Θα τον ξαναθυμηθούμε…

Τον θυμήθηκα διαβάζοντας μια τελευταία συνέντευξη του, στην τηλεόραση που δημοσίευσε η «Κυριακάτικη ελευθεροτυπία». Με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο μέναμε στην ίδια πολυκατοικία, οδός Πετσόβου δίπλα στον λόφο του Στρέφη. Μια καλημέρα είχαμε, εγώ όμως τον θαύμαζα από παλιά, από την περίοδο της δικτατορίας, από το «εκείνος και εκείνος», από τις παραστάσεις που έδινε μονός του τις Δευτέρες, όταν τα θέατρα ήταν κλειστά… Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δέκα χρόνια από το θάνατο του ξεχωριστού ηθοποιού. Αξίζει τον κόπο να διαβάσει κανείς όσα επιχειρούσε από τότε να πει ο Διαμαντόπουλος.

Την καλύτερη απάντηση σε όσα συνεχίζουν να ακούγονται από πολιτικούς αναλυτές για τους «γνωστούς αγνώστους», τη «βία της νεολαίας» και την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου είχε δώσει, και μάλιστα από την τηλεόραση, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος το Νοέμβριο του 1995, Δύο μέρες μετά την έγκριση της πρυτανείας του ΕΜΠ να καταλυθεί το άσυλο και να εισβάλουν τα ΜΑΤ. Ήταν τότε που είχαν συλληφθεί όλοι, όσοι βρίσκονταν μέσα στο Πολυτεχνείο (πάνω από 500), και παραπέμφτηκαν σε μαζικές δίκες. Θεωρήθηκε εκείνη την εποχή ότι εξουδετερώθηκαν μια για πάντα οι «γνωστοί άγνωστοι».
Ο Διαμαντόπουλος φιλοξενήθηκε τελικά στην εκπομπή «Κίτρινος Τύπος», μαζί με τον καθηγητή του Παντείου Γιώργο Ρούση (τον μόνο με τον οποίο μπόρεσε να συνεννοηθεί στην πορεία της συζήτησης), τον τότε πρύτανη του ΕΜΠ Νίκο Μαρκάτο, δύο γονείς νέων που είχαν συλληφθεί και δύο «αγανακτισμένους» πολίτες.
Απορώ πως δεν θυμήθηκε κανείς αυτά που είπε τότε ο Διαμαντόπουλος όταν έγινε η τελευταία εξέγερση της Νεολαίας
Γιατί βρήκε στη τηλεόραση «Αισθάνθηκα μια ενοχή, αν δεν μιλήσω μπροστά σ' αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα που για μένα αποτελούν ιστορική στιγμή. Ένα κανάλι έδειξε παρόμοια σκηνή με το ξυλοκόπημα ενός φοιτητή επί χούντας. Αυτό το γεγονός είναι πράγματι συγκλονιστικό».
Οι « γνωστοί - άγνωστοι» «Πιπιλάμε την καραμέλα όλοι μας - και σ' αυτό βοηθήσανε κι οι δημοσιογράφοι οφείλω να πω - περί γνωστών αγνώστων. Για μένα είναι ένα σημείο, όπου αρχίζει ο συμβιβασμός. Αρχίζει, δηλαδή το παζάρι. Ποιοι είναι οι γνωστοί άγνωστοι και ποια είναι τα παιδιά, τα οποία αυθόρμητα βγάζουν την κραυγή, γιατί δεν μπορούν αλλιώς. Όσο μεγάλοι κι αν είναι, δεκαοκτάχρονοι, εικοσάχρονοι, δεν έχουν συνειδητοποιηθεί πολιτικά, ούτως ώστε να οργανωθούν και να δώσουν τη μάχη τους οργανωμένα, σωστά και αποτελεσματικά. Και το δωδεκάχρονο ακόμα εισπνέει, εισπράττει ένα σμπαραλιασμένο κράτος που δεν πιστεύει πουθενά. Εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις που πιθανόν υπάρχουν, όλο το πολιτικό φάσμα είναι σμπαραλιασμένο, είναι ψευδές. Ψεύδεται. Ψεύδεται απέναντι στο λαό κι εγώ το θεωρώ προδοσία. Αυτά λοιπόν τα παιδιά εισπράττουν αυτό το μπλοκάρισμα και δεν ξέρουν πώς να το εκφράσουν. Το εκφράζουν έτσι. Χτυπώντας, καταστρέφοντας, κάνοντας αυτές τις πράξεις τις καταδικαστέες όπως λέμε όλοι - που για μένα δεν είναι καταδικαστέες. Γι' αυτά τα παιδιά, αυτό ήταν μια κραυγή. Όταν πέταγαν το σκαμνί, πετάγανε το κράτος, πετάγανε αυτή τη γελοιότητα. Δεν ήταν λοιπόν η καταστροφή. Η καταστροφή ήταν μία κραυγή, ήταν μια θέση, μια στάση. Έτσι πρέπει να το δούμε. Εμένα με συγκινεί αυτή η στάση. Συγχωρήστε με».
Η σημασία του ασύλου: «Ποια είναι η διαφορά των τανκς της χούντας με τα ΜΑΤ που μπήκαν στο Πολυτεχνείο; Θα 'θελα να ξέρω ποια είναι η διαφορά. Αυτοί μπήκανε με τα τανκς και εμείς μπήκαμε οπλοφόροι και με τις μάσκες. Με τα ΜΑΤ. Θα 'θελα να ξέρω ποια είναι η ουσιαστική διαφορά. Διότι αν μιλάμε περί ασύλου, όπως οι χριστιανοί πιστεύουν ότι η εκκλησία είναι ένα άσυλο, έτσι κι εμείς πιστεύουμε ότι το πανεπιστήμιο είναι ένα άσυλο».
Για τα όργανα του ΕΜΠ που τα έσπασαν: «Το όργανο αυτό για ένα παιδί, ανήλικο ή ενήλικο, αποτελεί εκείνη την ώρα ένα φραγμό στη δικιά του την ελευθερία. Κι όταν το σπάει αυτό το όργανο είναι η έκφραση μιας κραυγής. Δεν το σπάει για να καταστρέψει».
Για την ανθρώπινη ζωή: «Αυτό που λέει ο κ. Μαρκάτος για το σεβασμό και την έγνοια μας για την ανθρώπινη ζωή είναι μια κουβέντα. Ποια ζωή; Ποια ζωή πάμε να κληροδοτήσουμε σ' αυτά τα παιδιά; Ποια ζωή θα τους μεταφέρουμε; Είμαστε περήφανοι γι' αυτή τη ζωή; Βεβαίως κάθε ζωή είναι σεβαστή. Τρέμουμε όλοι μην πάθει τίποτα το παιδί μας, μην πάθει τίποτα ο αδελφός μας. Αλλά ποια ζωή; Το πρόβλημα είναι πριν».
Για την αστυνόμευση: «Κάποτε με κάλεσαν σε ένα δικαστήριο για μια θεατρική παράσταση, η οποία ήταν πράγματι φοβερή, φρικτή. Αισχρολογούσαν. Ήταν φοβερά τολμηρή και σε σοκάριζε. Το ζήτημα στο δικαστήριο ήταν αν έπρεπε να επέμβει ο εισαγγελέας για να σταματήσει η παράσταση. Ήμουν τελείως αντίθετος, διότι επρόκειτο περί λογοκρισίας. Η λογοκρισία είναι ταυτόσημη μ' αυτό που ονομάζουμε επέμβαση των ΜΑΤ. Θα 'θελα να αυτοκτονήσω αν μπορούσα να δεχτώ ποτέ, να ευλογήσω την επέμβαση των ΜΑΤ. Σε καμία περίπτωση! Ακόμα και στην περίπτωση που θα έπεφταν νεκροί. Θα προτιμούσα αυτό, παρά μία επέμβαση. Δηλαδή πιστεύω ότι σήμερα το καθεστώς είναι μία χούντα με άλλοθι τη δημοκρατία».
Για το ρόλο των νέων: «Ήμουνα κάποτε σε μία σύναξη στο Λονδίνο, που ήμαστε όλοι οι αντιχουντικοί μαζεμένοι. Δεν θέλω να πω ονόματα τώρα. Πολύ γνωστά ονόματα. Λέει ένας σε κάποιον πολύ μικρότερο: Μη μιλάς εσύ, είσαι μικρός, δεν ξέρεις. Κι εκείνος απαντά: Εγώ δεν ξέρω, αλλά δεν έχω σαπίσει σαν κι εσένα».
Για τη Δικαιοσύνη: «Είδαμε όλοι, και το είδε όλη η Ελλάδα και η Αστυνομία βέβαια, πώς ξυλοκοπήθηκε αυτό το παιδάκι που του αλλάξανε τα φώτα. Έχουμε δει αυτεπάγγελτες κατηγορίες εισαγγελέων για ένα εκατομμύριο πράγματα. Εδώ τι έκανε η Δικαιοσύνη; Τι έχει κάνει μέχρι στιγμής η Δικαιοσύνη; Τίποτα. Εκώφευσε».
Για το κάψιμο της σημαίας: «(Η σημαία) είναι ένα πανί που το δώσαν σε έναν ράφτη και που το 'ραψε καταλλήλως και δεν έχει καμία παραπέρα σημασία. Αφήστε με να τελειώσω. Δικαίωμά σου είναι να διαφωνείς. Αυτό που έχει τεράστια σημασία είναι αυτό που υπάρχει πίσω από αυτό το σύμβολο. Συμβολίζει μία κοινωνία πολιτισμένη που ξέρει τους στόχους της, μια κοινωνία αποφασισμένη να ορμήσει, να αγωνιστεί. Αυτό, ναι. Το σέβομαι και το προσκυνώ. Αλλά αυτό το πανί που κάψανε, καλά κάνανε και το κάψανε. Γιατί αυτό το πανί αντιπροσωπεύει μια σαπίλα σήμερα. Να διώξουμε τη σαπίλα πρώτα».
Η διαφορά από τη χούντα: «Η διαφορά μας από τη χούντα είναι τούτη: ότι η χούντα ήταν ένας ξεκάθαρος εχθρός, γι' αυτό και σχεδόν ολόκληρος ο λαός συμμετείχε (στην αντίσταση) ενάντιά της. Σήμερα, υπάρχει μία χούντα -επιτρέψτε μου να πω και έχω συνείδηση αυτού που λέω- η οποία καλύπτεται απ' το άλλοθι της δημοκρατίας. Όταν λοιπόν γίνονται αυτά τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο, με τους βανδαλισμούς -σε εισαγωγικά, διότι εγώ δεν τους κρίνω βανδαλισμούς, είναι μια έκφραση κραυγής- και όλα τα δημόσια πρόσωπα, όλοι οι υπεύθυνοι του κράτους αυτού δεν έχουν συγκινηθεί, δεν έχουν ανατριχιάσει γι' αυτά τα γεγονότα καθόλου, από κει και πέρα καταλήγω στο συμπέρασμα -το φρικτό συμπέρασμα αν θέλετε- ότι οι πράξεις αυτές ήταν λίγες. Αφού δεν ξύπνησαν κανένα. Και ίσως πρέπει να πολλαπλασιαστούν για να ξυπνήσουμε κάποτε».