Στο καταφύγιο της νοσταλγίας

Συνεχίζοντας, τις προσπάθειες αποσυμπίεσης, στο «καταφύγιο της νοσταλγίας» της Σταματέλας σήμερα, γιατί πάντα υπάρχει χρόνος για όνειρα. «Έγραψα, έσβησα, ξαναέγραψα, ξαναέσβησα. Τίποτα δε μου κάνει. Τόσες λέξεις ετούτη δω η γλώσσα, κι όμως αυτές που διαλέγω να βάλω στη σειρά δεν με βοηθούν να ξεκινήσω \, δεν ταιριάζουν μεταξύ τους. Σύγχυση! Ω ναι! Αυτή η λέξη που δεν μου αρέσει καν όπως ηχεί. - γχ - Τι δίφθογγος που προδίδει κακή άρθρωση, αμείλικτος, δεν ρέει στη γλώσσα. Μπετόν αρμέ ώσπου να βγεί από τα δόντια. Σύγχυση όμως είναι αυτό που μου συμβαίνει. Δεν ξέρω σε ποιο χρόνο να σταθώ. Μετέωρη να κουμαντάρω το παρόν μου και να στρώνω έδαφος για το μέλλον. Ένα μονοπάτι χωμάτινο, δεν είναι καιρός για δομικά υλικά που να αντέχουν. Χώμα κι όσο κρατήσει. Μα για δες! Υπάρχει κι ένα παρελθόν, πλούσιο, με βιώματα, καλά και κακά. Αναμνήσεις, εικόνες, πρόσωπα, αρώματα που δεν ξεθυμαίνουν. Νοσταλγία. Δεν την προσκάλεσα στη μέρα μου. Έρχεται όμως από μόνη της, Παλλάδα Αθηνά. Από μηχανής θεός για να σε πάρει από τις Συμπληγάδες του παρόντος, με τις δυσκολίες και την κατσούφια.

Η νοσταλγία θα σε βάλει μόνη της στην ασφάλεια του περασμένου. Θα σου διαλέξει με υπομονή ότι πιο ευχάριστο και οικείο για να σε ταχταρίσει, να σε κακομάθει λίγο και τελικά να σου πεί «Κοίτα πόσο ευτυχισμένη ήσουν που έτρεχες ξυπόλητο πιτσιρίκι στις γειτονιές, μεσημέρια καλοκαιριού, ατρόμητη στη απειλή του «Μεσημερά», και περίμενες απόγευμα, να ανοίξουν παραθυρόφυλλα, να ποτιστούν βασιλικοί, να σκουπιστούν καντούνια, κι εσύ στο σκαλί με παγωτό ξυλάκι στο χέρι. Τις Κυριακές σου αγόραζαν «πύραυλο». Υπέρτατη χαρά» Η νοσταλγία είναι καλή φίλη σε δύσκολες στιγμές. Σε βγάζει από αδιέξοδα και σου δείχνει ότι υπάρχουν μέσα στον καθένα μικρά καταφύγια που καλό είναι να κρατάμε καθαρά που και που, να ανοίγουμε γρίλιες να μπει λίγο φως. Αυτό θα κάνω : Θα το συγυρίσω το καταφύγιο του παρελθόντος, να κάθομαι να λίγο να ξαποστάσω από τις έγνοιες μου. Κι εκεί στο καταφύγιο της ψυχής μου με τη φίλη μου τη «Νοσταλγία», θα τα λέμε οι φιλενάδες, για να γαργαλάει τα ρουθούνια μου η μυρωδιά από πλαστικό και δέρμα, στο μαρκαντικό του «Αρεστή», όπου πήγαινα για να πάρω τσόκαρα και βιαζόμουνα να φαγωθεί η γόμα από κάτω για να κάνω φασαρία τρέχοντας στις γειτονιές με τις φιλενάδες . Μα πάνω απ΄ όλα θα σκέφτομαι ότι ήμουν ευτυχισμένη και ξένοιαστη, όχι μόνο γιατί ήμουν παιδί αλλά γιατί ο μικρόκοσμος του χωριού μου, μέσα στην απλοϊκότητα του είχε κάτι που έκανε να νιώθω ότι μου ανήκει όλος ο κόσμος, κι ένιωθα ελεύθερη και δυνατή. Ναι η νοσταλγία μου, μου θύμισε πως κάποτε ονειρευόμουν. Καιρός να ξαναρχίσω…Καιρός να ξαναρχίσουμε.!»

Μια κουταλιά νερό γίνεται ωκεανός και μας πνίγει

Για την «νοσταλγία – καταφύγιο» αύριο, από την φίλη Σταματέλα.  Σήμερα «Μια ευλαβική ανάμνηση». Φαίνεται απέραντος αυτός ο κόσμος ο μικρός και αν δεν τινάξεις το κεφάλι να  δεις λίγο πιο πέρα, σε εγκλωβίζει.  Κάπως έτσι χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι,  μια κουταλιά  νερό, γίνεται ωκεανός και μας πνίγει.    Η φυλακή είναι εδώ. Προσπαθώντας να διαφυλάξουμε τα όποια συμφέροντά  μας, κτίζουμε τους χώρους διαμονής μας, νοητά κελιά, που στερούνται έξοδο. Τα συμφέροντα μας βρίσκονται έξω από τους κύκλους. Φαντάζομαι τον εαυτό μου, μια απειροελάχιστη κουκίδα στο κέντρο του κύκλου, τρισεκατομμύρια κύκλοι με αγκαλιάζουν θανάσιμα. Φαντάζομαι τον εαυτό μου στο κέντρο μια απέραντης πεδιάδας με ελεύθερες διαδρομές, χωρίς υπόκυκλους.

Κύκλοι και υπόκυκλοι. Κύκλοι που εμπεριέχουν αλλά και εμπεριέχονται σε κάποιους άλλους, η ζωή μου σε κάποια περιφέρεια να φυλάει Θερμοπύλες.
Αντικρίζοντας σχηματικά την κατάσταση, σ’ αυτήν την διαρκή της κίνηση, ζαλίζεσαι. Οι αλλεπάλληλες συγχωνεύσεις ενισχύουν το παρανοϊκό τοπίο. Να κλείσω τα μάτια, ή να αρχίσω   ν' ανοίγω σύνορα.
 

Αφορμή λοιπόν απ’ αυτό προτείνω ασκήσεις αποσυμπίεσης με ένα βιβλίο που φρόντισε η Άλεφ να  βρει και να το αφιερώσει στο αληθινό.
«Κάθε αληθινή φιλία είναι ένα απόκτημα διαρκές. Η φιλία, όπως και ο έρωτας, απαιτεί τόση τέχνη όσο μια πετυχημένη φιγούρα χορού. Χρειάζεται πολλή άνεση και μεγάλος συγκρατημός. Ανταλλαγές λόγων. Μεγάλη σιωπή. Και προπαντός σεβασμός. Το συναίσθημα της ελευθερίας του άλλου. Της αξιοπρέπειάς του. Την παραδοχή. Θυμάμαι πάντα το κοριτσάκι στο βιβλίο του Μοντερλάν που δεν έχει δώσει όνομα στη γάτα του. "Και πώς τη φωνάζεις;" την ρωτούν. "Δεν τη φωνάζω, έρχεται όποτε θέλει". Έτσι είναι οι φίλοι».Στο βιβλίο «Μια ευλαβική ανάμνηση». Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ εξομολογείται στην Εύα Νικολαίδου. Και στις 124 σελίδες του να παραδίδει μαθήματα Ζωής κι Ελευθερίας. Ακόμα κι όταν αναφέρεται στον έρωτα:

« Όταν αγαπάς, όταν είσαι ερωτευμένος, όλα γίνονται από μόνα τους. Δε χρειάζονται θυμοί, φόβοι, αντάρες. Έρωτας σημαίνει να τα δίνεις όλα στον άλλον, αλλά να σέβεσαι την ατομικότητά του. Σημαίνει να μη χάνεται ο κόσμος γύρω σου όταν απομακρύνεσαι, γιατί τότε γίνεται εξάρτηση. Η ερωτική πράξη είναι μυσταγωγία, είναι ιερή και έτσι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε. Ο έρωτας είναι έρωτας όταν δεν προσθέτει, ούτε αφαιρεί. Είναι η βάση για όλα».Όσο για την αγάπη: «Η Αγάπη είναι δράση, είναι προσπάθεια να βοηθήσεις τον άλλον να αναπτυχθεί. Ακούμε τακτικά να λένε ότι μας αγαπούν. Τα κριτήρια όμως είναι υποκειμενικά, όπως και το κίνητρο. Οτιδήποτε κάνουμε για τον άλλο γίνεται γιατί το θέλουμε εμείς, γιατί καλύπτει μια δική μας εσωτερική ανάγκη, είναι επιλογή μας. Η αγάπη αλλάζει τον εαυτό μας, τον μεγαλώνει».Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς για το μεγαλείο της: «Δεν θέλω να μου δίνουν διαστάσεις ή να μου προσδίδουν ιδιότητες που δεν έχω. Είμαι ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος, που ζυμώνει το ψωμί του για να φάει, που λατρεύει τα ζώα, τα φυτά, τους φίλους και νιώθει ευτυχισμένος όταν τ’ αγαπάει όλα αυτά, χωρίς να περιμένει να τον αγαπήσουν».Κι έτσι έζησε μια ζωή. Έτσι έγραψε. Αριστουργήματα.

Τα μπαλόνια πόσο θ’ αντέξουν… θα σκάσουν

Για νέους αναγνώστες, για παλιούς που το προσπέρασαν, για κάποιους που το ξέχασαν.  Όσο η ζωή αυτού του τόπου παίζεται στη μικρή οθόνη και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, θα το επαναφέρω. Σήμερα αποκτά μια ιδιαίτερη αξία, γιατί το μήνυμα τελικά έχει αποδέκτες τους ίδιους,  που βαυκαλίζονται χτυπημένοι από τη μέθη της μωροφιλοδοξίας τους.  Και έχει  αξία, γιατί ο αληθινός  κόσμος  ασχολείται με πιο σοβαρά πράγματα.

Το τίποτα κάνει μεγάλη φασαρία. Αξιοπεριφρόνητες σαχλαμάρες, που θεριεύουν εκ του μηδενός και γίνονται προβλήματα πρώτου μεγέθους εδώ στη μικρή μας πόλη.
Σάμπως ο δαίμων της καθημερινότητας να πλάθει καταστάσεις για να βρίσκουν δουλειά οι άεργες ψυχές.
 

Οι πραγματικοί άνθρωποι  δείχνουν ξένοι με όλο αυτό το πανηγύρι. Αν τους ρωτούσα γι’ αυτά που κυριαρχούν στην τοπική επικαιρότητα,  είμαι βέβαιος που θα εισέπραττα μόνο μια λέξη:«Μαλακίες».
Δεν είναι τόσο μεγάλα, γιατί επιμένουμε; Δεν είναι τόσο σπουδαία, για να μπούνε στην βιτρίνα. Τα μεγεθύνουμε για να χωρέσει το επαρχιώτικο κόμπλεξ, για να δούμε τον μικρόκοσμό μας, μεγάλο. Για να επισημοποιήσουμε την ύπαρξη μας.
Η τοπική επικαιρότητα με γεμίζει θλίψη.
«Η αλήθεια του καθενός είναι ο δρόμος του», λέει η λαϊκή σοφία, δηλαδή το ψέμα του.  Αυτοί επιμένουν να σκηνοθετούνε το ψέμα για να τους χωρέσει .  Δε τους  αρκεί η ήπια βόλτα στα στενά σοκάκια, δε βολεύονται  με την γαλήνη που μας δωρίσανε, γι’ αυτό κάνουνε φασαρία χωρίς αιτία. Γι’ αυτό βαφτίζουμε τα σοκάκια λεωφόρους.
Σκηνοθετούνε γεγονότα και ύστερα παίρνουνε τη βολική θέση του θεατή, σχολιάζουν κιόλας. Μπαίνουνε στο ψέμα και το ζούνε. Το βαφτίζουνε σημαντικό για να κερδίσουν όσο τον δυνατόν περισσότερο χρόνο βρασμού. Στο ζουμί τους.

Τα μπαλόνια όμως, γεμάτα αέρα κοπανιστό πόσο  θ’ αντέξουν… θα σκάσουν!

Όταν η πραγματικότητα παίρνει τη θέση της υπερβολής

Όταν είχε γραφτεί, χαρακτηρίστηκε ακραίο και εν μέρη άδικο, δεν σας κρύβω ότι   και εγώ κατά βάθος, είχα την αίσθηση της υπερβολής.  Σήμερα με την καταστροφή επιβεβαιωμένη,  φαντάζει αδύνατο να σταθεί με αξιώσεις,  σε ένα δημόσιο διάλογο.        
Τα υλικά δεν είναι ανακυκλώσιμα, γ’ αυτό όσες προσπάθειες και να γίνουν, όσα ανακατέματα, αυτής της άνοστης σούπας, οι φελλοί θα έρθουν στην επιφάνεια.

Αυτή τη φορά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν, όπως η ιστορία μας έχει μάθει.
Η γενιά μας γέρασε απότομα, από τα πενήντα. Δεν είναι που τα έκανε θάλασσα, φρόντισε με τις αλλόκοτες επιλογές της, να μην είναι πλέον χρήσιμη.
Υπάρχουν χιλιάδες δικαιολογίες. Για το αποτέλεσμα όμως ο λόγος.
Και το αποτέλεσμα, είναι που στρίβει με ελαφρά πηδηματάκια, απέναντι στα αδιέξοδα που δημιούργησε.
 

Σκληρά και άδικα θα μου πείτε, για τους γονείς, που εργάζονται διπλά για να δώσουν στα παιδιά τους και είναι η πλειοψηφία, για όλους αυτούς, που μπορεί να είχαν καλές προθέσεις, αλλά στύβουν το κεφάλι τους να βρουν τι δεν έκαναν καλά και όταν το βρουν το ντύνουν με μια από τα χιλιάδες δικαιολογίες που προανέφερα και προσπαθούν να τους πάρει ο ύπνος.
Αυτή η αλυσίδα της αλληλουχίας, που χαρακτήριζε γενιές και γενιές, έσπασε, χωρίς μάλιστα να προηγηθεί ένας Ηρώδης.
Ακόμα και οι νέοι, που συνεργάστηκαν και έμαθαν μαζί τους, σήμερα, χτυπημένοι πλέον από την νόσο, αδυνατούν να βάλλουν πλάτη.
Υπάρχουν αντιρρήσεις; Καμία αμφιβολία. Οι ακραίες θέσεις, δεν βλάπτουν κατ’ ανάγκη. Σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν διαπραγματευτικό ατού για να πάρουμε κάτι παραπάνω.
Για να μπορέσουμε έστω και τώρα όχι να βάλουμε μια δικαιολογία απέναντι σε τούτα εδώ τα αδιέξοδα, αλλά να δώσουμε το λόγο μας, όπως μια κυρία  από ραδιοφώνου σε κρίση αυτοκριτικής…« Θα προστατεύσω τα νήπια βήματα σου μέχρι να μην χρειάζεσαι την ηλικία μου για να τρέξεις μακριά, ελεύθερος και ανθεκτικός. Σε βλέπω να γελάς με μια αθωότητα που ομολογώ είχα ξεχάσει και σκέφτομαι όση καταστροφή και αν πίνουμε, δεν τελείωσε ο κόσμος. Έρχονται νέοι ιχνηλάτες και πυροτεχνουργοί να δοξάσουν τις ήττες μας και να προβάρουν τις δικές τους;»

Ασκήσεις ιστορίας

Σιγά σιγά  μπαίνουμε σε τροχιά  εορτών  και επειδή οι ευχές,  στην σημερινή σκληρή πραγματικότητα,  με θαύματα  που δεν γίνονται πραγματοποιούνται, ας αρκεστούμε στην εθιμοτυπία  της περίστασης.

«…Το πιθανότερο είναι ότι ο Ιησούς, περίμενε μια αποφασιστική παρέμβαση του Θεού για τη μεταμόρφωση του κόσμου. Το μόνο που ζητούσε από τους ανθρώπους ήταν να ζουν σύμφωνα με την ηθική του διδασκαλία για να εισέλθουν στη βασιλεία του Θεού, είτε στον ουρανό, είτε στη γη, στο εγγύς η στο μακρινό μέλλον. Πουθενά δεν τους παρότρυνε να αγωνιστούν για μια νέα κοινωνία, η οποία θα αποτελεί αυτή τη βασιλεία του Θεού. Και κανείς δεν μπορεί να επισπεύσει τον ερχομό της, αφού θα αναπτύσσεται από μόνη της σαν μαγιά, σαν μικροσκοπικός κόκκος μέσα στην υπάρχουσα κοινωνία.
 

 Ο Ιησούς πάντα περίμενε κάτι να συμβεί, δηλαδή το θείο θαύμα της μεταμόρφωσης του κόσμου…»
Απόσπασμα από παλαιότερο άρθρο του Μίμη Ανδρουλάκη στα ΝΕΑ, με τίτλο
« Ήλπιζε σε θαύμα για την αναμόρφωση του κόσμου»
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, στην προσπάθεια του ο Ιησούς να αλλάξει τον κόσμο, έπεσε σε τοίχο. Σήκωσε τα χέρια ψηλά και ζήτησε τη βοήθεια του Θεού. Οι κοινωνικές αλλαγές ακολούθησαν την νομοτελειακή πορεία του χρόνου. Η βοήθεια δεν ήρθε ποτέ. Οι κοινωνικές εξεγέρσεις ήρθαν πολύ αργότερα από τη σταύρωση του.
Κάνοντας μια ανάγνωση στους σημερινούς τίτλους της επικαιρότητας, συνειρμικά και λόγω των ημερών βρήκα ενδιαφέρουσα την άποψη του Μίμη Ανδρουλάκη. Μόνο ένα θαύμα μας σώζει αλλά τα θαύματα αποτελούν ανεκπλήρωτους πόθους, που ανακαλύφθηκαν για να μπορούμε ν’ αντέχουμε την σκληρή πραγματικότητα. «Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θάνε», μόνο που εμείς δεν θα είμαστε εδώ.
Ο Ιησούς παρότι νέος και ανυπόμονος, το αντιλήφθηκε πολύ νωρίς.
Όταν τα σημερινά αδιέξοδα, μας στερούν κάθε ελπίδα, η καλύτερη γυμναστική είναι οι ασκήσεις ιστορίας.