Η πνευματική ηγεσία τηρεί σιγή ιχθύος

Η εποχή μας, έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου μεσαίωνα, το πιο κραυγαλέο θα έλεγα, είναι η έλλειψη πνευματικής ηγεσίας. Αυτές τις δύσκολες ώρες που οι εκβιασμοί περισσεύουν, ο εξευτελισμός, και η υποτέλεια έχει πληγώσει βαθύτατα έναν περήφανο Λαό, που ακούει τους γερμανούς πρώην κατακτητές, να μας προτρέπουν να ξεπουλήσουμε την εδαφική μας ακεραιότητα, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, η πνευματική άνθρωποι της πατρίδας μας τηρούν σιγή ιχθύος.
Ενίοτε επικαλούμαστε την απουσία της πνευματικής ηγεσίας αυτού του τόπου από την πραγματικότητα. Δικαίως θα έλεγα. Η πνευματικοί άνθρωποι αυτού του το τόπου τα έχουν παρατήσει. Μια πορεία δεξιά και αριστερά που οδηγεί έξω από τη μάχη. Ο πολιτιστικός μεσαίωνας που διανύουμε, η απαξίωση της πολιτικής, η κυριαρχία της τηλεόρασης αποτελούν μέρος της δικής τους ανοχής και απραξίας όλα αυτά τα χρόνια.
Η σημερινή τραγική πραγματικότητα που βιώνει η χώρα μας και η αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να επιλύσει όχι μόνο τα προβλήματα της επιβίωσής μας, αλλά κι ακόμη μικρότερα εσωτερικά μας προβλήματα, οδηγεί σταθερά την Ελλάδα σε αδιέξοδο. Η ευθύνη του αδιεξόδου, που έχει αρχίσει ήδη να δημιουργείται δεν βαρύνει μόνον τους πολιτικούς. Οι πολιτικοί μας, αγωνιούν όχι για τα προβλήματα της χώρας τους, αλλά για την δική τους επιβίωση και οι λίγες φωνές που ακούγονται καμιά φορά, πνίγονται μέσα στο βόρβορο και το βούρκο της πολιτικής αγυρτείας.
Οι πνευματικού μας ηγέτες, όμως τι κάνουν; δεν βλέπουν, δεν σκέπτονται, δεν απορούν, δεν αγωνιούν, δεν κραυγάζουν, δεν βλέπουν την αλήθεια; Κι αν την βλέπουν δεν έχουν την υποχρέωση να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου; Η σκληρή πραγματικότητα μας αποδεικνύει ότι στο σύγχρονο Ελληνικό κράτος δεν υπάρχουν τα φωτεινά εκείνα πνεύματα που απαρνούμενα κάθε τι το πρόσκαιρο κι εφήμερο, θα οδηγήσουν το Λαό τους μπροστά.
Γιατί δεν φτάνει να γραφούμε ωραία βιβλία, δεν φτάνει να επισημαίνουμε, να σχολιάζουμε και να προτείνουμε λύσεις εκ του ασφαλούς. Χρειάζεται, η συμμετοχή, στην πρώτη γραμμή της μάχης για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα σημερινά αδιέξοδα. Η αδυναμία των πνευματικών ανθρώπων να παρέμβουν σήμερα στο πολιτικό γίγνεσθαι είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας αποχής. Οι σημερινές «πρωτοπορίες» που βασανίζουν τον τόπο είναι δημιούργημα μετάθεσης ευθυνών και λύσεων ανάγκης.
Το παρακάτω είναι απόσπασμα από μια «ανεπίδοτη επιστολή» που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του καθ. Α. Σμοκοβίτη «Αναπάντητες και ανεπίδοτες επιστολές στην εξουσία» και που εύστοχα περιγράφει το ρόλο μιας πνευματικής ηγεσίας:

«Χρέος της πνευματικής ηγεσίας κατά κύριο λόγο θα ήταν, κατ’ αρχήν, να τολμήσει και οργανωμένα και όσο γίνεται πιο αντικειμενικά να ενημερώσει το κοινό σ’ όλους τους τομείς: οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, διπλωματικούς, πολιτιστικούς, οικολογικούς… Μόνο μια υγιής πνευματική ηγεσία θα μπορούσε να ενημερώσει σωστά και υπεύθυνα το κοινωνικό σύνολο με την ελπίδα ότι θα το αφυπνίσει, θα το συνεγείρει, θα το εμπνεύσει, θα το συσπειρώσει. Υπάρχει, όμως, μια τέτοια πνευματική ηγεσία; Γιατί στο πλαίσιο της κοινωνικής, πολιτικής και ιδεολογικής κρίσης υπάρχει σαφώς και κρίση πνευματική. Η πνευματική ηγεσία έχει προδώσει και σε κάποιο βαθμό ή ποσοστό έχει ομολογουμένως προδοθεί. Οπωσδήποτε δεν συνεπαίρνει, δεν εμπνέει, δεν καθοδηγεί τους σκεπτόμενους τουλάχιστο και τους προβληματισμένους πολίτες. Γιατί υπάρχουν, ωστόσο, Έλληνες που πονούν, που ανησυχούν, που ντρέπονται, που αντιδρούν. Υπάρχουν έντιμοι και εργατικοί επιστήμονες, υπάλληλοι, έμποροι, εργάτες, αγρότες. Υπάρχουν κάποια πνευματικά ιδρύματα, κάποιοι πνευματικοί άνθρωποι. Υπάρχουν κάποιες υγιείς κοινωνικές εστίες. Είναι, όμως, σκόρπιες, ασύνδετες, αναποτελεσματικές. Είναι οι Δον Κιχώτες! Είναι εξαιρέσεις σ’ έναν κανόνα. Υπάρχουν και άλλοι, πολύ περισσότεροι που αποκομμένοι, απομονωμένοι ζουν ένα έντιμο, σιωπηλό μαρτύριο μέσα σε μια όσο γίνεται πιο δημιουργική μοναχική πορεία. Λείπει όμως το σάλπισμα, το κοινό όραμα, ο κοινός στόχος, το ιδανικό. Ποιος, ποιον, λοιπόν θα συνεγείρει; Έναν «όμιλο για την αλήθεια»,όχι την κομματική, χρειάζεται ο τόπος. Για την αλήθεια στην πολιτική, την οικονομία, την οικολογία, τη διπλωματία, την ιστορία…. Από επιστήμονες ελεύθερους, αδέσμευτους, που σημαίνει όσο γίνεται πιο αντικειμενικούς, αφού υποτίθεται ότι η επιστήμη ερευνά και υπηρετεί την όποια αλήθεια και μόνο αυτή».

Κοινωνική δουλεία και εθνική υποτέλεια

Δεν είναι τα εξοντωτικά μέτρα που με εξοργίζουν, είναι το ψέμα και το άδικο. Κανείς δεν έχει αμφιβολία σε τούτη τη χώρα, για την αναξιοπιστία της πολιτικής, τέτοια κραυγαλέα περίπτωση όμως, όπως αυτή με πρωταγωνιστή το Γεώργιο Παπανδρέου, όσο καιρό παρακολουθώ τα πολιτικά πράγματα δεν θυμάμαι.
«Το κόψιμο των μισθών ή των συντάξεων δεν συμβάλλει στη βιωσιμότητα της οικονομίας» έλεγε αμέσως μετά τις εκλογές ο κ. Παπανδρέου, ομοίως, πριν από λίγες μέρες, ο κ. Παπακωνσταντίνου έλεγε ότι δεν θα αυξήσει τον ΦΠΑ! Τι άλλαξε; Τίποτα δεν άλλαξε. Και ψέματα μας είπαν και μας κλέβουν πάλι για πολλοστή φορά απ’ το υστέρημά μας.
Το ψέμα και το άδικο και αυτός ο λαός που το επικροτεί με θυμώνει.
«Ο λαός μας λέει ότι «ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται» - τρίχες! Τριάντα συναπτά έτη οι ψεύτες, οι κλέφτες κι αυτοί που τους προστατεύουν χαίρουν ασυλίας, τυγχάνουν απαραβίαστοι και με τις ευλογίες του λαού (διά της ψήφου του) τον περιάγουν τώρα σε κοινωνική δουλεία και εθνική υποτέλεια.»
Ορθά ο Στάθης επισημαίνει σήμερα στη στήλη του. «Κοινωνική δουλεία και εθνική υποτέλεια», όχι καλυμμένη πια, ξεβράκωμα κανονικό. Να μην συνεχίσω γιατί θα βλαστημήσω. Ένα απόσπασμα από περασμένο κείμενο αυτής εδώ της στήλης, χαρισμένο στον Γιωργάκη που τον ψήφισαν για να μας σώσει…

« Η δημοκρατική αφέλεια, πιστή στην υγιή πολιτική κατ’ ουσία δεν υποψιάζεται ότι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, τα κόμματα αποτελούν ηγετικές ομάδες που διεκδικούν το μέγα δικαίωμα να «έρθουν στα πράγματα», χωρίς να μπορούν και χωρίς να θέλουν να τ’ αλλάξουν. Είναι αποδεδειγμένο άλλωστε και αυτό το βιώνουμε αυτές τις μέρες πολύ βαθιά στο πετσί μας, ότι ο κόσμος της οικονομία είναι πολύ πιο θεμελιώδης για την κοινωνία από τον κόσμο της πολιτικής, ο ρόλος του πολιτικού στην προκείμενη περίπτωση περιορίζεται στη δουλειά του μεσίτη μεγάλων συμφερόντων.
Όλα αυτά τα εισαγωγικά, και εισαγωγικά θα μείνουν, γιατί η εντύπωση από τη κυβέρνηση που εξαγγέλλει και νέες θυσίες - αυτές δεν περνούν από δημόσια διαβούλευση - με οδηγεί στο συμπέρασμα: και δεν θέλει και δεν μπορεί.

Καλό κουράγιο

Λίγες ώρες πριν ανακοινωθούν τα πιο σκληρά οικονομικά μέτρα που έζησε η Ελλάδα. Και λέω τα πιο σκληρά, γιατί έχουν φροντίσει να τα κάνουν γνωστά πριν τις επίσημες ανακοινώσεις.
Οι ενταγμένοι σ’ αυτό το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα τα θεωρούν απολύτως αναγκαία και η αλήθεια είναι, ότι διαθέτουν όλα εκείνα τα επιχειρήματα για να υπερασπίσουν αυτήν την άποψη. Να σταματήσουμε την αιμορραγία για να μπορέσουμε να δανεισθούμε και πάλι χαμηλότοκα και βεβαίως να συνεχίσουμε στο ίδιο περιβάλλον, εξυπηρετώντας τη λογική της αγοράς και περιμένοντας την επόμενη κρίση. Γίνονται τόσο πειστικοί που ακόμα και άμοιρος λαός που δεν χρωστάει τίποτα, αλλά αυτός τελικά θα πληρώσει δείχνει σε ένα βαθμό συγκατάβαση.
Σε τι να ελπίζουμε; Σε ένα μεγάλο μπουμ, έγραφα παλιότερα. Αρχίζω να βλέπω με συμπάθεια την κρίση που ξέσπασε, άλλωστε εμείς της γης οι κολασμένοι μια ζωή χαμένοι είμαστε, αν στερηθούμε και κάτι ακόμα, λίγο το κακό. Και αφού οι εξεγέρσεις είναι δύσκολες στις μέρες μας και οι τράπεζες φορούν αλεξίσφαιρα γιλέκα, ας τιναχτούν από μόνες τους στον αέρα.
Και πώς να βρεις εφαρμογή σ’ αυτόν τον κόσμο. Το κακό είναι ότι όποιος δεν μπορεί να αφομοιωθεί, να εξομοιωθεί να γίνει φωτοτυπία, τον απομακρύνει, τον αποκόπτει, τον ξερνάει. Όποιος κάνει μια σκέψη παραπάνω, όποιος διαφοροποιεί τον βηματισμό του βρίσκεται εκτός. Ο κόσμος όταν δεν βουλιάζεις στα νερά του, είναι μια ξένη πόλη.

«Σε ένα μεγάλο μπουμ, που τα πλάνα της καταστροφής, θα είναι η πιο σύγχρονη μορφή τέχνης. Τι να κάνει η ζωγραφική, η φωτογραφία, η ποίηση; Η σπουδαιότερη τέχνη είναι η ίδια η ζωή. Η ζωή η τεμαχισμένη, η πολτοποιημένη, αυτή που κρέμεται σε φέτες από τα νύχια του ισχυρού, τα σώματα που θα γεμίσουν το χώμα σάπια όνειρα, οι ανάσες που θα παύσουν για να αυξηθεί το οξυγόνο στον πλανήτη, η οικολογική καταστροφή που θα επέλθει για να επιπέσουν οι ντιζαινάτοι αρχιτέκτονες να χτίσουν πόλεις επιστημονικής φαντασίας πάνω στα κόκαλα των σκοτωμένων»
…………………………………………………………………………………………..
Όταν η ερμηνεία της ανάπτυξης, στα σύγχρονα λεξικά θα σημαίνει καταστροφή, ίσως τότε να είναι αργά για να σώσουμε την παρτίδα. Για την ώρα παρακολουθούμε «τα όλα σε ένα» να γεμίζουν τις τσέπες τους και να υποθηκεύουν το μέλλον.

Η ζωή που δεν τολμήσαμε

Άνοιξη αναποφάσιστη, μπαινοβγαίνει στη ζωή μας, για να μας θυμίζει, που και που αυτά που είχαμε και χάσαμε. Σε μια προσπάθεια να υπερασπίσω την ύπαρξη μου γράφω, με την αιώνια ψευδαίσθηση, ότι κλείνω πληγές. Ακόμα και έτσι να είναι, λίγο πριν τον επίλογο ανοίγει η άλλη. Πολυτραυματίας ετούτη η χώρα, και το αποτέλεσμα, πάντα μια τρύπα στο νερό. Μάσκες οι νόμοι και η παρανομία βασίλισσα κρυμμένη πίσω τους, χορεύει αδιάφορη στο πραγματικό καρναβάλι της καθημερινότητας. Τι κάνουμε εμείς; Χειροκροτούμε και επιβραβεύουμε, πίνοντας κάθε τόσο το νερό της λησμονιάς. Εσχάτως προσφέρουμε και τον μισθό μας, που δεν μας φτάνει για να συγκινήσουμε τον πρωθυπουργό…
«Κάντε τόπο να περάσει η Ελλάδα» δήλωνε από την θέση της αντιπολίτευσης πριν ένα χρόνο ο Γεώργιος Παπανδρέου ο νεότερος και μείς βεβαίως αδιαμαρτύρητα ανοίξαμε το δρόμο για να περάσει, όπως το κάναμε παλιότερα και για τον πατέρα του, όπως το κάναμε και για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και εν συνεχεία για τον ανιψιό του. «Κάντε τόπο να περάσουμε εμείς γιατί εμείς είμαστε η Ελλάδα», εσείς περιμένετε τη σειρά σας, για να χειροκροτήσετε. Και μείς με τη λήθη να έχει σβήσει και τα πρόσφατα, το κάνουμε και ας μην θέλουμε να είναι η Ελλάδα μια οικογενειακή υπόθεση. Ας μη θέλουμε, βέβαια είναι σχήμα λόγου, γιατί θέλουμε και δεν θέλουμε. Έτσι θα πορευτούμε και ας λέμε το αντίθετο, δεν θα γλιτώσει η Ελλάδα αν δεν απαλλαγεί πρώτα από μας.
Γιατί λέτε με απασχολούν οι ηλικίες; Γιατί λέτε τα βάζω με την ηλικία μου; Προσπαθώ να υπερασπίσω την ύπαρξη μου γιατί… Κακή ηλικία η μεσαία, μάχεται χωρίς όνειρα χωρίς ενθουσιασμό, χωρίς στόχο. Έχουμε φύγει και επιμένουμε ότι είμαστε εδώ. Δυστυχώς η ζωή που δεν τολμήσαμε βρίσκεται καταχωνιασμένη σε κείνα τα χαρτόκουτα «Νουνού», βαθιά πίσω στο πατάρι. Εκεί θα μείνει. Θα την βρουν όταν θα πάμε στο ουράνιο ταξίδι και θα δουν πόσο λάμπει το μυστικό, ευτυχώς δεν θα είμαστε εκεί να χρεωθούμε την δειλία μας.
Με μισόλογα κρύβουμε την ανασφάλεια μας και υπερασπιζόμαστε την ύπαρξη μας.

Οι συχνές αναφορές στο χρόνο στην ηλικία και στη γενιά μας, είναι γιατί περίμενα περισσότερα. Τι κάνουμε; Και δεν ρωτάω ούτε την προπολεμική ούτε την νέα γενιά της τηλεόρασης. Ρωτάω εμάς που δεν μεγαλώσαμε με την τηλεόραση. Είχαμε την τύχη να ζήσουμε χρυσές δεκαετίες και δύσκολα χρόνια, που μας έδωσαν εμπειρίες.
Ρωτάω εμάς που γνωρίζουμε καλά ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική είναι βαθιά κοινωνική και επιβάλλεται να βάλουμε πλάτη. Δεν αρκούν οι διαπιστώσεις, εδώ και τώρα να απαντήσουμε, εγκαταλείποντας τον άχαρο ρόλο του θεατή. Εγκαταλείποντας τις μοναχικές πορείες. Εδώ και τώρα να μπούμε μπροστά σε μια προσπάθεια συλλογική που θα ανοίξει δρόμους και για τις γενιές που έρχονται.
Τι κάνουμε σήμερα; Τίποτα δεν κάνουμε

Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει

Μετακόμιση γραφείου αυτή τη φορά, η αιτία της μικρής απουσίας. Πολλές μετακομίσεις σ’ αυτή τη ζωή, πολλές απώλειες κάθε φορά και πολλές ελπίδες. Την ίδια στιγμή που συσκευάζεις το παρελθόν σου σε χαρτόκουτα, την ίδια στιγμή, ανοίγεις δρόμους για το μέλλον. Για όλα αυτά κάποια άλλη στιγμή, σήμερα μια μαυρίλα απλώνεται στη χώρα, οι ψυχές πλακώνονται από απαισιοδοξία, από την ταγκή γεύση της ήττας.
Αυτές της μέρες της απουσίας χωρίς, κάποια επιχειρήματα που να δικαιολογούν την αισιοδοξία, από αίσθημα αυτοσυντήρησης περισσότερο, επαναλαμβάνω:
«Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, δεν τη σκιάζει φοβέρα καμιά. Μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει και ξανά προς τη δόξα τραβά» και να σκεφτεί κανείς ότι στο στρατό κινδύνευσα με φυλάκιση, γιατί αρνήθηκα να το τραγουδήσω. Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα, εκτός φοβερού σεισμού, που θα την σκεπάσει η θάλασσα, δεν πεθαίνει, οι άνθρωποι όμως;
Παρακολουθώντας χθες ένα παλαιότερο ελληνικό σήριαλ γυρισμένο το 1995, πάλι για οικονομική κρίση ο λόγος και όμως χωρίς να την ξεπεράσουμε ποτέ, αντέξαμε.
Πολύ χειρότερη από την χρεοκοπία, ίσως και από την μακρά ύφεση που αναγγέλλεται, είναι η μοιρολατρία, το άφημα στην πτώση, η αποδοχή της ήττας χωρίς αγώνα, χωρίς σκέψη, δεν μας αξίζει αυτό.

Το πολιτικό προσωπικό είναι κατώτερο των περιστάσεων, αφού στο ενεργητικό του, εμπορεύτηκε ελπίδες καλλιέργησε τη συναλλαγή, έσπειρε τη διαφθορά, πώς να εμπνεύσει πίστη και κουράγιο στον δοκιμαζόμενο λαό.
Η ιστορία όμως του καθενός, που πολλές φορές σ’ αυτή τη διαδρομή την έχει κλείσει σε χαρτόκουτα, για άλλη μια φορά θα εγγυηθεί τη συνέχεια της πορείας και το δικαίωμα στο όνειρο.