Απόπειρα για να σωπάσουν οι σκιές

Θυμάστε ένα κείμενο που έγραψα παλιότερα για τις ευεργετικές επιπτώσεις της πρεσβυωπίας; Ε! λοιπόν αυτή η καλπάζουσα πρεσβυωπία,  που λειτουργεί  σε αντιστάθμισμα του χρόνου του αδυσώπητου, σβήνει πολλά από τα μελαγχολικά σημάδια του. Αφαιρεί στα δικά μας, στραβά μάτια πολλά χρόνια που μας επιβαρύνουν. Στον καθρέπτη συνεχίζουμε να βλέπουμε, αφού δεν βλέπουμε, καστανά τα γκρίζα μας μαλλιά και χωρίς ίχνος ρυτίδας το αυλακωμένο πρόσωπό μας. Μας ενεργοποιεί  τη μνήμη και αυτό είναι μεγάλο πλεονέκτημα στην ανηφόρα της ζωής. Στην ανηφόρα; Ποια ανηφόρα, μακάρι να είχε πολλά χιλιόμετρα ακόμα και ας μας δυσκόλευε. Το ευχάριστο είναι ότι το μέγεθος του βαθμού,  φτάνει στο σημείο, να συνεχίζουν τα μάτια μας, να βλέπουν  ανήφορο τον κατήφορο, που έχει ξεκινήσει.   Και προχωράμε και προχωράμε…   χωρίς κίνδυνο να γλιστρήσουμε, αφού οι άγιες μέρες της νεότητας μας επανέρχονται στη μνήμη και μας στηρίζουν.   Έτσι γλυκά θα βουλιάξουμε χωρίς να το μάθουμε ποτέ. Αυτοί που φεύγουν, από την τσέπη τους δε λείπει το εισιτήριο της επιστροφής και ας μην γυρίσουνε ποτέ...

Σε μια παλαιότερη συνέντευξη ο Θάνος Μικρούτσικος δήλωνε, ότι έχει συμφιλιωθεί με την ηλικία του αλλά και με το θάνατο.. «Μέχρι τώρα τον κερδίζω στα σημεία, ξέρω βέβαια ότι κάποια στιγμή σε κάποιο γύρο θα με ρίξει στο καναβάτσο»

Κακή κουβέντα ανοίξαμε, έχουν προηγηθεί φτυσιές και μούντζες. Ας δούμε όμως κάποια αποσπάσματα  όπως τα σταχυολόγησε η φίλη μου η Ελένη,  από μεγάλους συγγραφείς, που αναφέρονται στο θάνατο και στο χρόνο. Για να ξορκίσω το κακό, τα γράφω χωρίς το φόβο του θανάτου.

Ο Σικελιανός επέμενε πως η ζωή δεν είναι παρά «μέγιστη πρόβα θανάτου». Ο Σνάιτερ ότι η γραφή είναι «απόπειρα για να σωπάσουν οι σκιές» και τίποτα δεν μπορεί να γραφτεί «χωρίς φόβο θανάτου».

Ο Εβερετ στην «Αμερικάνικη έρημο» ότι «ο θάνατος είναι ένα σημείο στο χρόνο χωρίς διαστάσεις, χωρίς νόημα, ασήμαντο, αλλά περιέχει όλες στις γνώσεις περί ζωής». Κι ο Μπόρχες υπογράφοντας το ανυπέρβλητο «Τώρα μπορώ να ξεχάσω. Φτάνω στο στόχο μου/ στην άλγεβρά μου, στην κλείδα/ και στον καθρέφτη μου/ Σύντομα θα ξέρω ποιος είμαι» μας προϊδέασε ότι ενδεχομένως τότε και να λύνεται ο γρίφος.

Ο ύψιστος γρίφος ζωής που μας αποκαλύπτεται πια σε μάταιο χρόνο.

Διότι η αναμέτρηση με την απώλεια μπορεί να αποτελεί μέγα γεγονός και αφετηρία για την δημιουργία, αλλά η αναμέτρηση με τον θάνατό σου είναι το μέγιστο. Κι αυτό το αποδεικνύει η ίδια η δημιουργία.

Καθόλου τυχαίο το ότι μεγάλοι συγγραφείς  επιλέγουν να αντιμετωπίσουν τον θάνατο μετωπικά λίγο πριν από το τέλος. Απίστευτο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος προσέγγισής τους, φυσικά.

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες στις «Θλιμμένες πουτάνες» μιλώντας για έρωτα πάλι στον θάνατο κλείνει το μάτι. Υπενθυμίζοντάς μας τα ανυπέρβλητα  «Δάκρυα του έρωτα» του Μπατάιγ.

«Ακόμα και η ηθική είναι υπόθεση χρόνου» σκέφτεται ο ηλικιωμένος δημοσιογράφος της ιστορίας του, που αποφασίζει να γιορτάσει τα ενενηκοστά του γενέθλια κάνοντας στον εαυτό του δώρο μια νεαρή παρθένα. Εκείνη θα του χαρίσει το χαμένο του χρόνο. Κι αυτός θ’ ανταποδώσει με  παρελθόν  και μια επινοημένη ιστορία. Επειδή «όπως τα πραγματικά γεγονότα ξεχνιούνται, έτσι και μερικά που δεν έγιναν ποτέ μπορεί να βρίσκονται στις αναμνήσεις».

Ένας ο θάνατος, αλλ’ αναλόγως τη θέση μας, το νόημα άλλο.

Και προχωράμε,  σ’  αυτήν τη συναρπαστική διαδρομή, την κατηφόρα, που  ευτυχώς δεν βλέπουμε, πάντα με την θεωρία στο τσεπάκι να ντύνει την πράξη, έχοντας κατά νου,  ότι ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα…