Το παραμιλητό της σιωπής

Μετά το χθεσινό, δεν έχω τι να γράψω και τι να πω. Η αντίσταση στον πόνο κτίζεται με πέτρες σιωπής, όχι για να περάσει, αλλά για να μη δραπετεύσει το μυαλό και το κλάμα το κάνει γέλιο. Έτσι η ζωή συνεχίζεται και κτίζει πάνω στα χαλάσματα, σε μια αέναη διαδικασία, που η ιστορία επαναλαμβάνει.
Δεν γραφώ σήμερα, για να διαβάσετε, δεν γραφώ για να καταλάβετε, σαν άσκηση παραμιλητού, παυσίπονο για τα κακά παιγνίδια που η ζωή σκαρώνει να το εκλάβετε. Είναι το παραμιλητό της σιωπής, σας ορκίζομαι δεν έχω ανοίξει το στόμα μου. Αποτυπωμένη αμηχανία το αποτέλεσμα, όπως η μουτζούρα με εκείνα τα ακανόνιστα σχήματα όταν παιδεύουμε το χαρτί και το μολύβι. Όταν χαμηλώνουμε τα μάτια για να δούμε το αποτέλεσμα, βλέπουμε ένα κόσμο μπερδεμένο, οι γραμμές γίνονται σχήματα κανονικά, παίρνουν μορφές ανθρώπινες γίνονται θάλασσες και στεριές. Γίνονται ιχνογραφίες παιδικές στους διαδρόμους της παιδιατρικής. Αν υπάρχει Θεός, κάπου είναι κρυμμένος. Για να κλάψει. Ή για να ντραπεί. Συγχωρήστε με οι πιστοί αλλά τι άλλο θα μπορούσε να γράψει ο Ρίτσος όταν η μάνα κλαίει πάνω από το σκοτωμένο της παιδί στην απεργία των καπνεργατών Θεσσαλονίκης;

Ω Παναγιά μου, αν ήσουνα, καθώς εγώ, μητέρα,
βοήθεια στο γιο μου θάστελνες τoν Άγγελο από πέρα.
Κι, αχ, Θε μου, Θε μου, αν ήσουν Θεός κι αν ήμασταν παιδιά σου
θα πόναγες καθώς εγώ, τα δόλια πλάσματά σου.
Κι αν ήσουν δίκαιος, δίκαια θα μοίραζες την πλάση,
κάθε πουλί, κάθε παιδί να φάει και να χορτάσει.
Γιέ μου, καλά μού τάλεγε το γνωστικό σου αχείλι
κάθε φορά πού ορμήνευε, κάθε φορά πού εμίλει:
Εμείς ταγίζουμε ζωή στο χέρι: περιστέρι,
κι εμείς ούτ' ένα ψίχουλο δεν έχουμε στο χέρι.
Εμείς κρατάμε όλη τη γης μες στ' αργασμένα μπράτσα
και σκιάχτρα στέκουνται οι Θεοί κι αφέντη έχουνε φάτσα.
Αχ, γιέ μου, πια δε μούμεινε καμιά χαρά και πίστη,
και το χλωμό και το στερνό καντήλι μας εσβήστη.
Και, τώρα, επά σε ποια φωτιά τα χέρια μου θ’ ανοίγω,
τα παγωμένα χέρια μου να τα ζεστάνω λίγο;
Όταν σηκώσεις τα μάτια ψηλά, είναι ο θυμός που σου τα βγάζει, είναι ο Θεός που κρύβεται και σε κάνει να φωνάζεις. Σε ποιο Θεό να το πεις…

Γιατί;

Όταν η πουτάνα η ζωή τα φέρνει έτσι, και δεν υπάρχει και Θεός να του τα πεις, πας σε χρόνους ανώδυνους προσπαθώντας να σβήσεις ότι αγάπησες εκ των υστερών. Πριν πέντε χρόνια δεν την ήξερα, πριν πέντε χρόνια δεν είχε γεννηθεί. Η προσπάθεια να σβήσεις κάποια χρόνια και να συνεχίσεις από κει που έμεινες, δεν είναι εύκολη, αναγκαία όμως πριν την τρέλα.
Ύστερα και να ζήσει; Σιγά το πράγμα. Στοιβάζεις το ένα πρόβλημα πάνω στο άλλο, αναιρείς τη χαρά ζωής, γιατί δεν σε συμφέρει και λυπάσαι για τη ζωή.
Και αν δεν σου φτάνει λύπη δανείζεσαι για να κτιστεί η λήθη στέρεα και να αντέξεις.
«Παιδί παιδάκι αλλιώτικο, σε λυπάμαι. Θα μεγαλώσεις σε κενό αέρος, θα καείς σαν ίκαρος και θα γεράσεις πολύ γρήγορα. Θα μετράς τα χρόνια με απουσίες, τις απουσίες με κομμάτια από την σάρκα σου, τη σάρκα σου με βαθμούς εγκαυμάτων. Παιδί παιδάκι, αλλιώτικο, μοίρα σου είναι να διασχίζεις τις λεωφόρους του κόσμου αγέρωχο, μιλώντας μόνο σου, ακούγοντας τις λέξεις των άλλων που δεν έχουν μέσα, θα ντύνεσαι τη λύπη τους και θα πίνεις νερό από λίμνες σφαλμάτων. Παιδί παιδάκι αλλιώτικο απ’ τα παιδιά του κόσμου, δεν θα γίνεις πελάτης των Τζάμπο και του Ζαχαριά, δεν θα πιεις καπουτσίνο στα Στάρμπακς και στα Φλοκαφέ, δεν θα οδηγήσεις το 4Χ114 των ονείρων των άλλων. Θα χαθείς μέσα σε σελίδες βιβλίων και σε λέξεις που θα σε προδώσουν. Ο έρωτας σου θα είναι κόκκινος σαν αίμα και σαν φωτιά, η ζωή σου κίτρινη σαν πυρετός και η καρδιά σου τεράστια σαν απορία.»
Γιατί;
Όταν η πουτάνα η ζωή τα φέρνει έτσι, ποιος Θεός και ποιος Διάολος μπορεί ν’ έχει βάλει το χέρι του. Κανένας δεν μπορεί. Γιατί κανένας δεν θα άφηνε τον άλλο. Είναι αυτό που λέμε «δεν το θέλει ούτε ο Θεός ούτε Διάολος», μόνο που δεν είναι τόσο ισχυροί για να το αποτρέψουν.
Όταν η πουτάνα η ζωή τα φέρνει έτσι, τι να πιστέψεις…

Ο Διόνυσος τους καμαρώνει…

Τι σχέση έχει το κερκυραϊκό καρναβάλι με την αποκριά; Αναφερόμαστε φυσικά σ’ αυτό το στημένο, που διοργανώνεται τις τελευταίες δεκαετίες. Εκδηλώσεις χωρίς λαϊκή συμμετοχή χωρίς σάτιρα, χωρίς αυθορμητισμό, φτιαγμένες με μια αισθητική τηλεοπτικού σόου που ανταγωνίζεται επάξια τις πρωινάδικες εκπομπές.
Η Αποκριά είναι μια Διονυσιακή γιορτή που επέζησε, παρά την αντίθετη θέση της εκκλησίας. Στηρίζεται στη σάτιρα, την ανατροπή της καθημερινότητα. Mε το μασκάρεμα, που πίσω από την ανωνυμία της στολής, δίνει την δυνατότητα αλλαγής ρόλων. Αποκριά είναι η κριτική στα κακώς κείμενα της κάθε εξουσίας. Αποκριά σημαίνει σεξουαλική απελευθέρωση, γιορτή για το τέλος του χειμώνα και χαρά για την επικείμενη άνοιξη.
Τι σχέση έχει το καρναβάλι της Κέρκυρας με την αποκριά;
Η παρέλαση, αποκορύφωμα των εκδηλώσεων, είναι και αυτή προσαρμοσμένη στα μέτρα των χορηγών, με «διατεταγμένο» κέφι μπροστά στις κάμερες, δίχως τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας - αν εξαιρέσει κανείς κάποια σωματεία (φιλαρμονικές, μαζορέτες ) που και αυτά σύρονται και περιορίζονται, απλά για να παρελάσουν.
Αυτό το καρναβάλι δεν μας αφορά, έκλεισε πια τον κύκλο του και πρέπει να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος στους κόλπους της τοπικής κοινωνίας, για ένα Καρναβάλι με μεγαλύτερη συμμετοχή, με εκδηλώσεις που να χαρακτηρίζονται από αυθορμητισμό, σάτιρα και πραγματικό κέφι.
Όλα τα παραπάνω για να αντιπαραθέσω μια ελπιδοφόρα προσπάθεια που ξεκίνησε αυθόρμητα από μια μικρή ομάδα Κερκυραίων το 1979, με πρωτεργάτη – ιδρυτή, τον οινολόγο Ανδρέα Στίνη. Στη δεκαετία του 1990 η «Ομάδα Σατυρικού Καρναβαλιού», όπως είναι ο τίτλος της, μεγάλωσε με την συμμετοχή πολλών Κερκυραίων και έδωσε μια άλλη αισθητική, ενώ παράλληλα άνοιξε δρόμους αισιοδοξίας για την αναβίωση του κερκυραϊκού καρναβαλιού στα πρότυπα που το γέννησε.
Όσοι συμμετέχουν στις εκδηλώσεις της ομάδας, έχουν να λένε για το πόσο καλά περνούν σε αυτήν την όμορφη παρέα, με αποδράσεις από την καθημερινότητα, τσιμπούσια γλέντια και τραγούδια, πειράγματα που δεν πειράζουν και αυθορμητισμό εγγύηση για να μην οδηγηθούν στο «δήθεν». Τους βλέπει ο Διόνυσος και τους καμαρώνει.
Ναι στη Αποκριά, την ανθρώπινη επαφή, τη συμμετοχή, το πείραγμα, τον ερωτισμό. Όχι στο σεξισμό, το δήθεν κέφι, την παθητική παρακολούθηση, τη φτήνια, την υποβάθμιση των ανθρώπινων σχέσεων.
Η ομάδα Σατυρικού Καρναβαλιού αποτεθεί σήμερα τον πυρήνα για ένα πραγματικό Καρναβάλι στη Κέρκυρα.

Υπομονή…

Όλα τα μέτωπα ανοιχτά, σ’ αυτήν την μικρή μας πόλη και εμείς στην δυσάρεστη θέση της επανάληψης. Και πώς να γίνει διαφορετικά. Από την κρίση την τουριστική, που συνεχώς επιβαρύνεται, - με την διεθνή οικονομική κρίση, ελπίζουμε να έρθει η λύτρωση, τόσα χρόνια να αργοπεθαίνεις πάει πολύ - με δυσάρεστα γεγονότα, στα καθημερινά προβλήματα που κάνουν κύκλους περνώντας επιδειχτικά από μπροστά μας, για να μας επιβεβαιώσουν ότι οι επιπόλαιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση τους, έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα, μια τρυπά στο νερό.
Ναυαγοί σ’ αυτή την πόλη σε μια απέλπιδα προσπάθεια, με χέρια και πόδια να βουλώνουμε τρύπες, μπας και γλιτώσουμε το καράβι.
Υπάρχουν μέρες που δεν ξέρω από πού ν’ αρχίσω, η απογοήτευση μεγαλώνει όταν η αλληλουχία των προβλημάτων δεν σου επιτρέπει να επικεντρωθείς σε κάποιο μέτωπο. Ευάλωτοι από παντού με τα νώτα ακάλυπτα συμμετέχουμε σε μια κατάσταση πανικού.
«Μητέρα είμαι εξαίσια άρρωστος» γράφει στο «Σύγνεφο με παντελόνια» ο μεγάλος Βλαδίμηρος Μαγιακόφσι «…στο παρεκκλήσι της καρδιάς μου τα ψαλτήρια καίγονται κάθε λέξη που φτύνω από το σαψαλιασμένο στόμα μου, μοιάζει σαν πόρνη γδυτή από ένα μπουρδέλο που έπιασε φωτιά…».
Φαντασθείτε την εικόνα, και υποθέστε την διάθεση πω έχω, όχι για να γράψω αλλά για να βρίσω.
υπάρχουν μέρες που στυλώνεις τα ποδιά για να στερεώσεις ακόμα περισσότερο την μοναξιά σου και είναι αυτές οι μέρες που δεν αρκείσαι στα λίγα, δεν σου φτάνει μόνο, το πείσμα, ο φόβος, ο πόνος, ο θυμός, η θλίψη το παράπονο. Τα θέλεις όλα μαζί, για να μπορέσεις να ισορροπήσεις. Μην υποτιμάτε τους απογοητευμένους δίνουν το καλύτερο άλλοθι στους αναίσθητους.
Και δεν φτάνουν όλα αυτά, τσακωνόμαστε και από πάνω από τη ετοιμοθάνατη. Τι περιμένουμε να κλείσει τα μάτια για να ξυπνήσουμε; Θα είναι πολύ αργά.
Είναι μέρες που σε αναγκάζουν να ψηλώσεις, τόσο που να τους βλέπεις πολύ μικρούς. Είναι οι μέρες που ευτυχώς συγκρούονται τα συναισθήματα και απενεργοποιούν τις παράλογες σκέψεις που περνούν απ’ το μυαλό μας, του τύπου
«Να τους ανατινάξω»; «Να τους βάλω φωτιά και να τους κάψω»;.
Είναι οι μέρες που χρειάζεται. να κάνεις υπομονή…
.




.


.

Δεν φτάνει το τοπίο

Είναι πολλά που έχουν συμβάλει στη συνεχιζόμενη τουριστική κρίση. Ο προβληματισμός που ξεκινάει συνήθως αυτήν την εποχή, δίνει ραντεβού για την επόμενη χρονιά, που θα έχει προστεθεί ακόμα ένα μείον. Πολλές φορές απ’ αυτήν εδώ τη στήλη έχουμε αναφερθεί στις αιτίες, δεν είναι χρήσιμο να τις επαναλαμβάνουμε.
Το τουριστικό προϊόν δεν μπορεί να μπει στο καφάσι πλάι με τα άλλα φρούτα και λαχανικά, δεν μπορεί να συσκευαστεί αεροστεγώς και να προβληθεί η ποιότητα και η τιμή του. Το τουριστικό προϊόν είναι πολλά μαζί και αν νοσεί κάπου, αυτό δεν μπορεί να απομονωθεί.
……………………………………………………………………………..
Κάνω μια παρένθεση. Έχετε περπατήσει στις γειτονιές της πόλης να δείτε το μέγεθος της αναρχίας που επικρατεί; Το επισημαίνω γιατί μπορεί να προηγείται το κέντρο της πόλης, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι γειτονιές έχουν το δικαίωμα της αυτονόμησης. Αν κάνει κάποιος μια βόλτα στο ιστορικό προάστιο του Μαντουκιού θα διαπιστώσει, ότι για πολλές δεκαετίες, οι νόμοι δεν έχουν αγγίξει την περιοχή. Χιλιάδες πολεοδομικές παραβάσεις. Αυτοκίνητα παρκαρισμένα στην μέση στενοσόκακων, που εμποδίζουν ακόμα και πεζούς. Οικειοποιημένες αυλές σε κοινοχρήστους χώρους. Ένα καθεστώς πλήρους αυτοδιαχείρισης, που σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί, σε κάποιες όμως, όταν χρειαστεί κάποιος να πάρει το νόμο στα χέρια του, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Σε αυτά τα μέρη δεν υπάρχει αστυνομία, τροχαία, η Δημοτική Αστυνομία. Μόνο κατόπιν καταγγελιών αλλά αυτές δεν λύνουν το πρόβλημα.
…………………………………………………………………………….. Το παραπάνω σαν ένα κοντινό παράδειγμα, γιατί αν προχωρήσουμε στην ύπαιθρο, εκεί ισχύσει άλλο δίκαιο… Γι’ αυτό και για να το συνδέσουμε με τις αιτίες της τουριστικής κρίσης, σε ένα παλαιότερο χρονογράφημα ο Νίκος Δήμου αναφέρει: «Η Ελλάδα αντιστέκεται. Κάθε χωριό κάνει τη δική του περήφανη εξωτερική πολιτική. Απέναντι στους ξένους, στους Έλληνες αστούς, ακόμα και στους αντιχωριανούς. Τα όπλα είναι η αγένεια, η βρωμιά, το αισχρό φαγητό, τα σκουπίδια (βουνά στις άκρες των δρόμων), η σκόνη, η φασαρία —άντε να κοιμηθείς με τα μηχανάκια και τις disco—, οι άθλιες τουαλέτες (αμάν πια, ούτε εκεί δεν μπορούμε να προοδεύσουμε;), τα “καπέλα” ακόμα και στις ομπρέλες της πλαζ (ναι — πεντακόσιες την ημέρα!).
Όπλα φοβερά — ικανά να τρέψουν σε φυγή και τους πιο φανατικούς εραστές του ελληνικού τοπίου!» Τα εντός εισαγωγικών έχουν γραφτεί το 1986. κάθε χρόνο και χειρότερα λέγαμε από τότε, φανταστείτε πόσο έχουμε χειροτερέψει.
Δεν φτάνει το τοπίο. Οι φανατικοί εραστές της ωραίας Κέρκυρας δεν μας άντεξαν.

Σε φόντο μαύρο

Προσπαθώντας να φωτίσω τη μαυρίλα, που όπως λένε πολλοί αναγνώστες χαρακτηρίζουν τα κείμενα μου, κατά καιρούς δημοσιεύω επεξηγήσεις – αποδείξεις, ότι στο τέλος σχεδόν πάντα στέλνουν αισιόδοξα μηνύματα. Πως θα χαράξει η αυγή αν το φόντο δεν είναι μαύρο; Σε φόντο μαύρο, γιατί έτσι και αλλιώς μαύρο, είναι.
Η αλήθεια, είναι ότι έχω προβληματισθεί, γιατί ενώ δεν με διακατέχει, ίχνος απαισιοδοξίας, δίνω την εντύπωση στους αναγνώστες, ότι τα κείμενα γράφονται κάτω από πεσιμιστική διάθεση. Για άλλη μια φορά το δηλώνω: αυτή η διάθεση ποτέ δεν με οδήγησε στην ανάγκη να εκφραστώ.
Παραθέτω παρακάτω ένα κείμενο, του Δημήτρη Λιαντινη που έλυσε τους προβληματισμούς μου. Αποδεικνύεται πως δεν αποτελώ εξαίρεση στον κανόνα
Οι Έλληνες γενικά υπήρξαν πεσσιμιστές, αλλά ο πεσσιμισμός τους είναι χαρούμενος. Εκεί που τελειώνει η άρνηση και η νύχτα, τους εύρισκε έτοιμους πάντα το φως και το ναι.
Σίγουρος στην άκρη του φόβου τους περίμενε ο έλεος. Ο έλεος εδήλωνε την ξανασάρκωση της ζωής επάνω στη μνήμη και στα μνήματα του αποσαρκωμού της. Ο Άδωνις ανασταίνεται, η Περσεφόνη ξανανεβαίνει, ο Ορφέας ξαναγυρίζει, ο Διόνυσος ξαναζεί.
Αυτό το δεύτερο θερμουργό ήμισυ του πεσσιμισμού στη φιλοσοφία της Στοάς ολιγοστεύει ως το στέρεμα. Ολόκληρο το οικοδόμημα της συνέχεται από μια αδιόρατη θλίψη. Είναι κάτι σαν απειλή προειδοποίηση και συσπείρωμα, σαν κόπωση και ατονία, ή φροντίδα που δεν περνά ποτέ στην επίθεση. Το στωικό σύστημα είναι ένα καθεστώς συντήρησης και τόπος χαρακωμάτων.
Παρότι ξεκινούν από τον Ηράκλειτο, το στοχαστή που μέσα στη μελαγχολία του καίγεται και φωτίζει καθώς ο Ιούλιος την Ελλάδα, οι στωικοί σέρνουν στην πλάτη τους την παρακμή του καιρού τους.
Το μηδενιστικό τους υπόστρωμα είναι μονομερές και φαίνεται να οδηγεί σ' ένα σκληρό αδιέξοδο. Η απαισιοδοξία των στωικών θυμίζει από μακρυά τους κυκλώπειους πεσιμισμούς της ιστορίας. Τις μονοσήμαντες δηλαδή αρνητικές θεωρήσεις του κόσμου, που έχουν μόνο ένα μάτι, το μάτι του μηδενός.
Οι στωικοί στέκουν κοντά στο Βούδα, στο Σοπενχάουερ, τη μηδενιστική Ευρώπη του σήμερα, το μηδενισμό των χριστιανών, ή τη μουσική του Βάγνερ. Κάποιος συγγραφέας του 4ου μ. αι. επινόησε μια αλληλογραφία ανάμεσα στο Σενέκα και στον Παύλο. Αυτή η τόλμη της φαντασίας έχει το λόγο της.

Δεν φταίνε τα ψάρια

Το έχουμε παρατηρήσει στα ψάρια, ανάλογα με το θαλάσσιο περιβάλλον που ζουν και μεγαλώνουν, διαμορφώνεται και το χρώμα τους. Όταν έγραφα πρόσφατα ότι υπάρχει μια γενιά, που ακόμα κοιμάται στο παιδικό δωμάτιο και ας έχει φτάσει τα σαράντα, παιδιά της «ένδοξης γενιάς του πολυτεχνείου», είναι γιατί δεν διακρίνω πάνω τους χρώμα. Άχρωμοι και άοσμοι και αναρωτιέται κανείς, το περιβάλλον της γυάλας που τους επιβλήθηκε είναι η αιτία;
Μεγαλώσανε άκαπνοι, με χρήματα πολλά, αλλά και εφόδια, που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να τους διασφαλίσουν το μέλλον. Μπορεί οι περισσότεροι να «διασφαλίσαν» τον εαυτό τους, το μέλλον αυτού τόπου του όμως, το έκαψαν.
Για πιο μέλλον να μιλήσουμε, όταν στην άκρη του τούνελ, εμφανίζονται φαντάσματα. Όταν η ανακύκλωση συνεχίζεται και συνεχίζεται και ένας θεός ξέρει, όταν η φθορά του χρόνου ολοκλήρωση το έργο της, τι μέλει γενέσθαι.
Το περιβάλλον είναι η αιτία για το χρώμα ή καλλίτερα για το άχρωμο, το επιβεβαιώνουνε τα ψάρια. Και το περιβάλλον, που μεγάλωσαν είχε τέτοια επιρροή, που δεν του άλλαξε μόνο το χρώμα αλλά τους μετάλλαξε σε ψάρια, για να θυμηθούμε και το στρατό.
Όχι δεν φταίνε τα ψάρια, η έλλειψη αλληλεγγύης από μια γενιά που πίστεψε πως δεν θα γεράσει ποτέ, από μια γενιά που ανεμίζει τα λάβαρα του παρελθόντος, πνιγμένη στην ανασφάλεια και στον εγωισμό είναι η αιτία.
Όχι δεν είναι ακραία τα παραπάνω, δημιουργικές ενοχές ενός εκδρομέα του ’70 είναι καλοστημένες καλοσερβιρισμένες έτοιμες να δεχτούν άφεση αμαρτιών. Δημιουργικές ενοχές μια γενιάς που όπως ορθά την χαρακτηρίζει η βραχνή Κυρία της μεταμεσονύκτιας ραδιοφωνικής εκπομπής, «γενιά της χαραμάδας» γιατί η ιστορία την χαράμισε να σκάσει μύτη πάνω στην τεμπελιά της. Έτσι εφηύραμε τους ευατούς μας, την ομφαλοσκόπηση, την ψυχανάλυση, τη βαθιά σκέψη και τη βαριά ανάλυση, με ταλέντο δε λέω, με χιούμορ, αλλά και μπόλικο σαρκασμό. Κάναμε τις πληγές μας λόγια, λέξεις , έννοιες, κάποιοι βάλανε μουσικές, κάποιοι άλλοι τις φωνές, επικοινωνήσαμε και γίναμε οι αποκλειστικοί φορείς του αυστηρά προσωπικού. Δηλαδή της μοναξιές μας… τώρα ζητάμε και τα ρέστα;
Δεν φταίνε τα ψαριά...