Το μεγαλείο του «όχι»

Σήμερα ήθελα να γράψω για το μεγαλείο της σύγκρουσης, όχι εκείνης που σπαταλιέται σε κραυγές και αναρτήσεις, αλλά για εκείνη τη σιωπηλή, αξιοπρεπή ανυπακοή που ξεκινά όταν κάποιος δεν αντέχει άλλο να λέει «ναι» σε κάθε εγκύκλιο του Κράτους - Πατέρα. Γιατί αν υπάρχει ακόμη ελπίδα στην πολιτική, αυτή κατοικεί στην αντίδραση, στην ικανότητα να πεις «όχι» εκεί που όλοι ψιθυρίζουν «ας μην τα χαλάσουμε».

Το Κέντρο δεν κυβερνά πια, απλώς ελέγχει. Κρατά τα χρήματα, τους κανόνες, τα έργα, τα δελτία τύπου, και τα μοιράζει στους Δήμους όπως ο γονιός δίνει χαρτζιλίκι στο παιδί, αρκεί να «είναι φρόνιμο». Και οι Δήμαρχοι; Πολλοί, ευτυχώς όχι όλοι, έμαθαν να χαμογελούν στο φακό αντί να βροντούν το χέρι στο τραπέζι. Αντί για ηγέτες, αποκτήσαμε επιμελητές προγραμμάτων και πιστοποιημένους διαχειριστές της ανεπάρκειας.

Κι όμως, η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν ιδρύθηκε για να κρατά σημειώσεις στις συσκέψεις των υπουργείων. Γεννήθηκε για να διεκδικεί. Για να λέει «θα το κάνουμε» ακόμη κι όταν δεν υπάρχει χρηματοδότηση. Για να θυμίζει πως ο τόπος δεν είναι παράρτημα, είναι ψυχή.

Η Κέρκυρα, για παράδειγμα, εισπράττει κάθε χρόνο εκατομμύρια από τουρισμό, αεροδρόμιο, λιμάνι, κρουαζιέρες, αλλά δεν της αποδίδεται σχεδόν τίποτα. Το συνάλλαγμα φεύγει για την πρωτεύουσα, κι εμείς μένουμε με τα απορρίμματα, την κυκλοφοριακή ασφυξία και τα «ευχαριστούμε για τη συνεργασία». Μια τοπική κοινωνία που γεννά πλούτο, αλλά δεν δικαιούται ούτε τον αέρα που αναπνέει.

Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να κινηθεί στα όρια της νομιμότητας, κι αν χρειαστεί, όταν το δίκιο του τόπου το απαιτεί, να τα ξεπεράσει. Γιατί η νομιμότητα χωρίς δικαιοσύνη καταντά απλώς μια ευπρεπής μορφή αδράνειας.

Ο ηγέτης δεν είναι εκείνος που εγκαινιάζει πλατείες, είναι αυτός που διεκδικεί να αποφασίζει πώς θα τις χτίσει. Δεν είναι αυτός που «τα έχει καλά με όλους», είναι αυτός που αντέχει να έχει απέναντι εκείνους που φοβούνται το όραμα.

Το μεγαλείο του «όχι» δεν είναι άρνηση, είναι πράξη ευθύνης. Να μη δέχεσαι το λίγο όταν ο τόπος σου αξίζει το πολύ. Να αντιστέκεσαι στο γλυκό νανούρισμα της διαχείρισης. Γιατί χωρίς αντίδραση, δεν υπάρχει πρόοδος, μόνο αργή διοικητική αποσύνθεση με κορδέλες εγκαινίων.

Και εδώ, στην Κέρκυρα, ίσως ήρθε η ώρα να το πούμε καθαρά: το «όχι» δεν είναι αγένεια. Είναι αυτοσεβασμός.