές απειλούν τις ευαίσθητες μνήμες και όσους έχουν πρόβλημα με το χρόνο, λόγω της επανάληψης. Και πέρσι δεν είχαμε Χριστούγεννα; Και πρόπερσι και πριν 57 χρόνια όσο θυμάμαι. Είναι βέβαιον ότι και του χρόνου τέτοια εποχή, πάλι θα ζούμε τις παραμονές της μεγάλης γιορτής. Αστραπιαία περνούν από μπροστά μου 57 Χριστουγεννιάτικα δέντρα, από κυπαρίσσια της δεκαετίας του 60 στο χωριό, μέχρι κινέζικα πτυσσόμενα έλατα . Θυμάμαι τα Χριστούγεννα του 66’, μας είχαν μοιράσει στο σχολείο δώρα, κάτι γελασούδια, ένα μολύβι μια ξύστρα ένα τετράδιο, ήταν η πρώτη φορά που συνδύασα τη γιορτή με τα δώρα, απέραντη χαρά. Τον επόμενο χρόνο δεν θυμάμαι να μοίρασαν δώρα, θυμάμαι που ήρθε η δικτατορία. Τα Χριστούγεννα όμως που ζωντάνεψαν τα παραμύθια, ήταν του ’72, Ο πρώτος έρωτας, το πρώτο ραντεβού. Η αφορμή να κόψουμε το κυπαρίσσι που θα στολίζαμε, και η ευκαιρία να απομακρυνθούμε όσο γίνεται πιο μακριά από το χωριό. Σε μια πλαγιά ακουμπισμένοι σε ...

Ευτυχώς υπάρχουν και αυτές οι καλές στιγμές της παραδοχής. Οι στιγμές της πικρής αλήθειας, που σε μια κρίση ειλικρίνειας τις ξεστομίζουμε. Αύριο θα λέω άλλα. Ναι κάποτε προσπαθήσαμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, τώρα και ενώ έχουμε παραδώσει την σκυτάλη για να προσπαθήσουν οι νεότεροι, εμείς οι παλιοί των ημερών τρέμοντας την προοπτική της αποστρατείας, βάζουμε συνεχώς εμπόδια, δίνοντας την ανάποδη μάχη. Προσπαθούμε με κάθε μέσο να υπερασπίσουμε, τα κομμάτια του εαυτού μας που έχουμε σε υπόληψη, ώστε να μην τα βρει ευάλωτα ο χείμαρρος των αλλαγών της πραγματικότητας. Κακή ηλικία η μεσαία, μάχεται χωρίς όνειρα χωρίς ενθουσιασμό, χωρίς στόχο. Έχουμε φύγει και επιμένουμε ότι είμαστε εδώ. Δυστυχώς η ζωή που δεν τολμήσαμε βρίσκεται καταχωνιασμένη σε κείνα τα χαρτόκουτα «Νουνού», βαθιά πίσω στο πατάρι. Εκεί θα μείνει. Θα την βρουν όταν θα πάμε στο ουράνιο ταξίδι και θα δουν πόσο λάμπει το μυστικό, ευτυχώς δεν θα είμαστε εκεί να χρεωθούμε την δειλία μας. Τι πάει να πει παράπονο, μόνο με τον εαυτό μ...

Ένα χρόνο άργησε η μετακόμιση, ήταν από εκείνα τα κείμενα του πρώτου ενικού, που έβρισκαν ανταπόκριση σε πολλούς ενικούς και μου έδιναν την δυνατότητα να αποφεύγω τους πληθυντικούς. Η αλήθεια είναι ότι οι παρακάτω σκέψεις δεν κλείνουν με μια μετακόμιση, επανέρχονται και επανέρχονται, σε μια αέναη διαδικασία, για να μη μας βρει ο χρόνος ακίνητους. Μπορεί να είμαστε κλεισμένοι μέσα στα λίγα τετραγωνικά μας, ο χρόνος όμως τρέχει και μεις δεν μπορούμε να μείνουμε στάσιμοι. “Και αυτή η μικρή απουσία, αποτέλεσμα της εφήμερης στάσης, που με καταδιώκει όλα αυτά τα χρόνια. Μια μετακόμιση η αιτία, που προστέθηκε στις τόσες, που αντιστέκονται στο γενικό εφήμερο της ζωής. Έχουμε εξηγηθεί από την αρχή. Μια ζωή με κυνηγούσε το εφήμερο. Στον ερωτά, στο κόμμα, στην εφημερίδα στη δουλειά. Πουθενά δεν μπορώ να ριζώσω. Εκτός από κάποιες σταθερές, που τις κουβαλάω σε κάθε μετακόμιση, τα υπόλοιπα τα ξεφορτώνομαι και κάθε φορά αισθάνομαι πιο ελαφρύς. Γιατί να περιμένω το χρόνο να με βρει ακίνητο; Και η απάν...

Έχεις δίκιο, λέμε εν κατακλείδι μιας κουβέντας, που δεν θέλουμε τη συνέχεια της ή για να είμαστε πιο ακριβείς, την θέλουμε με τον εαυτό μας, τη θέλουμε με την σιωπή μας, που είμαστε βέβαιοι ότι θα μας καταλάβει. Τώρα τελευταία όλο και πιο συχνά μου συμβαίνει. «Μην με ρωτήσεις τίποτα άλλο. Έχασα τις απαντήσεις μου. Μπορεί κάπου ίσως και να μου έπεσαν . Αφήνομαι σε μέρες να τριγυρνώ. Κομμάτια μου βρίσκω μέσα σε παλιές φωτογραφίες. Κι έτσι όσο περνά ο καιρός νομίζω πως περισσεύω σ’ ένα παρελθόν που απεγνωσμένα προσπάθησα να γίνει μέλλον». Έχεις δίκιο. Και δεν έχεις, αλλά οι απαντήσεις, ακόμα και αν μπορούσες να τις ακούσεις, δεν θα ήταν αυτές που ήθελες. Αυτές οι ημιτελείς συζητήσεις, που έχουν ένα άδοξο φινάλε, να ξέρετε… συνεχίζονται για πολύ χρόνο ακόμα, συνεχίζονται για πολλά βράδια μέχρι να μας πάρει ο ύπνος, δεν είναι εύκολες οι απαντήσεις, ακόμα και στον ίδιο μας τον εαυτό. Το μόνο σίγουρο… κάποτε τελειώνουν με συμπεράσματα, που πέφτουν σαν ώριμα φρούτα, κάτω από μια επίπονη εσωτερ...

Η αναφορά στους μήνες δεν περιέχει ευχές, να μην κοροϊδευόμαστε, άλλωστε για κάποιους θα είναι καλός, για κάποιους άσχημος, κάποιοι θα πατήσουν απ’ ευθείας στο Δεκέμβρη, περνώντας αδιάφορα τον ενδιάμεσο χρόνο τους. Η αναφορά γίνεται για τις μνήμες και το Νοέμβρη, η δικής μας η γενιά όσο και αν προσπαθήσει δεν πρόκειται να τον ξεχάσει. Ο Νοέμβρης του ‘73 προπορεύεται απ' όλους τους Νοέμβρηδες της ηλικίας μου. Ναι εμείς και η Μνήμη. Και ο Νοέμβρης , ως σύμβολο, ήταν για τη γενιά μου - λίγο πριν, λίγο μετά - προθάλαμος για την ενηλικίωση. Εκεί βαφτιστήκαμε πολιτικά και παραδοθήκαμε σπάταλα στο παρόν. M΄ αυτούς τους κάποτε νέους, τους κάποτε εξεγερμένους, πορεύεται σήμερα εν πολλοίς η Ελλάδα. Οι περισσότεροι σήμερα αντιμετωπίζουν το Πολυτεχνείο όπως γράφει Ν Ξυδάκης “με συγκατάβαση, στο όριο της αδιαφορίας. Αν τους ρωτήσεις τι σημαίνει γι’ αυτούς, θα ταλαντευτούν ακαριαία μεταξύ εχθρότητας και αμήχανου δέους. Δεν είναι τακτοποιημένο ακόμη· ενοχλεί. Άλλοι, μάλλον λίγοι, το βλέπουν με έμ...