Απολογούμαι

Στο τέλος της χρονιάς, απολογούμαι. Κοιτάζω πίσω να ελέγξω την κίνηση, κοιτάζω μπρος σε αυτά που έρχονται. Ξανακοιτάζω πίσω. Τα μπαλκόνια φωτισμένα αναβοσβήνουν, φίλοι που δεν ζουν ή δεν είναι τόσο φίλοι.

Κάθε αλλαγή του χρόνου γράφεται με παρουσίες και απουσίες, η σκέψη τρέχει διαρκώς στις άδειες θέσεις στο τραπέζι, στον χρόνο που μας καταπίνει.

Άχρονος ο χρόνος από πάντα του με πολεμά. Όλα αυτά τα χρόνια πίσω, προσπάθησα να κλέψω κάποιες του στιγμές. Ίσα που πρόλαβα κάποια ανεπαίσθητα αρώματα, κάποιες θαμπές αχτίδες, ένα παλιό κονιάκ και λίγο Χατζιδάκι. Α! να μην ξεχάσω και εκείνο το άγγιγμα που κουβαλάω ακόμα σφιχτά στο δεξί μου χέρι…

Βλέπετε οι λέξεις όταν τις αφήσουμε ελεύθερες, πως συναντάνε την αλήθεια;

Με μειονέκτημα ξεκινάμε αλλά είμαστε ακόμα στην αρχή. Όλος ο χρόνος μπροστά μας. Και ό,τι ήρεμο, δεν είναι πάντα όμορφο και εύκολο να διαχειριστεί. Πνίγει!

Θα συμφωνήσω, με μείον ξεκινάμε. Και το μείον αποτέλεσμα είναι, το θέμα είναι πως το αντιλαμβανόμαστε. Δε λέω έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας, η πορεία όμως γίνεται πιο ελκυστική.

Η νίκη, κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, δικαιολογημένα φέρνει ξέφρενους πανηγυρισμούς. Δυστυχώς κουβαλάμε την ποινή λες και έχουμε υποπέσει στο προπατορικό αμάρτημα. Φορτωμένοι συμβιβασμούς, σε μια εύθραυστη ισορροπία, που να πάμε; Είναι ασφαλέστερες οι ψευδαισθήσεις απ’ αυτήν την πραγματικότητα.

Τι κάνουμε; Δυστυχώς, τίποτα από ότι συμβαίνει γύρω μας δεν μας εμπνέει την έξαρση κάποιας δράσης. Και εγώ εκεί που χρησιμοποιούσα κοφτές προτάσεις και τελείες, γέμισα μακρινάρια και ερωτηματικά. Ο κόσμος αισθάνεται απογοητευμένος, ταπεινωμένος και εξαπατημένος απ’ όλες τις μεριές. Μια ανυπόφορη ψευδολογία που δεν ξεγελά πια κανένα.
Για άλλη μια φορά θα μαζέψω τα κατεστραμμένα σκηνικά της φαντασίας μου και θα προσαρμόσω το όνειρο επάνω σε κρανίου τόπο.
Έχω ανάγκη να πιαστώ από κάποια φαντασίωση, πρέπει πάλι, έστω με κάποιο ψέμα να κινήσω την προσοχή μου, να ερεθιστώ. Να περιμένω...

Τέρμα πια τα ΚΤΕΛ

Είναι η περίοδος της εκπνοής και αυτού του χρόνου. Το μέτρημα προς τα πίσω καλά κρατεί.
“ Η βροχή ξεφλούδιζε τα βρόμικα τζάμια του τρένου. Δαντέλες από σταγόνες και κατάλοιπα προηγούμενων αφρικανικών κόκκινων βροχών, έδιναν μάχη επιβίωσης” γράφει ο Γιάννης Ξανθούλης...

«Μας πήραν και τα τρένα, μας πήραν και τα λεωφορεία». Σήμερα το μόνο που μας παίρνει από καιρού εις καιρόν είναι η μελαγχολία. Που μεγαλώσαμε, που φύγαμε, που δεν αλλάξαμε, που νικήσαμε, που χάσαμε, που οπισθοχωρήσαμε, ό,τι τέλος πάντων κάνει ένας άνθρωπος στη ζωή του. Βάζαμε τα γέλια ακούγοντας τους μεγάλους να λένε τις ιστορίες τους και κουνάγαμε το κεφάλι με συμπόνια, που μόνο αναμνήσεις είχαν οι κακόμοιροι. Σήμερα μολονότι δεν είμαστε ακόμα σ’ αυτή την ηλικία, που η ζωή υστερεί έναντι της μνήμης, όταν τυχαίνει να μαζευόμαστε, τα ίδια και χειρότερα κάνουμε. Μου θύμισε ένας φίλος τις προάλλες το νεροπόλεμο στα Εξάρχεια (όχι δεν είμαστε αναρχικοί). Ύστερα από ένα εξευγενισμένο μεθύσι φέραμε το χωριό μας στην καρδιά της πρωτεύουσας. Το νερό από την Μπενάκη 53 έφτασε σχεδόν στην Ομόνοια. Τους πνίξαμε. Ωραία χρόνια; Δεν έχω καταλήξει. Απλώς συνειδητοποιώ ότι μας αθώωνε το γεγονός της άγνοιας, πως ότι είναι να συμβεί θα συμβεί στο μυαλό μας.
Δεν ξέρω αν μάθαμε ποτέ ποιος αξίζει και ποιος όχι. Συνήθως σε λάθος διεύθυνση καταφθάναμε. Αλλά μάθαμε να σηκωνόμαστε, τουλάχιστον μέχρι την μεθεπόμενη γυναίκα, που θα μας ξαναρίξει στο πάτωμα. Λέω την μεθεπόμενη γιατί την επόμενη την τσακίζαμε εμείς. Έτσι πάνε αυτά Σε πόνεσαν, κάποια θα λεηλατήσεις. Μέχρι να βρεθείς σε θέση άμυνας και πάλι. Και ύστερα δεν ήρθαν οι μέλισσες αλλά ο “εκσυγχρονισμός”.
Τέρμα πια τα ΚΤΕΛ και το άγχος να βρεθεί ΤΑΞΙ. Πηγαινοερχόμαστε με το δικό μας αυτοκίνητο. Πήραμε και τηλεόραση πλάσμα για το πατρικό που έγινε εξοχικό. Όταν λέγαμε παραμύθια, δεν είχαμε ιδέα πόσο άγρια είναι τα παραμύθια.
Δίκιο έχεις κυρία μου που επιμένεις να μας θυμίζεις με μια βραχνή μελαγχολία τις σημερινές «αξίες», που αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για να κάνουμε Χριστούγεννα.
«Από τη Χιονάτη δεν έχουμε νέα. Υποθέτω θα παντρεύτηκε και αυτή έναν εξίσου χιονάτο άνδρα που όταν τον ρωτάει – Αγάπη μου, ποια ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής σου;- Θα της απαντά – Η άτοκη!»
«Εορτοδανεια πήρατε; Χιονοαλυσίδες; Δεν πήρατε χιονοαλυσίδες, πως θα κάνετε Χριστούγεννα;»

Δεν θα στο πω…

Δεκέμβρης. Χειμώνας και με τη βούλα. Χριστούγεννα. Εκεί που κλείνω απαισιόδοξα έρχεται η επόμενη λέξη να ανοίξει μια χαραμάδα. Μπορεί η ιστορία να επαναλαμβάνεται, ο χρόνος όμως δεν γυρίζει πίσω. Τα γεγονότα, όσο και αν μοιάζουν μεταξύ τους, σε άλλο χρόνο είναι άλλα. Και αυτή η κρίση που αποτελεί ένα κομμάτι του παρόντος μας, δεν είναι τίποτα άλλο από μια κουκκίδα στις πολλές που συνθέτουν τη ζωή μας. Κάποια στιγμή θα μπει στο φάκελλο της ιστορίας μας, θα ταξινομηθεί και θα περιμένει μέχρι να συμπληρωθεί και να κλείσει...
Ο,τι ζήσαμε πριν την κρίση τα ζήσαμε,ακόμα και αν αποκτήσουμε την αγοραστική δύναμη που είχαμε, η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική. Τίποτα δεν αφήσαμε στη μέση, αυτή είναι η ζωή μας και συνεχίζεται. Καταλαβαίνω, δεν είναι εύκολο για το καθένα να βλέπει την μεγάλη εικόνα.. Δεν είναι εύκολο να χάνεται στην απεραντοσύνη του ουρανού και να μονολογεί μια κουκκίδα είναι γη και μεις ούτε κουκκίδα και ταυτόχρονα να γίνεται ο ίδιος ουρανός

.
Ας ξεκινήσουμε με την παραδοχή, ότι η κρίση πέρασε, πως αλλιώς θα μπορούσαμε σήμερα να σταθούμε όρθιοι, αν δεν προσπεράσουμε αυτό που μας συμβαίνει στο παρόν μας και δεν σπρώξουμε πίσω σε παρελθόντα χρόνο όλα αυτά που ζούμε; Αν το καλοσκεφτούμε κάθε κλάσμα του δευτερολέπτου, που βιώνουμε, στα περασμένα προστίθεται.Υπό αυτήν την έννοια η κρίση τελείωσε. Για να το εμπεδώσουμε αρκεί τα κλάσματα του δευτερολέπτου να τα βαπτίσουμε χρόνια 2010 – 2019 και συνεχίζουμε. Και συνεχίζουμε ευτυχισμένοι άνθρωποι, που έχουν να διηγηθούν τραγωδίες. Όχι αυτές που συμβαίνουν, αυτές που μας συνέβησαν. Θα μου πείτε “οι ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν έχουν ιστορία” όπως μας λέει ένα γαλλικό γνωμικό. Δεν έχουν να σου αφηγηθούν τραγωδίες. Δεν έχουν ήττες στο ενεργητικό τους. Δεν συμφωνώ! Η ευτυχία πηγάζει μέσα από τη δυστυχία, όπως η αγάπη μέσα από τον πόνο . Θα συνεχίσουμε λοιπόν χωρίς την κρίση που μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια, άλλα αυτή δεν θα είναι πια κρίση θα είναι η ζωή μας. Θα συνεχίσουμε να ζούμε με εκείνο το παλιό τραύμα, που μπορεί να πονάει στο κρύο, για πόσο καιρό ακόμα όμως θα παραπονιόμαστε για το κτύπημα που το προκάλεσε. Θα συνεχίσουμε με λιγότερα λόγια και περισσότερη ζωή Με αφετηρία αυτό το ερώτημα να προσπαθήσουνε να δώσουμε την απάντηση όχι με λόγια, με ζωή! Θα μου πείτε φιλολογείς γιατί η κρίση σου έκλεψε τη μισή ζωή, σ' εκείνον που την έχασε όλη τι του λες; Θα ξεκινήσεις παρηγορητικά, όπως θυμάμαι σε ένα παλαιότερο κείμενο ο Οδυσσέας Ιωάννου και στο τέλος θα αισθανθείς μαλάκας.
“Έχει αρχίσει μια άλλη ζωή, οι ομορφιές είναι δίπλα σου. Οι άνθρωποι, οι φίλοι, τα αισθήματα, ο έρωτας, τα παιδιά σου, η θάλασσα, η μουσική, τα βιβλία, οι μικρές καθημερινές δημιουργίες. Πώς να σου τα πω όμως και να μην αισθανθώ χοντρομαλάκας, όταν μου λες πως πρέπει να ζήσετε τέσσερις άνθρωποι με εξακόσια ευρώ τον μήνα; Και είσαι ήδη σαράντα πέντε; Και υποψιάζομαι πως αυτό θα είναι για πάντα πια;” Δεν θα στο πω...

Μόνο να θυμηθώ...

Μακάρι να μπορούσα να απαγορεύσω τα βήματα προς τα πίσω. Θέλω άλλα δεν μπορώ. Υπάρχει ένα παρόν που τροφοδοτεί και ενισχύει το φόβο για το μέλλον. Αισθάνομαι αδύναμος να προγραμματίσω στοιχειωδώς τη ζωή μου. Αυτό δεν συνέβαινε πάντα, από τον πόλεμο και μέχρι την οικονομική κρίση, κάθε μέρα όλο και ένα βήμα μπροστά, όλο και ένα μέτρο πιο ψηλά. Σήμερα αισθάνομαι να μας πλακώνει το παρόν, γι΄αυτό κοιτάζω πίσω, για να αντέξω και να ανοίξω μια αχτίδα φωτός προς το μέλλον.

Ξαναδιαβάζοντας το παρελθόν δεν επιχειρώ να το εξωραΐσω, άλλωστε αυτή η συναναστροφή μαζί του, σε φέρνει σε επαφή με τα πεθαμένα, στην παρούσα φάση όμως, εκθέτοντας τους φόβους μου να δώσω το ανάλογο σχήμα στο παρόν μου.
Κάποιους η νοσταλγία τους βυθίζει στη θλίψη. Είναι αυτοί που παραβλέπουν το χρόνο, ακινητοποιημένοι στο παρελθόν, δίνουν στα γεγονότα μια συνέχεια, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι εκείνοι που ήταν τότε, είναι αυτοί που είναι σήμερα. Όχι δεν νοσταλγώ και δεν επιθυμώ κάτι ξανά. Μόνο να θυμηθώ προσπαθώ. Και είναι ο χρόνος που σε οδηγεί αναγκαστικά στις αποθήκες. Εκεί που έχουν στοιβαχτεί χιλιάδες εικόνες, έτοιμες να σου καλύψουν το κενό. Πολλές φορές γυρίζω πίσω. Από το πρόσφατο παρελθόν, μέχρι τα χρόνια της νεότητας μου. Όχι δεν θέλω να γυρίσω πίσω. Μόνο τη μνήμη μου εξασκώ. Οι μεταφερόμενες εικόνες από τα βάθη του δικού μου χρόνου, αποκτούν μια άλλη διάσταση. Με εκπλήσσουν ευχάριστα. Γίνονται ένα καινούργιο κομμάτι εμπειριών, με πρόσφατες ημερομηνίες.
Σ ’ αυτόν τον τόπο, που το χώμα υποχωρεί, που η γη βουλιάζει και μας έχει αφήσει μετέωρους, είναι ανάγκη να γυρίσουμε σε κείνες τις σταθερές, που έγιναν ποιήματα, έγιναν στίχοι, έγιναν τραγούδια και έμειναν.
Δε σας κρύβω, δυσκολεύομαι σ’ αυτήν την καθημερινή επικοινωνία. Δυσκολεύομαι σε μια προσπάθεια ν’ αλλάξω τα κλισέ. Αφαιρώ λέξεις, διαφοροποιώ τη σειρά, αυθαιρετώ, χρησιμοποιώντας πολλές φορές, αδόκιμους όρους, όχι για να πρωτοτυπήσω, αλλά για να κρατήσω στη ζωή λέξεις, που απ’ την κατάχρηση αδυνατούν να αποδώσουν το πραγματικό τους νόημα.
Δυσκολεύομαι ακόμα περισσότερο αυτήν την περίοδο, γιατί μπροστά στην ανυποληψία της πολιτικής, χρειάζονται λέξεις μαχαίρια, που θα σηματοδοτήσουν τη νέα εποχή. Που θα δώσουν μια άλλη αισθητική. Που θα υπερασπίζονται την αλήθεια