Οι βεβαιότητες των πρόθυμων

Για όσους ξέρουν πριν μάθουν

Ελαφρά την καρδία, βαριά τη γνώμη. Έτσι πορεύεται η εποχή. Μια φήμη, μια ανάρτηση, μια μισή πρόταση στο διαδίκτυο , ασύντακτη και αστήρικτη αρκεί για να στηθεί ολόκληρη αλήθεια. Και μέσα σε λίγα λεπτά, η αλήθεια αυτή αποκτά πρόσωπο, φωνή, και στρατό. Σηκώνονται χαρακτήρες με έναν απίθανο αυτοματισμό, ο καθένας έτοιμος να κρίνει, να καταδικάσει, να διορθώσει τον κόσμο.

Μου είναι αδύνατο να χαράξω γνώμη από μια απλή πληροφορία. Όχι από επιφύλαξη, αλλά από σεβασμό. Γιατί πίσω από κάθε «είπαν» ή «άκουσα» απλώνεται ένας ωκεανός άγνοιας, καλυμμένος με λέξεις σίγουρες, σχεδόν ηρωικές. Δεν αναζητούμε πια την αλήθεια, αναζητούμε μόνο το συναίσθημα της βεβαιότητας.

Σήμερα, ακόμα κι αν κάτι ψιθυριστεί σαν ερώτηση, μετατρέπεται αμέσως σε κατάφαση. Το «ίσως» έγινε ύποπτο, το «δεν ξέρω» σχεδόν προδοσία. Οι πιο φωναχτές φράσεις ακούγονται ως αποδείξεις, και η επιφύλαξη θεωρείται αδυναμία. Έτσι κατασκευάζονται οι πρόχειρες βεβαιότητες που φοράμε σαν σημαίες και ξεχνάμε ότι δεν έχουμε ιδέα τι υπερασπιζόμαστε.

Ποια άμυνα απέναντι σε όλο αυτό; Ίσως η παλιά τέχνη της σιωπής. Η μικρή, αθόρυβη καθυστέρηση της γνώμης. Το δικαίωμα να κοιτάξεις κάτι και να πεις «δεν ξέρω ακόμη». Η πίστη ότι η αλήθεια δεν χρειάζεται βιασύνη, μόνο καθαρό βλέμμα.

Κι ίσως, τελικά, η μόνη βεβαιότητα που αξίζει να κρατήσουμε, είναι πως οι περισσότερες βεβαιότητες γύρω μας δεν αξίζουν.