Των Ελλήνων οι κοινότητες

Επειδή άνοιξέ σιγά σιγά η συζήτηση για διορθώσεις στον “Καλλικράτη” παραθέτω ένα παλαιότερο κείμενο που γράφτηκε τους πρώτους μήνες μετά την εφαρμογή της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης. Δυστυχώς πέρασαν 7 χρόνια, άλλαξαν κυβερνήσεις, είχαμε και “πρώτη φορά αριστερά”. Και τίποτα δεν άλλαξε...Η Νέα Διοικητική μεταρρύθμιση στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δυστυχώς δεν υπαγορεύτηκε από την αποτυχία της προηγούμενης. Βιαστικά και χωρίς την ανάλογη προετοιμασία, ενταγμένη κυρίως στην αντιμετώπιση των δημοσιονομικών, προβλημάτων της χώρας, δείχνει από τους πρώτους μήνες της εφαρμογής της, τις έν γενείς αδυναμίες της. Η δημιουργία μεγάλων δήμων, δεν συνοδεύτηκε από τις ανάλογες χρηματοδοτήσεις και το ζωντάνεμα των κοινοτήτων, που όλοι προσδοκούσαμε, κάτω από τις παρούσες συνθήκες, αποτελεί όνειρο θερινής νυχτός.

Τις προάλλες ένας έμπειρος αυτοδιοικητικός, με προέτρεψε να πάω μια βόλτα σε μια μεγάλη κοινότητα της βόρειας Κέρκυρας, να μιλήσω με τον πρόεδρο του Κοινοτικού Συμβουλίου, για να διαπιστώσω αυτό που έγραφα σε παλαιότερο άρθρο μου «…Αν δεν ζωντανέψουν οι κοινότητες, ξεχάστε τον Καλλικράτη. Το πως είναι μια άλλη ιστορία, που μάλλον θα έπρεπε να είχε προηγηθεί. Δυστυχώς το πολιτικό προσωπικό, σε ένα μεγάλο βαθμό, που βρίσκεται σήμερα στα κοινοτικά συμβούλια, απλώς συμπλήρωσε ψηφοδέλτια. (μετά από επτά χρόνια θα προσθέσω και στο κεντρικό ψηφοδέλτιο).
Έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη, ότι η ανάπτυξης της πόλης και η ανάδειξη του μνημειακού χαρακτήρα της, αντανακλά σε ολόκληρη την Κέρκυρα. Για να είμαστε δίκαιοι όμως, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι η σχέση της πόλης με την ύπαιθρο στην ουσία είναι ισότιμη. Η προκοπή του χωριού είναι και προκοπή της πόλης…».
Η ιστορία μας διδάσκει, πως περίοδοι ακμής και υψηλής δημιουργικής δραστηριότητας των Ελλήνων, υπήρξαν εκείνες που διαπνέονταν από το κοινοτικό πνεύμα και ήθος.

Ελαιογραφία  του tony jones (Πλατεία του  χωριού Γιαννάδες)
Και στην αρχαιότητα και στη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας μέχρι το 1922, οι κοινότητες θα συντελέσουν αποφασιστικά στην ακμή του νεώτερου Ελληνισμού.
Κατά τον Αριστοτέλη η ελληνική Πόλις συγκροτείται από Κοινότητες και οι κοινότητες από Οίκους. Η μικρή πόλις συμπίπτει με την κοινότητα, η μεγάλη περιλαμβάνει πολλές κοινότητες. Η οικογένεια και η κοινότητα είναι αναγκαίες για το ζην, ενώ η πόλις για το ευ ζην.
Το κεντρικό χαρακτηριστικό του ελληνικού κοινοτικού προτύπου είναι η ολική αυτονομία αλλά και το μικρό μέγεθος. Καθώς από καταβολής ελληνικής εξατομίκευσης τίθεται σε προτεραιότητα το αδιαμεσολάβητο κοινωνείν, οι Έλληνες φτιάχνουν μικρές κοινότητες, ώστε το πολιτικό πεδίο να ρυθμίζεται από τις προσωπικές σχέσεις. Απεχθάνονται τη διαμεσολάβηση των σχέσεων από απρόσωπες λογικές μηχανές.
Η διοικητική μεταρρύθμιση έχει πολύ δρόμο ακόμα. Δυστυχώς είμαστε αναγκασμένοι, αυτά που δεν έγιναν πριν την εφαρμογή της, να γίνουν στην πορεία. Σήμερα λοιπόν θα χρειασθεί να «ανακαλυφθεί» εξ αρχής η συλλογική υπόσταση της κοινότητας. Να προταθεί ο συνειδητός έλεγχος της ζωής των πολιτών από τους ίδιους, με συμμετοχή όλων στη δημόσια ζωή. Ο αληθινός διάλογος, η διαβούλευση και η συναπόφαση σε κοινοτικές, συνοικιακές και δημοτικές συνελεύσεις που θα συνεργάζονται σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, αποτελούν αναγκαία βήματα αυτής πραγματικά δύσκολης διαδικασίας.