Στα ψιλά γράμματα η ουσία

Που βρίσκεις θέματα κάθε μέρα; Κάθε στιγμή και θέμα, φτάνει να την προσέξεις. Η ζωή είναι απείρως πλούσια, δεν περιγράφεται. Τα θέματα δεν τελειώνουν ποτέ, ούτε φθείρονται «νέος κάθε μέρα ο ήλιος έλεγε ο Ηράκλειτος» εμείς μόνο κουραζόμαστε και ξεφτίζουμε.
Το μυστικό είναι απλό γραφεί ο Νίκος Δήμου. «πρέπει να βιώνεις κάθε στιγμή με τόσο ένταση σαν να είναι η τελευταία σου. Πρέπει να μάθεις ν’ ακούς σαν τους τυφλούς, να βλέπεις σαν τους ζωγράφους, να νιώθεις σαν τους ερωτευμένους».

Αυτή είναι η ουσία του χρονογραφήματος: η ανάδειξη του καθημερινού, σε σημαντικό, η απόσταξη σημασίας από το ασήμαντο. Ειδήσεις και σχόλια και γεγονότα γεμίζουν τις σελίδες της εφημερίδας. Κάπου όμως όλα αυτά δεν έχουν και πολλή σχέση με τη ζωή. Τα κίτρινα φύλλα του φθινοπώρου μπορεί να είναι η σημαντικότερη είδηση των ημερών. Δύσκολα θα γίνει πρωτοσέλιδος τίτλος.
«Στην εφημερίδα» γράφει ο Δήμου, η ζωή εδρεύει άλλου. Στις μικρές αγγελίες. Τις κηδείες και τους γάμους. Στα «ψιλά» νέα. Τι είναι πιο σημαντικό για έναν άνθρωπο; Μα το ότι γεννιέται, παντρεύεται, μετακομίζει, αγοράζει, ψάχνει δουλειά, φιλενάδα, αυτοκίνητο. Το ότι πουλάει, συνεταιρίζεται, πεθαίνει. Όλα αυτά με στοιχεία των έξι. Εκτός αν είσαι επώνυμος (κι αλίμονο σου τότε!).
Οι πρωτοσέλιδοι τίτλοι συνήθως είναι παιδιά της σκοπιμότητας. Αντικρούονται από τη μια εφημερίδα στην άλλη. Διαψεύδονται επίσημα και ανεπίσημα. Ενώ οι κηδείες κτλ., είναι οι μόνες σίγουρες ειδήσεις στον ελληνικό Τύπο.
Το χρονογράφημα είναι με το μέρος των μικρών, των ταπεινών συμβάντων. Καλλιεργεί την καθημερινότητα, που αντιπροσωπεύει το 99% της ζωής. (Το υπόλοιπο είναι τα “γεγονότα”, τα πρωτοσέλιδα). Και προσπαθεί με στοχασμό, ευαισθησία και ύφος να πλουτίσει τη ζωή με ζωή.
Πριν από έναν αιώνα ο Φρειδερίκος Νίτσε είχε γράψει: "Άλλα εκατό χρόνια εφημερίδες - και όλες οι λέξεις θα βρωμάνε". Είμαι, σίγουρος πως δεν εννοούσε το χρονογράφημα. Γιατί σ' αυτό, αν είναι σωστό, οι λέξεις πρέπει να ευωδιάζουν.
Υπάρχουν μέρες που έχεις τόσα πολλά να γράψεις και δυσκολεύεσαι στην επιλογή, μπροστά σε ένα λευκό χαρτί θυμάμαι έκανα κύκλους, το κείμενο που ακολούθησε και δημοσιεύτηκε εδώ και κάποια χρόνια απ’ αυτήν εδώ τη στήλη είχε τίτλο «Η ζωή μας κύκλους κάνει». Μια φράση είναι αρκετή όπως «Ν’ ανοίξει το παιχνίδι» για να γράψεις όχι ένα αλλά πολλά κείμενα και μάλιστα με διαφορετικές κατευθύνσεις.
Υπάρχουν πολλά σημαντικά που σκεπάζονται από την φλυαρία της επικαιρότητας και όχι κάθε μέρα, κάθε ώρα κάθε στιγμή γίνονται αφορμή για όσους τα προσέχουν.