Αυτή η πρόσθεση μας ξαλαφρώνει

Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Για τον Ιούνιο μιλάω, τώρα που άρχισαν  οι μέρες να μικραίνουν,  η ανάγκη της οικονομίας μπαίνει σιγά σιγά και βασανιστικά στην ζωή μου.    Ο Σεφέρη  έγραφε: «Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός». Μόνον αυτός; Όλοι μας. Πλασμένοι από φως και ύλη - όσο περισσότερη ακτινοβολία δεχόμαστε τόσο πιο ζωντανοί. Γεμίζουμε ενέργεια, σαν φωτοηλεκτρικά κύτταρα. Και μπορεί ο Ιούνιος να μας  ξανάρθει, με προσθέσεις και αφαιρέσεις, για μας  όμως που δεν αντέχει άλλο βάρος το σαρκίο μας, μονό η αφαίρεση θα μας ξαλαφρώσει.

Να αφαιρέσουμε τα βάρη και να προσθέσουμε μουσική  Για το τραγούδι ο λόγος και τι μπορούμε να προσθέσουμε, πλάι σε ένα κείμενο του μεγάλου Μάνου Χατζιδάκι, από το βιβλίο του «ο καθρέπτης και το Μαχαίρι». το παραθέτουμε για να συμφωνήσουμε ότι αυτή η πρόσθεση μας ξαλαφρώνει.

Το τραγούδι δεν είναι σύνθημα ή πράξη εκτονώσεως. Ούτε μαστίχα για το στόμα αθλητικών εφήβων ή συντροφιά νυχτερινή για οδηγούς ταξί και φορτηγών. Είναι μια σχέση υπεύθυνη, μια πράξη ερωτική ανάμεσά μας που μας αποκαλύπτει. Τελετουργία που απαιτεί, τόσο από σας όσο και από μένα, μια προετοιμασία θρησκευτική, επίμονη άσκηση γνώσης και αθωότητας, αποκαλύψεως και ανιχνεύσεως, μνήμης και προφητείας. 

Το τραγούδι είναι μια μαγική στιγμή κι εγώ ένας πανηγυριώτης μάγος εκπρόσωπός σας, που θα φωτίσω τις κρυφές και αθέατες γωνιές σας, θα σας εκπλήξω, θα σας γεμίσω ερωτήματα και μελωδίες που ίσως γεννούν δικές σας και θα μεταφερθούν στο σπίτι σας, έτσι που να κοπεί ο ύπνος σας και να χαθεί για πάντα –αν είναι δυνατόν– ο εφησυχασμός σας. Κι ας μην μπορείτε να με τραγουδήσετε. Μήπως τάχα μπορείτε να εξαφανίσετε ένα πουλί ή να το φανερώσετε μέσ’ απ’ το φόρεμα ή από το μαντήλι σας; Κι όμως δεν το ξεχάσατε κι ούτε θα το ξεχάσετε σ’ όλη σας τη ζωή. Και θα το λέτε στα παιδιά σας έτσι όπως το πρωτοείδατε κάποια φορά από έναν μάγο σ’ ένα πανηγύρι – καθώς και το τραγούδι μου. Θα το θυμάστε και θα το ’χετε εντός σας, χωρίς την δυνατότητα να το γλεντήστε με αυτάρεσκη και δυνατή φωνή. Μόνο να το ψελλίζετε θα είναι δυνατόν, σαν προσευχή… Δεν είναι το τραγούδι μου απλοϊκό κι ευχάριστο σαν το τενεκεδένιο σήμα μιας πολιτικής παράταξης ή ενός αθλητικού συλλόγου. Δεν κολακεύει τις συνήθειές σας ούτε και διασκεδάζει την αμηχανία σας, την οικογενειακή σας πλήξη ή την ερωτική σας ανεπάρκεια. Δεν είναι το τραγούδι μου μια μονόφωνη αρτηρία, ούτε μια πολυφωνική και λαϊκή υστερία. Είναι μια μυστική πηγή, μια στάση πρέπουσα και ηθική απέναντι στα ψεύδη του καιρού μας, ένα παιχνίδι ευφάνταστο μ’ απρόβλεπτους κανόνες, μια μελωδία απρόσμενη που γίνεται δική σας, δεμένη αδιάσπαστα με άφθαρτες λέξεις ποιητικές και ξαναγεννημένες. Και μην ξεχάσετε. Σαν φύγετε από ’δω, δεν σας ανήκει παρά μονάχα το αίσθημα, η σκέψη και τα ερωτήματα, που ολόκληρο το βράδυ σας μετέδωσα μέσ’ απ’ τη μουσική μου. Σ’ εμένα απομένει το τραγούδι, η μαγική στιγμή μου, που είναι μια εξαίσια απάντηση αρκεί να με ρωτήστε. Ρωτήστε με λοιπόν. Κι ύστερα σας παρακαλώ σωπάστε! Γιατί θα τραγουδήσω! Πιστεύω πως η τέχνη του τραγουδιού αποτελεί κοινωνικό λειτούργημα, γιατί το τραγούδι μας ενώνει μέσα σ’ ένα μύθο κοινό. Κι όπως στον χορό ενώνουμε τα χέρια μεταξύ μας για ν’ ακολουθήσουμε ίδιες ρυθμικές κινήσεις, έτσι και στο τραγούδι ενώνουμε τις ψυχές μας για ν’ ακολουθήσουμε μαζί, τις ίδιες εσωτερικές δονήσεις. Κι όσο για τον κοινό μύθο που δεν υπάρχει στις μέρες μας, τον σχηματίζουμε καινούριο κι απ’ την αρχή κάθε φορά. Κάθε φορά που νιώθουμε βαθιά την ανάγκη να τραγουδήσουμε.

Όσο κρατάει ο εκνευρισμός

Χωρίς να το επιδιώκω, συμβάλλω και εγώ πολλές φορές, στη μιζέρια που μας χαρακτηρίζει, και εκφράζεται με αυτήν την απίστευτη γρίνια της καθημερινότητας μας.

Υπάρχουν στιγμές αγανάκτησης που με πιάνουν κρίσης σταλινισμού, μου γαργαλάνε το μυαλό φράσεις, όπως «άπαντες στην πλατεία», μου φαίνεται ανίσχυρη η δημοκρατία να βάλει τάξη σ’ αυτό το αλαλούμ.

Για λίγο μόνο για λίγο, όσο κρατάει ο εκνευρισμός.

Δεν σας κρύβω, ότι όλα αυτά τα χρόνια παθιάστηκα για πράγματα που έχω μετανιώσει. Χωρίς να το καταλάβω, χόρεψα, στο χορό ενός επίπλαστου πανηγυριού. Ομαδοποιήθηκα με ανθρώπους που δεν άξιζαν να φορούν την φανέλα της συλλογικής προσπάθειας. Δοκίμασα τα συναισθήματα μου, συνεισφέροντας σε μια εγωιστική θεώρηση των πραγμάτων, βάζοντας λάδι στη φωτιά που τα έκαψε όλα.

Μπέρδεψα το προσωπικό με το κοινωνικό, καθοδηγούμενος πάντα από έναν ιδεαλισμό που σε κάποιες περιπτώσεις με οδήγησε σε αδιέξοδα.

Αυτές τις μέρες του καλοκαιριού, προσπαθώ να πάρω κάποιες ανάσες, να ξεφορτώσω πριν φύγει, γιατί φοβάμαι ότι με τις πρώτες ανακοινώσεις, θα μπω και πάλι στο χορό της μιζέριας. Στο χορό του Ζαλόγκου, που χορεύουμε όλα αυτά τα χρόνια, εχθροί και φίλοι εδώ στη μικρή μας πόλη, που κάθε βράδυ κλείνει τα κάστρα της και τρώει τις σάρκες της.

Κάθε φορά το ίδιο λέω και κάθε φορά με τρόπο ανεξήγητο γυρίζω πίσω, εκεί που δεν μπορείς να δεις, που γίνεσαι ένα με τα μικρά ανθρωπάκια, όπως έτσι θα τα έβλεπες  από την ακρόπολη του φρουρίου.

Αυτές τις μέρες του καλοκαιριού ψηλώνω και τις νύχτες ακόμα περισσότερο.

Ευτυχώς τόσα χρόνια, μάθαμε το δρόμο.  Η πραγματικότητα μας πληγώνει και ανοίγουμε λογαριασμούς με τον ουρανό ή τη  θάλασσα. Που θα μας βρείτε;  «Στο βουνό ψηλά, να ανεμίζουμε αετούς προσπαθώντας να ελαφρώσουμε, μήπως και καταφέρουμε να φύγουμε μαζί τους  προς τα πάνω…» 

       

       

Συνεχίζουν να πουλούν σκουπίδια

Και  μόνο  η αναφορά του γεγονός, πριν απαγγελθεί κατηγορία, επηρεάζει την  απόφαση. Όταν μάλιστα, πάρουν την υπόθεση πάνω τους τα ΜΜΕ, ο υπόδικος οδηγείτε στο «εκτελεστικό απόσπασα». Η τελική απόφαση του Δικαστηρίου απ’ ότι φαίνεται   δεν έχει καμία σημασία. Τα δικαστήρια υπολείπονται των τηλεδικείων.  Το σεμνό δικαστικό ρεπορτάζ, έδωσε την θέση του, σε τηλεδικαστές  και αδιάντροπους «ρεπόρτερ» που καταπατούν κάθε ιερό και όσιο προκειμένου να εξασφαλίσουν τηλεθέαση.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαχειριστεί κανείς την σχέση του με την τηλεόραση. Για να αποφύγουμε εντελώς την επαφή μας με το μέσο, σε μια εποχή που η τηλεόραση δεν έχει μπει απλώς στην ζωή μας, αλλά την καθορίζει σε μεγάλο βαθμό, θα έλεγα ότι είναι υπερβολικό. Υπάρχουν κάποιοι που δεν έχουν τηλεόραση στο σπίτι και γενικά δεν έρχονται σε επαφή με το μέσο. Κάποιο άλλοι έχουν φροντίσει να σβήσουν από την μνήμη του δέκτη τους, κάποια  τηλεοπτικά κανάλια ώστε να μην σκοντάψουν κατά λάθος πάνω τους, την ώρα που κάνουν ζάπινγκ. Άλλοι επιλέγουν αυστηρά να παρακολουθήσουν συγκεκριμένες εκπομπές ανάλογα με τα ενδιαφέροντας τους. Δυστυχώς οι παραπάνω αποτελούν μειοψηφία

Οι περισσότεροι έχοντας κυριευθεί από τηλεοπτική βουλιμία καταβροχθίζουν με ακατάσχετη  λαιμαργία ότι βρίσκεται πάνω στο τηλεοπτικό τραπέζι,  από περιττώματα μέχρι χαβιάρι και ύστερα κάνουν εμετό για να συνεχίσουν

Είναι λάθος να αντιμετωπίζουμε το κυρίαρχο μέσο της εποχής μας, με μηδενιστική διάθεση. Υπάρχουν εξαιρετικές ενημερωτικές, και ψυχαγωγικές εκπομπές που προβάλλονται μέσα από τους τηλεοπτικούς δεκτές αλλά και άθλιες έως επικίνδυνες, που δυστυχώς διαμορφώνουν ένα μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης.

Εδώ θα έλεγα ότι υπάρχει και η μεγάλη διαφορά με τις εφημερίδες. Ο αναγνώστης επιλέγει ανάλογα με τη παιδεία του, την κουλτούρα του και τα ενδιαφέροντα, του μια εφημερίδα, που φιλοσοφία της ανταποκρίνεται στα παραπάνω. Δεν συμβαίνει όμως αυτό με τους τηλεοπτικούς σταθμούς., που στην αγωνία τους να ανεβάζουν τους δείκτες τηλεθέασης, προβάλουν τα πάντα χωρίς περιορισμούς. Στην δεύτερη περίπτωση ο τηλεθεατής είναι αναγκασμένος να βρίσκεται με το τηλεκοντρόλ ανά χείρας και μέσα σ’ αυτό  τοπίο να προσπαθεί να ικανοποιήσει τα ενδιαφέροντα του. Το δυστύχημα είναι ότι ο έντονος συναγωνισμός δεν έχει σαν αποτέλεσμα την ποιοτική αναβάθμιση αλλά τον άκρατο μιμητισμό. Την ώρα που αλλάζεις κανάλι  γιατί έχει διαφημίσεις, τις περισσότερες φορές πέφτεις πάνω σε διαφημίσεις του επόμενου και του επόμενου. Ο τηλεθεατής δεν έχει την δυνατότητα  να  παρακολουθεί ένα κανάλι όπως γίνεται με τις εφημερίδες αλλά είναι αναγκασμένος να συνθέτει από πολλούς τηλεοπτικούς σταθμούς ότι τον ενδιαφέρει.. Μιλάμε πάντα για τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια κι όχι για εξειδικευμένα.

Ατέρμονη η κουβέντα για την τηλεόραση.  Το δυστύχημα είναι, ότι τόσα χρόνια έντονων επικρίσεων δεν συνέβαλαν  ούτε και στο ελάχιστο στην βελτίωση του τηλεοπτικού τοπίου. Συνεχίζουν να πουλάμε σκουπίδια και οι περισσότεροι συνεχίζουν  να τα αγοράζουν.

Βόρειοι και νότιοι

Ευτυχώς που τα αυτιά μου αυτενεργούν και κλείνουν, σε όλα αυτά που ακούγονται το τελευταίο διάστημα  σχετικά  με την εναπόθεση των απορριμμάτων .  Χυτά Τεμπλονίου. Χυτά Λευκίμμης. Τι πρέπει, τι δεν πρέπει.  Ο καθένας τον πόνο του , το δίκιο του , το συμφέρον του και όλα μαζί απέναντι από το κοινό καλό , απέναντι από το συλλογικό συμφέρον. Όλα μαζί στην ενίσχυση  του αδιεξόδου.

Επαναφέρω  ένα κείμενο αγανάκτησης που γράφτηκε για παρόμοιο αφορμή  και επιβεβαιώνει ότι  συνεχίζουμε  ακάθεκτοι να τρώμε τις σάρκες μας,   συμβάλλοντας στην όξυνση των προβλημάτων, των δικών μας  προβλημάτων, που δυστυχώς αγνοούμε ότι είναι κοινά για όλους μας.       

 Έχουμε την ψευδαίσθηση, ότι αποτελούμε το κέντρο του κόσμου. Σκιαμαχούμε διαρκώς αγνοώντας τις αιτίες κάθε φορά που δημιουργούνται και οξύνονται  τα προβλήματα. Τρομάρα μας. Μια τρύπα στη γεωγραφία (για να θυμηθούμε και το «Διδυμότειχο μπλουζ») είμαστε.

Ότι και να γράψω αυτός εδώ ο τόπος πάντα μου υπενθυμίζει το στοιχείο της υπερβολής. Είναι η μιζέρια της επαρχίας, που σου χαμηλώνει τον πήχη και σου κλείνει τον ορίζοντα. Είναι η θάλασσα που σε περικυκλώνει, σου κόβει τη στεριά στα δύο, σου παίρνει μέρος του αέρα και η αναπνοή μένει ημιτελής.

Δεν έχει νόημα η συνέχεια, υπερτίμηση χωρίς αντίκρισμα. Και η οργή, που πολλές φορές με παρασέρνει εξανεμίζεται την επόμενη, όταν το μέγεθος φαντάζει δυσανάλογο.
Γι’ αυτό έγραφα παλαιότερε  σιγά – σιγά και ταπεινά σε μια παλλαϊκή άμυνα να μαζέψουμε τα συντρίμμια μας από τα κτυπήματα της νέας τάξης πραγμάτων και να κτίσουμε με διάθεση προοδευτική τις νέες συνθήκες διαβίωσης στον τόπο που μας ανήκει.
Το κυκλοφοριακό, η πολεοδόμηση, η καθαριότητα, η τουριστική κρίση, η ανεπάρκεια των υποδομών η εγκατάλειψη των μνημείων, η ανεργία, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η ακρίβεια και η φτώχεια, δεν είναι της αποκλειστικής μας ευθύνης. Η ευθύνη η δική μας βρίσκεται στην έριδα πάνω απ’ αυτά και στην ανυπαρξία κοινής στρατηγικής για τον περιορισμό τους.
«Γίναμε παλιοσειρές, άλλη εποχή μας ανέθρεψε, η σημερινή μας φτύνει, μας διαψεύδει μας εκτροχιάζει. Επί της ουσίας δεν είμαστε καν παρόντες. Μια ανάμνηση είμαστε. Και μια ρωγμή. Στον καθρέπτη του χρόνου»  Η ευθύνη μας, περιορίζεται στην αδυναμία μας να επιτύχουμε την πολυπόθητη κοινωνική συνοχή. Αυτή επί του παρόντος μπορεί να περιορίσει την ισοπέδωση.

Ευτυχώς που κάποιοι δεν το ασπάζονται, και προσπαθούν ακόμα και στο σκοτάδι με την ελπίδα, να σκάσει μια χαρακιά από φως.
«Αυτό το πείσμα είναι τελικά, που μας κάνει να μετατρέπουμε την ήττα σε διάλειμμα, Αυτό το πείσμα για ζωή, για όνειρο, για παραμύθι, για αιώνιες φίλιες, για έρωτες. Το πείσμα να μην γίνουμε άλλη μια ασήμαντη ίνα στο κεντρικό νευρικό σύστημα ενός κόσμου που αγοράζεται και αγοράζει»

Τη μεγαλύτερη μέρα ζωής διάλεξαν για να μας κλέψουν

Πέντε χρόνια επαναλήψεις τα μάθαμε απ’ έξω και ανακατωτά. Πέντε χρόνια η χώρα απειλείται, με πτώχευση, με έξοδο από το ευρώ. Πέντε χρόνια μας βάζουν το κεφάλι στο νερό και μας το τραβούν λίγο πριν σκάσουμε. Στο μεταξύ, μετά από κάθε εικονική εκτέλεση βγαίνουμε όλο και πιο σακατεμένοι, όλο και πιο αδύνατοι, με τη θηλιά να σφίγγει τόσο ώστε να μένουμε ζωντανοί νεκροί.

Δοκιμασμένες συνταγές. Από τότε που υπάρχουν ισχυροί και αδύνατοι. Δηλαδή από πάντα. Ξέρουν αυτοί. Μας έβαλαν να περιμένουμε τη συντέλεια της χώρας, εκμεταλλευόμενοι και το τελευταίο δευτερόλεπτο φόβου. Και διάλεξαν σήμερα Κυριακή 21 Ιουνίου , που ο ήλιος, ανέτειλε στις 0.5.03’ και θα δύσει στις 19.51’ την πιο μεγάλη μέρα του χρόνου που ήλιος φωτίζει από την καλύτερη γωνία του τον τόπο μας. Αυτήν την μεγαλύτερη ημέρα ζωής, διάλεξαν να μας την κλέψουν. 

Η τηλεόραση προμηνούσε τον όλεθρο. Την έκλεισα βιαστικά. Περίμενα τις σειρήνες του πόλεμου να ηχήσουν. Άκρα ησυχία. Το σπίτι δεν είχε καεί ακόμα. Άναψα όλα τα φώτα. Άνοιξα τα παράθυρα. Άνοιξα όλα τα άλμπουμ φωτογραφιών. Η ζωή ήταν εκεί και η μνήμη παρούσα. Δεν είχε αλλάξει τίποτα. Ο ουρανός ξεπρόβαλε τα αστέρια του και το φεγγάρι μόλις άρχισε να γεννιέται. Έβαλα ένα ποτήρι κόκκινο κρασί. Ξημέρωσε. Οι αισθήσεις ανταποκρίθηκαν κανονικά, όπως παλιά. Δεν είχε αλλάξει τίποτα. Η χώρα είναι στη θέση της. Το νησί επίσης. Και οι τράπεζες λειτουργούν κανονικά. Είναι Ιούνιος του 2015 και με βεβαιότητα σας λέω, ότι για άλλη μια φορά οι εταίροι μας θα μας «σφίξουν στην αγκαλιά τους» . Ούτε αλλάξαμε. ούτε βουλιάξαμε και τα νέα θα τα μαθαίνω πλέον από την έγκυρη πηγή της μνήμης…

Ναι είναι κακές οι μέρες που περνάμε, γιατί όμως να τις κάνουμε χειρότερες προσθέτοντας, τους φόβους μας γι’ αυτά που περιμένουμε και δεν ξέρουμε; 

Να κερδίσουμε το χρόνο της αναμονής, αυτόν το χρόνο που είναι εκτός γεγονότων, πέρα από την πραγματικότητα. Αυτόν τον πολύτιμο χρόνο που σπαταλάμε και αν τον μετρήσουμε, είναι τα περισσότερα χρόνια μιας ζωής. 

Είναι θαύμα ότι υπάρχουμε σαν χώρα σήμερα. Και αύριο όμως θα υπάρχουμε, ακόμα και χωρίς την βοήθεια των Θεών... Δεν είναι η απαισιοδοξία που με οδηγεί σ’ αυτήν την διαπίστωση, είναι η πραγματικότητα που τη βιώνουμε αισιόδοξα.

Και πάλι για την ιστορία να πω ότι το τελευταίο μπαράζ εκβιασμών και κινδυνολογίας από τους ευρωπαίους «εταίρους μας», δείχνει τη λειτουργία του συστήματος των αγορών και την άξια που δίνει στην ανθρώπινη υπόσταση. Ο καπιταλισμός ποτέ δεν είχε καλές προθέσεις. Νομίζουμε ότι κινδυνεύουμε να τα χάσουμε όλα. Εκπαιδευμένοι να εξυπηρετούμε τις ανάγκες του συστήματος, αδυνατούμε να αντιληφθούμε την καινούργια πραγματικότητα και επιχειρούμε να την ερμηνεύσουμε, με λογικές που έχουν θαφτεί στα συντρίμμια μιας εποχής, που έτσι και αλλιώς δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. 

«Σιγά μη φοβηθώ….», να επικαθίσει στα χείλη μας η φράση, με τη συχνότητα της επίκλησης του κάθε πιστού, για Θεούς και αγίους, να αντικαταστήσει την απόγνωση, την αοριστία της άνωθεν βοήθειας, και να γίνει από μόνο της σταθερά, για τις καλύτερες μέρες που θέλουμε να έρθουνε.