Δεν θα στα πω...

Ας ξεκινήσουμε με την παραδοχή, ότι η κρίση πέρασε. “Εκείνη η κρίση που περάσαμε...”να λέμε. Που περάσαμε; Και πως αλλιώς θα μπορούσαμε σήμερα να σταθούμε όρθιοι με σώας τας φρένας, αν δεν προσπεράσουμε αυτό που μας συμβαίνει στο παρόν μας και δεν σπρώξουμε πίσω σε παρελθόντα χρόνο όλα αυτά που ζούμε; Αν το καλοσκεφτούμε κάθε κλάσμα του δευτερολέπτου, που βιώνουμε, στα περασμένα προστίθεται. Υπό αυτήν την έννοια η κρίση τελείωσε. Για να το εμπεδώσουμε αρκεί τα κλάσματα του δευτερολέπτου να τα βαπτίσουμε χρόνια 2010 – 2019 και συνεχίζουμε. 

Και συνεχίζουμε ευτυχισμένοι άνθρωποι,που έχουν να διηγηθούν τραγωδίες. Όχι αυτές που συμβαίνουν, αυτές που μας συνέβησαν. Θα μου πείτε “οι ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν έχουν ιστορία” όπως μας λέει ένα γαλλικό γνωμικό. Δεν έχουν να σου αφηγηθούν τραγωδίες. Δεν έχουν ήττες στο ενεργητικό τους. Δεν συμφωνώ! Η ευτυχία πηγάζει μέσα από τη δυστυχία, όπως η αγάπη μέσα από τον πόνο. Θα συνεχίσουμε λοιπόν χωρίς την κρίση που μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια, άλλα αυτή δεν θα είναι πια κρίση θα είναι η ζωή μας. Θα συνεχίσουμε να ζούμε με εκείνο το παλιό τραύμα, που μπορεί να πονάει στο κρύο, για πόσο καιρό ακόμα όμως θα παραπονιόμαστε για το κτύπημα που το προκάλεσε. Θα συνεχίσουμε με λιγότερα λόγια και περισσότερη ζωή γι' αυτό και τα διαλείμματα, ανάσεςείναι. Θύμωσα, φώναξα, έβρισα, λυπήθηκε, απογοητεύτηκα,για όλα αυτά που μας κάνουν. Και εμείς; Εμείς τι κάνουμε; Με αφετηρία αυτό το ερώτημα να προσπαθήσουμε να δώσουμε την απάντηση όχι με λόγια, με ζωή! Θα μου πείτε φιλολογείς γιατί η κρίση σου έκλεψε τη μισή ζωή, σ' εκείνον που την έχασε όλη τι του λες; Θα ξεκινήσεις παρηγορητικά όπως θυμάμαι σε ένα παλαιότερο κείμενο ο Οδυσσέας Ιωάννου και στο τέλος θα αισθανθείς μαλάκας. 

Έχει αρχίσει μια άλλη ζωή, οι ομορφιές είναι δίπλα σου. Οι άνθρωποι, οι φίλοι, τα αισθήματα, ο έρωτας, τα παιδιά σου, η θάλασσα, η μουσική, τα βιβλία, οι μικρές καθημερινές δημιουργίες, η συγχώρεση, ένας πιο ουσιαστικός τρόπος να ζεις. Πώς να σου τα πω όμως και να μην αισθανθώ χοντρομαλάκας, όταν μου λες πως πρέπει να ζήσετε τέσσερις άνθρωποι με εξακόσια ευρώ τον μήνα; Και είσαι ήδη σαράντα πέντε; Και υποψιάζομαι πως αυτό θα είναι για πάντα πια;” Δεν θα στα πω...

Η φύση εκδικείται

Το περιβάλλον έχει την τιμητική σήμερα, εκδηλώσεις, ομιλίες, παραινέσεις για ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ανέξοδα δάκρυα, που επί της ουσίας τίποτα δεν προσφέρουν.

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Το περιβάλλον το κατέστρεψαν οι ισχυροί και αυτοί συνεχίζουν να το καταστρέφουν. Το περιβάλλον το καταστρέφει αυτή η οικονομική πολιτική που λειτουργεί δίχως ίχνος αλληλεγγύης και υποστήριξης των επόμενων γενεών. Η πολιτική που υποθηκεύει το μέλλον εις βάρος μιας ανάπτυξης, που δεν έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής των Λαών.

Και αίφνης οι τέσσερις εποχές μειώθηκαν σε τρεις, με προοπτική αργότερα να γίνουν δύο. Το καλοκαίρι κλέβει χρόνο απ’ το φθινόπωρο και οι πασχαλιές ανθίζουν το Νοέμβρη.

Δεν πρόκειται για απόσπασμα, μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας. Οι συγγραφείς κατέθεσαν τα όπλα και τις προειδοποιήσεις πλέον τις απευθύνουν επιστήμονες.

Η καταστροφή του πλανήτη μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, προέχει η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων πολυεθνικών.

Η προστασία του περιβάλλοντος δεν γίνεται με ξόρκια. Ας πάμε σήμερα στη γιορτή και αύριο μπορούμε να απολαύσουμε τη δροσιά του καινούργιου μας κλιματιστικού. Είναι αυτό που διαφήμιζε, η ηλικιωμένη κυρία στην λογική, να ζήσουμε εμείς και οι επόμενες γενιές ας πεθάνουν.

Η ανθρωπότητα νοιώθει σιγά - σιγά πως ο θρόνος της δεν είναι τόσο γερός όσο η φαντασίωση της τον είχε πλάσει και παρακολουθεί, χωρίς να συμμετέχει το δράμα στο οποίο πρωταγωνιστεί. Οι όποιες κατά καιρούς σπασμωδικές κινήσεις, δεν εμπόδισαν τα πράγματα να συνεχίσουν την καταστροφική πορεία τους.
Τα περιβαλλοντολογικά κινήματα απορροφήθηκαν πλέον από τα κόμματα που καταχρώνται και εμπορεύονται τα όποια φιλοπεριβαλλοντικά αισθήματα των πολιτών. Οι πολιτικοί υπογράφουν συμφωνίες με πρώτο άρθρο το δικαίωμα να μην τις τηρήσουν.
Αν η παγκοσμιοποίηση είχε κάποιο ενδιαφέρον είναι η φροντίδα του πλανήτη που νοσεί. Το ενδιαφέρον όμως των εμπνευστών της είναι το κέρδος και αυτό ως γνωστό είναι το λάδι στη φωτιά που θα μας κάψει.
Και θα μας κάψει αν δεν αποχωριστούμε την προσφιλή συνήθεια του καναπέ. Αν δεν ανοίξουμε τα μάτια όχι για να δούμε το έργο με το τέλος το κακό, αλλά για να προφτάσουμε. Ν’ ανοίξουμε τ’ αυτιά μας, τα από χρόνια κλειστά. Όταν εδώ και καιρό οι επιστήμονες μας προειδοποιούσαν για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, για την τρύπα του όζοντος, για την εξάντληση των πηγών, η ακοή μας διατήρησε ακέραιη την περηφάνια της.
Η φύση εκδικείται και είναι ανίκητη και αυτή τη δύναμη της, ακόμα και πληγωμένη από την απληστία μας, μας την υπενθυμίζει. Και επειδή η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι υπόθεση ατομική, ας ευχηθούμε ετούτο τον αιώνα η παγκοσμιοποίηση να στρέψει προς τα εκεί το βλέμμα της.

Μια αριστερά και μια Δεξιά…

Ξημέρωσε Δευτέρα. Το «Αύριο ξημερώνει μια καινούργια μέρα», φυσικά και δεν εννοούσε  Δευτέρα. Οι καιρικές συνθήκες; Οι χειρότερες. Ιούνιος και βρέχει.Νοιώθω μια καθολική ψύξη  να με διαπερνά, στην κυριολεξία και στη μεταφορά. Αόριστες ενοχές,  χορεύουν ανεξέλεγκτα  μέσα μου,   με τον καλύτερο εαυτό μου εξαφανισμένο.  Καλά καλά δεν θυμάμαι αν διαθέτω ένα καλό εαυτό, πράο και γενναιόδωρο, σίγουρο και αταλάντευτο,  δυνατό και αστείρευτο, φωτεινό και ταπεινό. Τον ψάχνω, αλλά στη θέση του συναντάω ένα απύθμενο κενό, ένα τρομακτικό κενό  με όλους τους πανικούς της γης.  Με τους θυμούς και τους φόβους,  με τις αμφιβολίες και όλες τις ανασφάλειες του κόσμου τούτου.

Τα γεγονότα από μόνα τους, μου αφαιρούν κάθε διάθεση για απονομή δικαιοσύνης. 

Σχεδόν πάντα  είμαι διαθέσιμος  να επωμισθώ το βάρος  και χωρίς να έχω καταλήξει στον ένοχο, αλυσοδένομαι εκ των προτέρων.  Σ’ αυτές τις χρονικές στιγμές,  «Πάντοτε με βάραινε μια αόριστη ενοχή, σαν  να 'χα  κλείσει την πόρτα  μου σ΄ έναν άγγελο» Ευτυχώς που ο  θυμός  μου, αποτελεί εξαίρεση του κανόνα και έρχεται  πάντα  καθυστερημένος για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.   

Είναι απογοητευτικό μετά τις απανωτές  ήττες, από το κόκκινο της φωτιάς να βολεύομαι σήμερα στις αποχρώσεις του κόκκινου. Ακόμα και τις πιο ξεβαμμένες.

Μια κοινωνία πλαστελίνη  από κάτω, αλλάζει χρώματα και σχήματα,  βολεύεται παντού, παίρνει επίκαιρες θέσεις. Μια κοινωνία με την Αριστερά της και τη Δεξιά της, απαραίτητο  συστατικό για την επιβίωση, μόνο που η Αριστερά λιγοστεύει επικίνδυνα   και τότε  τι θα κάνει η Δεξιά;   Μιλάμε για την Αριστερά  που αναπτύσσεται  σε κάθε οργανισμό, για την Αριστερά της Δεξιάς,  για την Αριστερά της Αριστεράς των κομμάτων, την Αριστερά της κυβέρνησης, την Αριστερά  της παιδείας, της ενημέρωσης, του πολιτισμού, την Αριστερά του έρωτα,  της ζωής όλης.  Γιατί τι νομίζετε  πως είναι είναι η ζωή μας; Μια αριστερά και μια Δεξιά… 

Η μετριοφροσύνη δεν είναι για τους μέτριους

Ο ακραίος ιδεαλισμός μου, δεν μου προσφέρει καλές υπηρεσίες. Το ξέρω, αλλά δε μπορώ με όρους τρέχουσας πολιτικής, να συντονιστώ. Είμαι από τους τελευταίους όμως,που υποστηρίζει ότι αυτό που υποσχεθήκαμε όταν κτίζαμε τα όνειρα μας, πρέπει απαρεγκλίτως να το υλοποιήσουμε. Πρέπει, αλλά ενώ στους σχεδιασμούς τα μολύβια επί χάρτου δεν συναντούν κανένα εμπόδιο, ύστερα που θα κληθούμε να κάνουμε τη μακέτα με μπετό και σίδηρο, κάτι το υπέδαφος που είναι σαθρό, κάτι οι καιρικές συνθήκες, κάτι οι γείτονες που αντιδρούν, κάτι οι Γερμανοί (για το τελευταίο πάντα θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη), τα μολύβια σταματούν να γράφουν λες και έπεσε λάδι στο χαρτί και η μακέτα των ονείρων μας… γίνεται μια μουτζούρα.

Δεν λέω, να σχεδιάζουμε, να ονειρευόμαστε, άλλωστε ζωή δίχως όνειρα είναι ζωή χαμένη. Εκείνο που λέω είναι την περίοδο των ονείρων και πριν αυτά γίνουν προγραμματικές δεσμεύσεις, να φερόμαστε σεμνά και ταπεινά. Δεν μας στοιχίζει τίποτα μπροστά από αυτά που θέλουμε να γίνουν πράξη, να προηγείται αυτό που δείχνει μετριοφροσύνη και ρεαλισμό συνάμα… «Θα προσπαθήσουμε».
Πρέπει να ξαναβρούμε τις λέξεις και επειδή η πολιτική δεν στηρίζεται από τη ζώνη των επιθυμιών αλλά από την Eυκλείδειο γεωμετρία, πρέπει να πατήσουμε σε λέξεις που θα στηρίζουν τα βήματά μας. Βήματα μικρά και σταθερά. Βήματα που θα υπηρετούν την αλήθεια.

Το θέμα δεν είναι η πολιτική. Είναι η ζωή ...

Πρώτη Ιουνίου σήμερα Καλοκαίρι. Η ζωή αλλάζει και χωρίς εμένα, και δεν της καίγεται καρφί για την δική μου θλίψη. Η χώρα είναι αμετακίνητη. Ανατολικά το Αιγαίο, δυτικα το Ιόνιο. Και εγώ είμαι έτσι και θέλω να είμαι έτσι. Κι εσύ αλλιώς επειδή το θέλησες αλλιώς.«Το πιο ωραίο να στρατεύεσαι στην αξιοπρέπεια σου, ν’ ακούς ελεύθερα ό,τι είναι καινούργιο. Όταν δεν κλείνεσαι τότε γίνονται θαύματα». Και έτσι ανοιχτοί περιμένουμε το θαύμα, στη φύση, στη ζωή, στη καρδιά μας … Διότι υπάρχουν και χειρότεροι ρόλοι , όπως αυτός της αφοσίωσης και του χρέους. Και όπως λέει η Κική Δημουλά «ο άνθρωπος έχει την τάση να λησμονήσει για να ζήσει. Το χρέος όμως είναι, ένας τάφος υγρός» 
«Αν είσαι στεναχωρημένος ή βρίσκεται σε μεγάλη δυσκολία κοίτα για λίγη ώρα , σταθερά τον ουρανό», λέει μια οδηγία προς ναυτιλλομένους ή καλλίτερα προς ναυαγούς. Τον κοίταξα. 

Πρώτη Ιουνίου σήμερα Καλοκαίρι. Το θέμα δεν είναι η πολιτική. Είναι η ζωή μας. Και επειδή δεύτερη ζωή δεν έχει... καλό είναι να ξαναθυμηθούμε τις τελευταίες κουβέντες του Πωλ Μπόουλς από την ταινία «Τσάι στη Σαχάρα» «Επειδή δεν ξέρουμε πότε θα πεθάνουμε, βλέπουμε τη ζωή σαν ανεξάντλητο πηγάδι. Κι όμως, όλα συμβαίνουν μόνο ορισμένες φορές κι αυτές είναι ελάχιστες. Πόσες φορές θα θυμάσαι ένα απόγευμα των παιδικών σου χρόνων, ένα απόγευμα που είναι τόσο βαθιά μέρος της ύπαρξής σου, ώστε δεν μπορείς να διανοηθείς τη ζωή σου χωρίς αυτό; Ίσως τέσσερις ή πέντε φορές. Ίσως, ούτε καν τόσες. Πόσες φορές θα δεις την πανσέληνο να ανατέλλει; Ίσως είκοσι. Κι όμως, όλα φαίνονται απεριόριστα…»
Πρώτη Ιουνίου σήμερα. Κυνηγός ο χρόνος, μας παίρνει και μας φέρνει. Ιούνιος και πάλι στη γέννησή του, έτοιμος να μας γεμίσει φως. Από το σκοτάδι στο φως του Ιουνίου και του Ιονίου.
Είναι οι μέρες που μετράμε νίκες στον προαιώνιο αγώνα του φωτός και του σκότους.
Αυτές οι μέρες είναι ο θρίαμβος, η δόξα και η δύναμη του Φωτός. Οι μεγαλύτερες μέρες του χρόνου. Ακόμα και τις σκιές, του πολιτικού μας βίου τις εξαφανίζει, δεν αντέχει το σκοτάδι. Με φως, πολύ φως. Παράταση ζωής, Ατελείωτη μέρα κι ατελείωτη νιώθεις τη ζωή.

Κάποτε που λέτε, ήταν μια μικρή παρέα

Το βατερλό αναπόφευκτο. Λίγο καιρό στην εξουσία και έγιναν, Ναπολέοντες.
Κάποτε που λέτε, ήταν μια μικρή παρέα, βαρκούλα στον ωκεανό. Έλεγαν πως είναι αριστεροί και κάπου κάπου, το έδειχναν. Πήγαιναν σε διαδηλώσεις συμμετείχαν σε πορείες, έκαναν συμμαχίες. Τα βράδια μαζεύονταν σε ταβέρνες και στα διαλείμματα των τραγουδιών έκαναν βαθυστόχαστες αναλύσεις. Εκείνες τις όμορφες μέρες, ποτέ δεν είχε περάσει από το μυαλό τους, ότι κάποτε θα ήταν εξουσία. Οι πολιτικές φιλοδοξίες, έφταναν μέχρι το 3% να μπούνε στην βουλή, που τα λένε ωραία. Κάποτε ήταν μια καλή παρέα.

Σήμερα η παρέα μεγάλωσε έγινε εξουσία, δεν την χωράει η ταβέρνα, δεν την χωράει ο τόπος. Τέλειωσε εκείνη η εποχή, τέλειωσε το παραμύθι. Η παρέα διαλύθηκε, και δεν την τέλειωσαν οι ιδεολογικές διαφωνίες, την τέλειωσε η εξουσία, την τέλειωσε η δόξα και το χρήμα.
Παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα εδώ στην μικρή μας πόλη, έχω χάσει το μπούσουλα, όλοι εναντίων όλων, ο ένας “δίνει” τον άλλο, ο ένα βρίζει τον άλλο, οι χθεσινοί φίλοι, σήμερα άσπονδοι εχθροί. Αν μπορούσε κάποιος να ζωγραφίσει την κατάσταση, το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν μια μαύρη μουτζούρα. Ακόμα και τα κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία τόσα χρόνια, ποτέ δεν είχαν δείξει τέτοιες συμπεριφορές.
Συμβαίνουν πολλά παράξενα σ’ αυτό το τρελό πανηγύρι. Βλέπεις φίλους να σε εγκαταλείπουν και εχθρούς να σε ασπάζονται. Νομίζεις πως βρίσκεσαι σε ένα μεγάλο χορό μεταμφιεσμένων, με λύκους που γίνονται αρνάκια και αρνάκια έτοιμα να σε κατασπαράξουν. Γελούν μαζί μας και οι σημαίες μας.
Πώς το έλεγε εκείνο το ωραίο τραγούδι; τέσσερις στρατηγοί κινάν και παν για πόλεμο στο μακρινό Ιράν, εμείς έχουμε πολλούς στρατηγούς. Όλοι επικεφαλής του καλού στρατιώτη Σβέικ. “Όταν ψάχνει για ήρωες το μέλλον εμάς θα δείχνει, τον Μήτσο”. έγραφε παλαιότερα ο Στάθης, Όλοι εμείς: ένας καλός στρατιώτης Σβέικ και μπροστά οι στρατηγοί μας! Λαμπροί μέσα στις πανοπλίες τους, το ένα φτερό στις περικεφαλαίες μεγαλύτερο απ' το άλλο, μέσα στα κόκκινα ντυμένοι, σωστοί Λακεδαιμόνιοι, μη φαίνονται τα αίματα. “
Κι αν μπήκαν μέσα στην Πόλη οι εχθροί, φύγαμε εμείς, το σκάσαμε και τους τη σκάσαμε!
Καλοκαίρι από αύριο, ακόμα και με βροχή ... Καλοκαίρι.
Το καλοκαίρι υπόσχεται να μας σώσει από τους μαυρισμένους εαυτούς μας, να μας συμφιλιώσει με τον τόπο, την ιστορία και τον κληρονόμο εαυτό μας, να μας πάρει το στεναγμό και το φόβο.

Η αποκάλυψη της ευαισθησίας μας είναι δύναμη και όχι αδυναμία

Κόντρα στην καταιγίδα με ασκήσεις αποσυμπίεσης. Με μουσικές ταξίδια, με βιβλία, με αφιέρωση στο αληθινό.
Τι θα κάνουμε; Τόσα χρόνια, μάθαμε το δρόμο. “Η πραγματικότητα μας πληγώνει και ανοίγουμε λογαριασμούς με τον ουρανό ή τη θάλασσα. Που θα μας βρείτε; Στο βουνό ψηλά εκεί να ανεμίζουμε αετούς προσπαθώντας να ελαφρώσουμε, μήπως και καταφέρουμε να φύγουμε μαζί τους προς τα πάνω…”

Είναι κάποια πράγματα που δεν τα γράφει η ιστορία. Και όμως χωρίς αυτά, που προηγούνται των γεγονότων, η ιστορία δεν θα ήταν αυτή που ξέρουμε. Τις τελευταίες μέρες μέσα απ’ αυτήν εδώ τη στήλη έχω πολλές συναντήσεις. Άνθρωποι από διαφορετικές κατευθύνσεις, από διαφορετικούς κόσμους, από διαφορετικές ηλικίες, από διαφορετικές ιδεολογίες, από διαφορετικά ερεθίσματα, από διαφορικές ερμηνείες, ήρθαν να μου δώσουν το χέρι. Ύστερα από κάθε μετάγγιση δύναμης, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να ξαναδιαβάσω τα κείμενα μου, αυτά που μου υπενθύμιζαν. Όχι δεν ένοιωσα σαν ένας μικρός τοπικός εθνικός ήρωας, ανακάλυψα όμως ότι τελικά, αυτός ο κατακερματισμός της κοινωνίας είναι πλασματικός. Δεν υπάρχουν εκλεκτές μειοψηφίες, αντίθετα, εκλεκτές πλειοψηφίες υπάρχουν, που έχουν υποστεί το βιασμό του «διαίρειν και βασίλευε». Άλλη μια αναθεώρηση στις τόσες της ζωής μου, άλλη μια οπισθοχώρηση του ΕΓΩ, που δεν υπήρξε και ο καλύτερος σύμβουλος αυτής της διαδρομής.
Όλο αυτό το ετερόκλητο πλήθος δεν είχε κοινό σημείο συνάντησης κάποιες αλήθειες ή ψέματα, αυτής εδώ της στήλης. Η ευαισθησία, που καθένας κρύβει μέσα του, βρήκε την αφορμή να αποδείξει, ότι η αποκάλυψη της, είναι δύναμη και όχι αδυναμία όπως του έμαθαν αυτοί που επιχειρούν να χτίσουν τον “άνθρωπο από μάρμαρο”
Με δυνάμωσαν αυτά τα ετερόκλητα ζεστά χέρια. Με ανησύχησαν με την καλή έννοια, αυτήν της δημιουργίας.
«Εκείνη η προσωπική δικαιοσύνη, εκείνη η αληθινή μεταρρύθμιση που ξαναζωντάνεψε την πεθαμένη ευαισθησία, αυτά τα πράγματα είναι αλήθεια, η δική μας αλήθεια, η μοναδική αλήθεια. Τα υπόλοιπα στον κόσμο είναι τοπίο, κορνίζες που πλαισιώνουν τις αισθήσεις μας, βιβλιοδεσίες των όσων σκεφτόμαστε.
Τι σκέφτομαι; Τι θέλω; Αυτό που θέλω στ’ αλήθεια είναι να φύγουν τα άτονα σύννεφα που μουτζουρώνουν με μια γκρίζα σαπουνάδα τον ουρανό. Αυτό που θέλω είναι να δω το γαλάζιο να προβάλει ανάμεσά τους.